Ο γύρος του κόσμου με ένα σομπρέρο

Η μέρα που ο Πελέ σταμάτησε έναν πόλεμο

Το διάστημα 1967-1970 στη Νιγηρία μαινόταν ένας αδυσώπητος εμφύλιος. Οι κάτοικοι της περιοχής της Μπιάφρα ζητούσαν την ανεξαρτησία τους, η κυβέρνηση της χώρας δεν ήθελε σε καμία περίπτωση να χάσει μια έκταση γεμάτη πετρέλαιο και το αποτέλεσμα ήταν ένας πόλεμος στον οποίο, όπως πάντα, ενεπλάκησαν κι άλλες χώρες και ο οποίος υπολογίζεται ότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο (είτε στις μάχες, είτε από πείνα και ασθένειες) κόστισε τη ζωή περίπου 3 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Στα 2,5 χρόνια που κράτησε ο πόλεμος οι εχθροπραξίες σταμάτησαν επίσημα μόνο μια φορά. Τον Φλεβάρη του 1969 στην πόλη Μπενίν, που βρίσκεται στα νότια της χώρας, έφτασε η αποστολή της Βραζιλιάνικης Σάντος, η οποία εκείνα τα χρόνια συνήθιζε να κάνει περιοδείες σ’ όλο τον κόσμο εκμεταλλευόμενη το γεγονός ότι στη σύνθεση της είχε τον καλύτερο ποδοσφαιριστή του πλανήτη, τον Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο, τον οποίο όλοι ήξεραν και ξέρουν ως Πελέ. Η φήμη του Βραζιλιάνου ήταν τέτοια που η Σάντος είχε φτάσει να παίζει πάνω από 100 παιχνίδια το χρόνο κυριολεκτικά σε όλο τον κόσμο, ενώ αρκετές φορές έπαιζε έναν αγώνα και την επόμενη μέρα βρισκόταν σε άλλη χώρα έτοιμη να παίξει κι άλλον! Κι όλους αυτούς απέναντι σε αντιπάλους που θεωρούσαν πως παίζουν το παιχνίδι της ζωής τους (αρκετές φορές ο Πελέ παραπονέθηκε για σκληρά χτυπήματα που δεχόταν σε αγώνες που υποτίθεται ήταν φιλικοί) και σε γήπεδα κατάμεστα από κόσμο που ανυπομονούσαν να δούνε τον ‘Βασιλιά’.

pele2

Ο ερχομός του Πελέ στη Νιγηρία ήταν τόσο μεγάλη είδηση που ακόμα και ο πόλεμος μπήκε για λίγο στην άκρη. Πριν την άφιξη της ομάδας ο πρόεδρος της κυβέρνησης, Σάμιουελ Ογκμπεμούντια, και ο συνταγματάρχης που ήταν επικεφαλής των δυνάμεων της Μπιάφρα είχαν διαβεβαιώσει τους ανθρώπους της πόλης ότι δεν θα υπάρξουν επιθέσεις κατά τη διάρκεια της παραμονής της Σάντος, κηρύσσοντας ουσιαστικά 48ωρη ανακωχή για χάρη ενός αγώνα ποδοσφαίρου. Ο κυβερνήτης της περιοχής με τη σειρά του ανακήρυξε ημιαργία τη μέρα εκείνη και επέτρεψε την ελεύθερη διάβαση από τη γέφυρα της πόλης ανεξαρτήτως προέλευσης, επιτρέποντας έτσι σε οποιονδήποτε από τις δυο αντιμαχόμενες πλευρές ήθελε να παρακολουθήσει το παιχνίδι και να απολαύσει τον Πελέ, να φτάσει εύκολα στο γήπεδο.

Ο αγώνας διεξήχθη σ’ ένα κατάμεστο γήπεδο και η Σάντος κέρδισε με 2-1 μια ομάδα επίλεκτων της περιοχής. Ο Πελέ δεν σκόραρε αλλά η παρουσία του και μόνο στον αγωνιστικό χώρο αρκούσε για να ξεχαστεί για μερικές ώρες μια ολόκληρη χώρα. Όπως αποκάλυψε ο τερματοφύλακας της Σάντος αρκετά χρόνια μετά, με το που η ομάδα μπήκε στο αεροπλάνο για να ταξιδέψει για τον επόμενο σταθμό της περιοδείας της, οι μάχες συνεχίστηκαν χωρίς χρονοτριβή.

ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

Ιστορίες για το τζάκι

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Από την 5η κατηγορία στους 32 του ΟΥΕΦΑ: Το έργο ζωής του Φράνκι Ντούρι

“Τους τελευταίους μήνες η Ζούλτε Βάρεγκεμ δεν έχει καταφέρει να πιάσει τους αγωνιστικούς στόχους που έχει θέσει, γι’αυτό και μετά από αρκετές συζητήσεις μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων αποφασίστηκε ότι μια αλλαγή ηγεσίας είναι απαραίτητη. Μετά από κοινή απόφαση με τον Φράνκι Ντούρι ο σύλλογος λέει αντίο σε έναν προπονητή που έχει καταφέρει τόσα πολλά τα […]

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Η μέρα που ο Ρονάλντο και ο Μπατιστούτα έπαιξαν μαζί

“Είναι τόσο διαφορετικοί που θα μπορούσαν να παίξουν μαζί. Θα συνέθεταν ένα απίστευτο δίδυμο. Ο Μπατιστούτα έχει τη δύναμη και την ακρίβεια. Όσο για τον Ρονάλντο, δεν έχω ξαναδεί κάποιον τόσο γρήγορο με τη μπάλα στα πόδια. Θα ταίριαζαν τέλεια. Αν έπαιζαν μαζί θα προκαλούσαν πανωλεθρία”. Οι παραπάνω σκέψεις ανήκουν στον μεγάλο Πάολο Ρόσι. Βρισκόμαστε […]

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

1 σχόλια σχετικά με το “Η μέρα που ο Πελέ σταμάτησε έναν πόλεμο”

  1. Ο/Η Brazilakis λέει:

    Δεκαετία 70. Ένα παιδί κάνει τη μικρή του επανάσταση. Κόντρα στην απαγόρευση της μητέρας του, προσπαθεί να κολλήσει πάνω από το κρεβάτι του, ανάμεσα στα εικονίσματα, μια ασπρόμαυρη φωτογραφία εφημερίδας. Ήταν η φωτογραφία ενός ποδοσφαιριστή. Ενός μαύρου ποδοσφαιριστή. Η νίκη έρχεται, αλλά με τον όρο να είναι πιο χαμηλά από τον Χριστό‧ η μεταφυσική ιεραρχία πρέπει να τηρείται… Η σκηνή έχει επαναληφθεί σε εκατομμύρια παιδικά δωμάτια της εποχής. Εκείνο που δεν μπορούσαν να καταλάβουν τότε παιδιά και μητέρες, ήταν ότι αυτές οι μικρές νίκες ήταν σπόρος για έναν πανανθρώπινο θρίαμβο. Ειδωλοποιώντας έναν μαύρο, αυτόματα διέλυαν όλα τα στερεότυπα της δυτικής κοινωνίας γι’ αυτή τη φυλή. Άγριος, κανίβαλος, κατώτερο είδος, αυτός που θα σε πάρει αν δεν είσαι εντάξει… Τα παιδιά είχαν πλέον έναν νέο θεό, χωρίς να τους απασχολεί το χρώμα του. Ό,τι δεν είχαν καταφέρει επαναστάσεις, πόλεμοι, συνθήκες, νόμοι, πολιτικοί, διανοούμενοι, τιτάνες όπως ο Μ. Λ. Κινγκ ή ο Μαντέλα, το είχε καταφέρει ένα φτωχό παιδί από το Τρες Κορακάες‧ χωρίς ακτιβισμούς και ιδεολογίες, απλά παίζοντας μπάλα. Σε εποχές που για τους μαύρους υπήρχε θεσμικός αποκλεισμός από τις περισσότερες κοινωνικές δραστηριότητες, ένας από αυτούς ανέβαινε στην κορυφή του κόσμου, σε κάτι που δεν ήταν άθλημα αλλά κοινωνικό φαινόμενο. Τα άλλα θα έρθουν σα χείμαρρος να σαρώσουν το καρκίνωμα του ρατσισμού. Στην Αφρική, μέσα στον πυρετό των αντιαποικιοκρατικών αγώνων, γίνεται σύμβολο‧ ο μαύρος που μπήκε στο παιγνίδι (το κοινωνικό, όχι το αθλητικό) των λευκών και νίκησε. Όταν επισκέφτηκε τη Νιγηρία σταμάτησαν τον πιο αιματηρό εμφύλιο της ηπείρου για να τον δουν. Ο εξυπνότερος πολιτικός της εποχής, βλέποντας την παγκόσμια επιρροή του, έσπασε το απαγορευτικό πώλησης στο εξωτερικό -ως «εθνικός θησαυρός» της Βραζιλίας- και τον έφερε στις ΗΠΑ με συμβόλαιο ρεκόρ για εργαζόμενο. Ουσιαστικά η καριέρα του είχε λήξει από καιρό. Τα πόδια του ήταν σακατεμένα -ευγενική χορηγία των αντιπάλων- αλλά αυτό είχε ελάχιστη σημασία. Στη Μέκκα της σύγχρονης κουλτούρας, τη Νέα Υόρκη, συνέρρεαν στο γήπεδο πολιτικοί, καλλιτέχνες, διανοούμενοι, σταρ, επιστήμονες κ.α. για να δουν ποιος είναι αυτός που παίρνει τόσα λεφτά -αφού αυτό είναι το αξιακό σύστημα της Δύσης. Το ένα ρεκόρ προσέλευσης μετά το άλλο. Σημαντική σημείωση: σχεδόν κανείς τους δεν ήξερε τι ήταν το ποδόσφαιρο!

    Ο Πελέ ήταν ο πιο πλήρης παίχτης στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Δεξί, αριστερό, κεφάλι, σουτ, σέντρα, ντρίπλα, κοντρόλ, στημένα… τα πάντα στο ανώτατο επίπεδο. Μπορούσε να παίξει σε όλες τις θέσεις, ακόμα και σ’ αυτή του τερματοφύλακα, αφού σε περίπτωση τραυματισμού, καθώς δεν επιτρέπονταν αλλαγές στην εποχή του, η λύση έπρεπε να δοθεί εκ των έσω. Ένας υπεραθλητής που παράλληλα έκανε και δέκαθλο! Το πιο σημαντικό όμως ήταν πως ό,τι έκανε στο γήπεδο ήταν δικής του έμπνευσης. Δεν είχε τηλεόραση ή βίντεο για να αντιγράψει κάποιον. Μαγικοί αυτοσχεδιασμοί της στιγμής‧ ό,τι πιο αγνό και γνήσιο. Αυτοί που θα έρθουν μετά είχαν την εικόνα του πρωτότυπου για να αντιγράψουν και να εξελίξουν.

    Πολλοί σήμερα αμφισβητούν ότι ο ΠΕΛΕ υπήρξε ο μεγαλύτερος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών. Κάθε μέρα γίνονται περισσότεροι. Ηλεκτρονικές γενιές με αλγοριθμικά κριτήρια. Κύριο επιχείρημά τους ότι αυτά που έκανε στο γήπεδο σήμερα τα κάνει και ένας ερασιτέχνης, ή ότι οι ταχύτητες που λειτουργούν οι σύγχρονοι «θεοί» αυτός ούτε μπορούσε να τις φανταστεί. Αλήθεια, πόσοι απ’ αυτούς θεωρούν έναν σύγχρονο ιστιοπλόο, που ξέρει να χειρίζεται καλύτερα τα πανιά, τις σκότες, τους ανέμους, και διαπλέει τον Ατλαντικό με μεγαλύτερη ασφάλεια και πολύ πιο σύντομα από τον Κολόμβο, μεγαλύτερο θαλασσοπόρο; Ή έναν σημερινό Λοχαγό μεγαλύτερο στρατηλάτη από τον Μέγα Αλέξανδρο, από τη στιγμή που σε ένα σουρεαλιστικό ταξίδι στον χωροχρόνο θα εξαφάνιζε σε λίγα λεπτά όλη τη στρατιά του; Ο άνθρωπος, η τέχνη, η επιστήμη εξελίσσονται, κι αυτοί που έρχονται βελτιώνουν ό,τι πέτυχαν οι προηγούμενοι. Είναι νόμος της φύσης κι αλίμονό μας αν δε συνέβαινε. Κάποιοι όμως μένουν στην Ιστορία ως σταθμοί και ο σταθμός στο ποδόσφαιρο, είτε αρέσει είτε όχι, είναι και θα είναι ο ΠΕΛΕ‧ αυτός που το άλλαξε και το επηρέασε όσο κανένας άλλος. Πριν απ’ αυτόν το 10 ήταν ένα απλό νούμερο. Μετά απ’ αυτόν ήταν ο ηγέτης, αυτός που οργάνωνε, δημιουργούσε και εκτελούσε. Πριν από αυτόν οι αμυντικοί μπορούσαν χωρίς επιπτώσεις να τσακίσουν τον αντίπαλο μπαλαδόρο, αφήνοντας την ομάδα του με αριθμητικό μειονέκτημα. Μετά από αυτόν υπάρχουν οι κάρτες και οι αλλαγές, ενώ οι κανονισμοί αλλάζουν προς συμφέρον των τεχνικά ανώτερων και της επίθεσης. Πριν από αυτόν ο ποδοσφαιριστής ήταν όμηρος της ομάδας του. Μετά απ’ αυτόν μπορούσε να εκμεταλλευτεί ο ίδιος την εικόνα του. Πριν από αυτόν η Βραζιλία ήταν μια ομάδα λούζερ, καταδικασμένη σε εθνικές ταπεινώσεις. Μετά από αυτόν έγινε επιθετικός προσδιορισμός για κάθε τι που παρέπεμπε στη μαγεία και την ανωτερότητα. Μια ντρίπλα, ένα κοντρόλ, ένα φάουλ… Και πολλά άλλα που σήμερα θεωρούνται δεδομένα, αλλά κάποιος κάποτε τα δημιούργησε ή τα προκάλεσε. Ο πρωτοπόρος. Οι υπόλοιποι «θεοί» απλά θα περπατήσουν στα χνάρια του. Αυτός άνοιξε τον δρόμο. Οι επόμενοι θα τον εξελίξουν σε σύγχρονη λεωφόρο, με φώτα, μπάρες, κόμβους και διόδια‧ κανένας όμως δε θα μπορέσει να αλλάξει την πορεία του.

    Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο, σε ευχαριστούμε για όλα! Όχι μόνο γιατί ήσουν η αιτία για το μεγαλύτερο πάθος της ζωής μας, αλλά γιατί μας έκανες καλύτερους ανθρώπους. Έστω κι αν τότε δεν το καταλάβαινες ούτε εσύ, ούτε εμείς…

    Καλό ταξίδι, Βασιλιά!

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *