Η γενοκτονία της Ρουάντα και το ποδόσφαιρο

Έχω παρακολουθήσει εκατοντάδες ταινίες στη ζωή μου. Έχω δει σκηνές με κάθε πιθανή μορφή βίας, βασανιστήρια, τραγωδίες, σκηνές με ανθρώπους που υπέφεραν άδικα, σκηνές βασισμένες σε αληθινές ιστορίες με δολοφονίες, κακοποιήσεις και ανείπωτες βιαιότητες. Το «Hotel Rwanda» ήταν η πρώτη ταινία στην οποία κάπου στη μέση πάτησα το pause, με ένα κεφάλι έτοιμο να εκραγεί από οργή και συναισθηματική φόρτιση, και επανέλαβα ασυναίσθητα τουλάχιστον 2-3 φορές δυνατά στον εαυτό μου (με αυτήν την ασυνείδητη ελπίδα πως αν κάνεις λέξεις τον συλλογισμό και τον ακούσεις με τα ίδια σου τα αυτιά θα γίνει πιο λογικός), κοιτώντας με ένα ολοκληρωτικά άδειο βλέμμα την οθόνη, ότι δεν μπορεί να συνέβησαν αυτά που βλέπω. Ότι δεν γίνεται, απλά δεν γίνεται, δεν επαρκεί το μυαλό μου για να χωρέσει και να ζήσει μελλοντικά μέσα του αυτή η σκέψη και αυτή η γνώση, δεν μπορεί να είναι αληθινή ιστορία η υπόθεση που εκτυλίσσεται στην συγκεκριμένη ταινία (και λίγο μετά συνέχισα το γεύμα μου, όπως πολύ χαρακτηριστικά και πετυχημένα λέει ένας από τους πρωταγωνιστές της ταινίας αναφερόμενος στην αντίδραση του υπόλοιπου πλανήτη στα εκεί  – και όχι μόνο εκεί – τεκταινόμενα).

Λίγα χρόνια μετά έζησα για δεύτερη φορά στη ζωή μου την ίδια στιγμή, πατώντας pause σε μια συγκεκριμένη σκηνή του «Shooting Dogs», μιας ακόμα ταινίας που πραγματεύεται το ίδιο ακριβώς θέμα: Τη γενοκτονία του 1994 στη Ρουάντα. Αυτή τη φορά το μυαλό μου είχε περάσει πλέον από το στάδιο της μερικής (πάντα) αποδοχής στην μισάνθρωπη σκέψη ότι Κάποιος/Οποιοσδήποτε/Κάτι στο Σύμπαν έχει αποκτήσει κάθε δικαίωμα να αφανίσει ολόκληρη την ανθρωπότητα, όλη όμως, γέρους, παιδιά, γυναίκες, καλούς, κακούς, ευγενικούς, φιλάνθρωπους, δολοφόνους, χωρίς να χρειάζεται οποιαδήποτε άλλη δικαιολογία πέρα απ’ αυτό το αδιανόητο μαζικό έγκλημα που συντελέστηκε στη Ρουάντα το διάστημα Απριλίου-Ιουλίου του 1994.

Σήμερα, είκοσι ακριβώς χρόνια μετά την ημέρα που τα μέλη της φυλής των Χούτου ξεκίνησαν να σφάζουν οποιοδήποτε μέλος της φυλής των Τούτσι έβρισκαν μπροστά τους, στη Ρουάντα προσπαθούν ακόμα να επουλώσουν τις πληγές τους. Το ποδόσφαιρο έχει αποδείξει πολλές φορές ότι δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από μια τέτοια δύσκολη προσπάθεια. Τα τελευταία χρόνια γυρίστηκαν αρκετά ντοκιμαντέρ που επικεντρώθηκαν στους τρόπους με τους οποίους το παιχνίδι αποδείχτηκε ωφέλιμο, με αποκορύφωμα το 2011 όταν και η εθνική ομάδα κάτω των 17 χρόνων, μια ομάδα παιδιών που γεννήθηκαν αμέσως μετά τη γενοκτονία (τα μισά εκ των οποίων ήταν ορφανά από τουλάχιστον ένα γονιό εξαιτίας της) κατάφερε για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας να προκριθεί στο Παγκόσμιο Κύπελλο U17 εκείνης της χρονιάς, το οποίο διεξήχθη στο Μεξικό.

Στο παραπάνω βίντεο μπορείς να δεις το τρέιλερ του «Rwanda 17: Healing a Nation» το οποίο ασχολείται με εκείνη την ομάδα και κατ’ επέκταση με το πως σιγά-σιγά κατάφερε η χώρα να καλύψει αυτό το τεράστιο κενό της μιας χαμένης γενιάς (πάνω από το 10% του πληθυσμού της χώρας και σχεδόν το 70% των Τούτσι εξοντώθηκαν μέσα στις 100 εκείνες εφιαλτικές μέρες του 1994). Στο παρακάτω βίντεο παρουσιάζεται μια αξιόλογη προσπάθεια με το όνομα «Espérance» (Ελπίδα), μέσω της οποίας τα μικρά παιδιά συμφιλιώνονται με την ιδέα της διαφορετικότητας των δυο φυλών παίζοντας μαζί ποδόσφαιρο.