Ο γύρος του κόσμου με ένα σομπρέρο

Το més que un club και η Καταλανική Ανεξαρτησία

Στις 27 Σεπτεμβρίου 2015 η Καταλωνία ψήφισε στις τοπικές εκλογές με κύριο ζήτημα την προώθηση ενός δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Αυτόνομης Κοινότητας (το Ισπανικό κράτος έχει 17 Αυτόνομες Κοινότητες διοικητικά) από την Ισπανία. Ένα από τα θέματα του όλου ντιμπέι, που λέει και μια ψυχή, είναι το τι θα γίνει με την Μπαρσελόνα. Ο σύλλογος έχει χρησιμοποιηθεί πολιτικά τόσο από τους Καταλανούς πολιτικούς, όσο και από τις αρχές της Μαδρίτης (κυβέρνηση και ποδοσφαιρική ομοσπονδία). Επειδή έχουν ήδη γίνει αρκετές αναλύσεις πάνω στο θέμα, η ελληνική έκδοση του Four-Four-Two έχει κάνει μια αρκετά καλή καταγραφή των πιθανών επιπτώσεων, εδώ θα ασχοληθούμε με κάτι διαφορετικό, το més que un club και τη μετάλλαξή του τα τελευταία δέκα χρόνια.

barcelona catalonia

Ο θρύλος του més que un club ξεκινάει το 1910. Η Μπαρσελόνα προσπαθεί όπως κάθε ομάδα να διατηρήσει μια σχέση με την τοπική κοινωνία. Εγγράφει μέλη ήδη από το 1910, πρακτική που συνεχίζεται και δε διακόπτεται ούτε επί Φράνκο. Η σύνδεση του συλλόγου με την ταυτότητα της πόλης της Βαρκελώνης είχε ήδη πάρει ιδεολογική χροιά από την περίοδο της δικτατορίας του Πρίμο δε Ριβέρα (1923-1930), όταν και κάθε μέλος της Μπάρσα εθεωρείτο κουμουνιστής και συλλαμβάνονταν. Όμως το més que un club γιγαντώνεται τα 38 χρόνια του Φράνκο.

Ο Φράνκο έχει απαγορεύσει όλες τις τοπικές γλώσσες και έχει επιβάλλει την αποκλειστική χρήση των Ισπανικών. Σε μια κοινωνία που βίωνε τη γλωσσική καταπίεση και την προσπάθεια εξάλειψης της διαφορετικότητάς τους, ο σύλλογος έγινε το όχημα της διάσωσης του Καταλανισμού. Ο σύλλογος πλέον γίνεται το μοναδικό, λόγω δικτατορίας, μέρος μαζικής συνάθροισης των Καταλανών και πλέον χρίζεται όχημα έκφρασης της Καταλανικής διαφορετικότητας. Ρόλο που ο ίδιος ο σύλλογος αγκαλιάζει και προωθεί. Το βασικό στοιχείο είναι η γλώσσα, δεδομένου ότι πριν πάρει ο Φράνκο την εξουσία, το 84% των κατοίκων της Καταλωνίας μιλούσε Καταλανικά.

Όταν έγινε η πρώτη αναγγελία από τα μεγάφωνα του Καμπ Νόου το 1976 στα Καταλανικά για ένα παιδάκι που το είχαν χάσει οι γονείς τους το γήπεδο πανηγύρισε σαν να κατακτούσε η ομάδα τίτλο. Ο σύλλογος ανταποκρινόταν στον κοινωνικό του ρόλο, ως φορέας των ιδανικών της τοπικής κοινωνίας. Από τότε αρχίζει και η εμπορευματοποίηση αυτής της διαφορετικότητας. Αλλά και η δυναμική της.

Το σύνταγμα του 1978 αναγνωρίζει τα Καταλανικά, τα Βάσκικα και τα Γαλιθιάνικα ως διαλέκτους με στάτους εθνικής γλώσσας στις εδαφικές περιοχές των τριών αυτόνομων κοινοτήτων. Το όνειρο γίνεται πραγματικότητα λοιπόν για τους Καταλανούς, αλλά τότε το més que un club μήπως αρχίζει να στερείται νοήματος; Όχι είναι η απάντηση. Ως τότε ήταν η γλώσσα, αλλά το μότο συμβολίζει τη σύνδεση με την τοπική κοινωνία. Αυτό που χρειαζόταν ήταν να ξαναπιάσει το σφυγμό της και να ανακαλύψει τις νέες ανησυχίες της.

catal

Για πολλά χρόνια ήταν η πιστοποίηση αυτής της διαφορετικότητας. Με τη γλώσσα πάντα παρούσα, η Μασία αρχίζει να δομείται τη δεκαετία του 1980 φτιάχνοντας το ‘δικό μας παιχνίδι’ που ήρθε και απογειώθηκε το 1989 με τον Κρόυφ (προπονητή). Έχει και αυτό τις εμμονές του, όπως η ‘καθαρότητα’ της φανέλας, πράγμα που άλλαξε ο Ρουσέλ. Μια άλλη εμμονή ήταν η διατήρηση του συστήματος των σόθιος (μελών), που υπάρχει ακόμα, και ο περιορισμός ο πρόεδρος να είναι Καταλανός και να μη βάζει λεφτά από την τσέπη του.

Όσο το més que un club λειτουργεί ως δέκτης των σημάτων που στέλνει η κοινωνία όλα λειτουργούν καλά. Η ομάδα παρόλο που στερείται αθλητικών επιτυχιών, ειδικά έναντι του αντίπαλου δέους, έχει αποκτήσει μια παγκόσμια βάση οπαδών που την αγκαλιάζουν ακριβώς για αυτή τη διαφορετικότητά της. Η Ρεάλ έχει ως μότο το «οι τίτλοι μας μάς κάνουν ευγενείς». Πέρα από τις ιστορίες, πραγματικές και μύθους, συγκρούονται και δύο διαφορετικές ποδοσφαιρικές προσεγγίσεις. Η Μαδριλένικη, που λέει ότι στόχος είναι η επιβεβαίωση της ανωτερότητάς μας μέσω της κατάκτησης τίτλων, και η Καταλανική, που λέει ότι με το παιχνίδι μας αντιπροσωπεύουμε την κοινωνία της Καταλωνίας.

Όταν λοιπόν το 2004 η αυτονομία των τριών κοινοτήτων θεμελιώνεται έρχεται το σημείο καμπής που είναι ο Λαπόρτα. Ο ίδιος ιδρυτικό μέλος του κόμματος που διεκδικεί την ανεξαρτησία της Καταλωνίας προσπαθεί να μετατρέψει το σύλλογο από δέκτη σε πομπό. Η προσπάθειά του συμπίπτει με μεγάλες αθλητικές επιτυχίες αρχικά με την ομάδα του Ροναλντίνιο και στη συνέχεια με τη δημιουργία της Πεπ τιμ που εκτός του ότι υπήρξε η καλύτερη ομάδα στον κόσμο για μία τετραετία, ήταν και μια φαντασίωση για το κοινό της, με τόσους παίχτες από τη Μασία να την στελεχώνουν.

fc-barcelona-mes-que-un-club-e1347433827539

Ο Λαπόρτα όμως εκμεταλλεύεται την αυξημένη δημοτικότητα και απήχηση της ομάδας και την κάνει μέσο προπαγάνδας των θέσεων του κόμματός του. Ο σύλλογος πάντα πήγαινε στα σχολεία της περιοχής και σε κέντρα και σε νοσοκομεία και σε άλλα μέρη για να συνδιαλλαγεί με τον κόσμο αλλά και για να τους ακούσει. Από εκείνη την περίοδο αρχίζει να λέει το πόσο Καταλανική είναι η Μασία, το ότι μαθαίνουν Καταλανικά στα παιδιά εκεί, ότι ο σύλλογος εκφράζει τις επιδιώξεις των Καταλανών. Αυτό πουλιέται διεθνώς. Μόνο που ο σύλλογος ως τότε συμβόλιζε το δικαίωμα που έχουν οι άνθρωποι στη διαφορετική ταυτότητα, όχι την επιβολή αυτής.

Το αποκορύφωμα ήταν η συμμετοχή στις εκδηλώσεις υπέρ της ανεξαρτησίας. Μιας καμπάνιας που προωθούσε το συγκεκριμένο κόμμα, στέλεχος του οποίου είναι και ο Ρουσέλ. Αυτό όμως δεν είναι να πιάνεις τον παλμό της κοινωνίας; Όχι ακριβώς. Σε γκάλοπ που έκανε η Mundo Deportivo το 69% απάντησε ότι είναι λάθος η επίσημη Μπαρσελόνα να παραστεί στην εκδήλωση.

Από την εποχή Λαπόρτα και μετά το δικαίωμα στη διαφορετικότητα έγινε απαίτηση στη διαφορετικότητα και επιβολή της. Ο σύλλογος χρησιμοποιήθηκε από μια ελίτ για την προώθηση μιας πολιτικής ατζέντας που διαφοροποιούσε ανεπαίσθητα, για όσους δε γνώριζαν, την κατεύθυνση και τη στόχευση του més que un club. Όσοι γνώριζαν απολάμβαναν την ομάδα και το άφηναν στην άκρη. Απλώς δεν αγόραζαν φανέλες με χορηγό. Η ιδεολογία πάντα πουλάει και με την απήχηση που απέκτησε η ομάδα των επιτυχιών αυτό εκτινάχθηκε. Έγινε όμως από το προεδρείο της που ήθελε να εξυπηρετήσει ίδιους σκοπούς.

Στο μέλλον ο σύλλογος καλό θα ήταν να επιστρέψει στην εποχή που ήταν δέκτης των μηνυμάτων της κοινωνίας και όχι πομπός. Η επανεκλογή Μπαρτομέου αλλάζει κατεύθυνση γενικά στο σύλλογο που πάει να λειτουργήσει με λογική Ρεάλ Μαδρίτης. Και αυτό είναι λάθος, όπως και το να έχουν κάνει τη Μπαρσελόνα ναυαρχίδα της καμπάνιας της Καταλανικής ανεξαρτησίας.

ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

Ισπανικό πρωτάθλημα

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ο άνθρωπος που άλλαξε την ιστορία της Σεβίλλης

Το Europa League είναι μια ευρωπαϊκή διοργάνωση στην οποία συμμετέχουν εκατοντάδες ομάδες από διάφορες χώρες και στο τέλος το τρόπαιο το σηκώνει η Σεβίλλη. Παρά την φυσιολογική υπερβολή της, αυτή η κλασσική ατάκα που κυκλοφορεί ανά διαστήματα στα κοινωνικά δίκτυα δεν απέχει πάρα πολύ από την αλήθεια. Στις τελευταίες 10 διοργανώσεις του πρώην Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ η […]

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Η γιαγιά της Μπέτις

Στην Ελλάδα το φαινόμενο είναι αρκετά σπάνιο. Οι γυναίκες δεν πατάνε εύκολα στα γήπεδα (όχι ότι έχουν άδικο) και όσες το κάνουν συνήθως είναι για λόγους οικογενειακής αποκατάστασης και να παίξουν στα ελληνικά αθλητικά πόρταλς με τίτλους “έβαλε φωτιά η Σούζι Τσούζι στις εξέδρες του Αγρινίου”, “μοίρασε πόνο η Φωφώκα στους θεατές στο Ηράκλειο” και […]

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

7 σχόλια σχετικά με το “Το més que un club και η Καταλανική Ανεξαρτησία”

  1. Ο/Η Tassos λέει:

    Απο το αρθρο αυτο φαίνεται οτι εχεις μια βαθεια γνωση της καταλανικης γλωσσας και κουλτουρας, πως να μην εχεις βεβαια αφου γραφεις με ψευδονημο το ονομα του “πατερα” της καταλανικης γλωσσας, μονο ενα L διαφορα εχετε, Ramon Llull αυτος, Ramon Llul εσυ 🙂

  2. Ο/Η Ramón Llul λέει:

    Η αλήθεια είναι ότι το παρατσούκλι είναι από αυτόν. Έκοψα ένα l για λόγους copyright.

    Ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Ζω στη Βαρκελώνη, μιλάω Καταλανικά και Ισπανικά, αλλά βασικά το θέμα έχει αποτελέσει και αντικείμενο σπουδών (να τα λέμε να τα γράφουμε όλα)

  3. Ο/Η RC Stras λέει:

    Πολύ ωραίο κείμενο!
    Παρά τη (δικαιολογημένη) συμπάθεια που τρέφουν οι αριστεροί για την Καταλονία, ο καταλονικός εθνικισμός παραμένει κατά βάση αστικός και (ολίγον τι) ιμπεριαλιστικός: γεννάται, αν θυμάμαι καλά, την εποχή που η Ισπανία έχανε τις τελευταίες αποικίες της, νοσταλγεί την εποχή των Κονκισταδόρων (η προσπάθειες καταλανοποίησης του Κολόμβου θυμίζουν ΠΓΔΜ) και θα ήθελε να πάρει κάτι κομματάκια από Αραγονία και νδυτική Γαλλία…

  4. Ο/Η Ramón Llul λέει:

    Μια διόρθωση επειδή το κατέχω το θέμα. Ο καταλανικός εθνικισμός είναι κατά βάση πολιτιστικός. Δίνει μεγάλη έμφαση στη γλώσσα και στις τέχνες (αντίθετα πχ με το βάσκικο που δίνει στην καταγωγή). Ως εκ τούτου είναι δεδομένα αστικός. Η διατήρηση, η καταγραφή και η συστηματοποίηση της γλώσσας γίνεται από μια μορφωμένη ελίτ που το 18ο & 19ο αιώνα είναι αναγκαστικά αστική. Το ίδιο ισχύει και για την ανάπτυξη των τεχνών.

    Δεν είναι όμως ιμπεριαλιστικός. Αυτό το στοιχείο το έχει ο Ισπανικός-Καστιγιάνικος εθνικισμός.Είναι πιο κλειστός γεωγραφικά. Το μπέρδεμα προκύπτει διότι οι καταλανόφωνες περιοχές δε συμπίπτουν με τα πολιτικά σύνορα της Καταλωνίας. Η Βαλεαρίδες, η περιοχή της Βαλένθια, η Νότιο-Δυτική Γαλλία και μερικές περιοχές της Αραγωνίας είναι καταλανόφωνες. Όταν όμως η βάση της ιδιαιτερότητάς σου είναι η γλώσσα, αυτούς τους μετράς ως δικούς σου. Δεν υπάρχει πάντως καμία ιδέα κατάκτησης κτλ.

    Η εποχή των Conquistadores είναι κάτι που δε χτυπάει καλά στους Καταλανούς. Είναι η βάση της γιγάντωσης της Καστίλλης και ως εκ τούτου η απαρχή της απορρόφησης των άλλων περιοχών της Ιβηρικής, πλην Πορτογαλίας, από αυτήν. Παρόλο που η αστική τάξη της Καταλωνίας ευνοούνταν οικονομικά από τις αποικίες λόγω αυξημένης πρόσβασης σε αγορές, η ιδέα της εποχής ήταν να γίνουν κάτι σαν την Ελβετία του Νότου.

    (Ελπίζω να μην το βάρυνα πολύ)

  5. Ο/Η Tim Otter λέει:

    καλησπερα! ναι μεν την εποχη του φρανκο κανενας δεν θα μπορουσε να πει οτι η ομαδα ητανε κι απ τις αγαπημενες του αλλα απ την αλλη μερια υπαρχουνε και καποιες αλλες πτυχες της ολης ιστοριας που η barça και οι φιλοι της θα ηθελε να ειχαν ξεχαστει οπως για παραδειγμα το χαρισμα των χρεων της ομαδας απο το καθεστως (η ομαδα επεφτε κατηγορια λογω χρεων σε αλλη περιπτωση)και η χρηματοδοτηση του Camp Nou με κρατικους πορους το 1957. επισης στα πιο σκληρα χρονια του φρανκισμου,δλδ τις δεκαετιες 40 και 50, η barça πηρε 13 εθνικους τιτλους ( 7 πρωταθληματα και 6 κυπελλα) ενω η ρεαλ μαδριτης μονο 6 ( 4 πρωταθληματα και 2 κυπελλα, ουσιαστικα κυριαρχησε ολοκληρωτικα τη δεκαετια του 60). Τελος τα τελευταια χρονια η ολη ιστορια με τον καταλανικο εθνικισμο χρησιμοποιειται για να καλυψει τον θορυβο γυρω απο τα σκανδαλα στα οποια ειναι μπλεγμενοι κατα σειρα προεδροι της ομαδας: οπως ο José Luis Núñez ο μακροβιωτερος και πιο πετυχημενος προεδρος στην ιστορια της ομαδας εχοντας κατακτησει γενικως 140 τιτλους ο οποιος βρισκεται στη φυλακη για οικονομικα σκανδαλα και φοροδιαφυγη,φοροδιαφυγη και χρεη απο τον Joan Laporta αλλα και τον Sandro Rosell καθως και τον αποπροσανατολισμο του κοσμου απο το γεγονος οτι εδω και μερικα χρονια η ομαδα συνεργαζεται ενοιχτα με ενα απο τα φονταμενταλιστικα καθεστωτα στον κοσμο οπως αυτο του Qatar. Στα υπολοιπα του αρθρο μπορω να πω οτι συμφωνω απολυτα. Τελος οσων αφορα το σχολιο για τους conquistadores,οντως η καταλωνια δεν επωφεληθηκε ιδιαιτερα απο την κατακτηση της αμερικης λογω του οτι ως κομματι της κορωνας της Αραγωνιας δεν μπορουσε να συμμετασχει σε μια υποθεση καθαρα καστιλλιανικη, ομως ητανε πολλοι οι καταλανοι conquistadores που συμμετειχανε στην κατακτηση, κατι που καποιος μπορει να βρει ακομα και στη wikipedia.Αξιοσημειωτη βεβαια ητανε η συμμετοχη των λιμανιων των πλοιων και των αστων εμπορων (και σκλαβεμπορων οπως ο Joan Guell i Ferrer και ο Josep Xifré) της καταλωνιας στο πλιατσικο του “νεου κοσμου” μετα την αρση της απαγορευσης τον 18ο αιωνα. Φιλικα και σορρυ για το τερματισμα απο καποιον που επισης μιλαει ισπανικα και καταλανικα και μενει στη Βαρκελωνη.

  6. Ο/Η Elaith λέει:

    Το επίπεδο των αναγνωστών μας με εντυπωσιάζει πολλές φορές…

  7. Ο/Η RC Stras λέει:

    @4 Ευχαριστώ για την απάντηση (που μόλις τώρα πήρα χαμπάρι).

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *