Η κρίση γεννά ευκαιρίες (στην Ισλανδία)
Το Hásteinsvöllur, το γήπεδο της IBV, του καμαριού των ισλανδικών Νήσων Βέστμαν. Κάτοικοι 4.200, χωρητικότητα γηπέδου 3.500
Οι Έλληνες κι οι Ισλανδοί έχουν πολλά κοινά (έχουν παράδοση στη ναυτοσύνη, πιστεύουν πως ο τόπος τους είναι πολύ σημαντικός για την ιστορία της δημοκρατίας και πως οι ίδιοι είναι πολύ ωραίοι τύποι, οπωσδήποτε καλύτεροι από τους γείτονες) και, βέβαια, πολλά που τους χωρίζουν (πρόχειρα, μια από τις δυο εθνικές ποδοσφαίρου το καλοκαίρι θα δει το Euro από την τηλεόραση). Επίσης, μας χτύπησε και τους δυο η κρίση. Αν στην Ελλάδα η συγκυρία αυτή προστέθηκε στις υπόλοιπες μάστιγες του ελληνικού ποδοσφαίρου, στην παγωμένη πατρίδα του Άλφρεντ Φινμπόγκασον έφερε την ποδοσφαιρική άνοιξη.
Δυστυχώς όχι ακόμη για τους συλλόγους, που στην καλύτερη περίπτωση αποτελούν καταφύγιο ποδοσφαιριστών εξ αγχιστείας, όπως ο κουνιάδος του Λουίς Σουάρες, και υπερηλίκων διεθνών θρύλων, όπως ο τερματοφύλακας Ντέιβιντ Τζέιμς, που, λίγο πριν πάει στην Ινδία να βγάλει σέλφις, βρέθηκε για μερικούς μήνες στο αρχιπέλαγος των Νήσων Βέστμαν –τρεις ώρες με το φέρι από το Ρέικιαβικ– όπου έδινε, λέει, πού και πού κανά χεράκι στους ψαράδες που ξεφόρτωναν τα καΐκια. Το πρωτάθλημα παραμένει ερασιτεχνικό, όμως οι ποδοσφαιριστές και η Εθνική δεν τα πάνε κι άσχημα.
Ο πληθυσμός της Ισλανδίας είναι όσος του Δήμου Θεσσαλονίκης, κι όμως οι Ισλανδοί είναι ισχυροί στα ομαδικά σπορ σε πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο: στο χάντμπολ κέρδισαν αργυρό μετάλιο στο Πεκίνο, στο μπάσκετ βρέθηκαν πρόσφατα στα τελικά του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος και στο ποδόσφαιρο σε λίγους μήνες θα πάνε στη Γαλλία για το Euro 2016. Πώς τα καταφέρνουν; Το ότι οι ταλαντούχοι νέοι είναι ταλαντούχοι σε περισσότερα του ενός σπορ, όπως ο αρχηγός της Εθνικής ποδοσφαίρου, Άρον Γκούναρσον, που στα 16 του ήταν ταυτόχρονα και στην εθνική χάντμπολ, δεν αρκεί.
Η Ισλανδία έχει, ως γνωστόν, ένα θέμα με το κλίμα: ποδόσφαιρο σε ανοιχτό γήπεδο παίζεται από τα τέλη Μαΐου ως τα τέλη Σεπτεμβρίου, και συχνά αυτό το ανοιχτό γήπεδο είναι κυριολεκτικά ξερό, μόνο το χαλίκι αντέχει σε τέτοιες συνθήκες. Αυτός ο καημός ίσως οδήγησε, γύρω στα τέλη της δεκαετίας του ΄90, τους ανήλικους Ισλανδούς σε υψηλότατες επιδόσεις στην κατανάλωση αλκοόλ και τσιγάρων. Με τη νέα χιλιετία, όταν υπήρχε ακόμη αρκετό χρήμα –τόσο, που Ισλανδοί επενδυτές αγόρασαν τη Στόουκ Σίτι και τη Γουέστ Χαμ–, η κυβέρνηση αποφάσισε την κατασκευή κλειστών ποδοσφαιρικών γηπέδων που θα έκαναν τους πιτσιρικάδες να πουν ναι στον αθλητισμό-όχι στα ναρκωτικά.
Σήμερα υπάρχουν δεκαπέντε κλειστά –μιλάμε για κανονικά, μεγάλα ποδοσφαιρικά γήπεδα–, καμιά εικοσαριά ανοιχτά με συνθετικό χορτάρι, και πάνω από εκατό μικρά κλειστά γήπεδα για την προπόνηση των μαθητών. Οι νεαροί Ισλανδοί ποδοσφαιριστές (και ποδοσφαιρίστριες) που έχουν κατακλύσει την Ευρώπη, συνολικά γύρω στους ενενήντα, είναι ποδοσφαιριστές θερμοκηπίου. Πάντα οι παίκτες που έρχονταν από κει ήταν γερά παιδιά –υπενθυμίζουμε ότι για εφτά μήνες τον χρόνο, η μόνη προπονηση ήταν τρέξιμο και μυϊκή ενδυνάμωση–, τώρα το θερμοκήπιο βγάζει και τεχνίτες. Ενδεχομένως όχι αστέρια όπως ο Έιδουρ Γκούντγιονσεν ή, παλιότερα, ο Ασγκέιρ Σιγκούρβινσον, αλλά καλούς παίκτες που παίζουν σε αξιοπρεπείς ευρωπαϊκές ομάδες. Ο Φινμπόγκασον, με τη γνωστή καριέρα, ο Κολμπέιν Σίγκθορσον που πέρασε από τον Άγιαξ και παίζει στη Ναντ, ο Γκίλφι Σίγουρσον που δεν έμεινε στην Τότεναμ αλλά πού και πού βάζει ωραία γκολ με τη Σουόνσι, ο Εμίλ Χάλφρεντσον στην Ελλάς Βερόνα.
Τα γήπεδα υπάρχουν, λοιπόν. Αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Οι ίδιοι οι Ισλανδοί είναι περήφανοι που από το 2003 όλοι οι προπονητές που δουλεύουν στη χώρα, περίπου εφτακόσιοι αυτή τη στιγμή, πρέπει να είναι διπλωματούχοι, τουλάχιστον κατηγορίας Β΄ της ΟΥΕΦΑ. Όλοι: ακόμη κι αυτοί που προπονούν εξάχρονα κοριτσάκια σε κάποιο δημοτικό σχολείο χαμένο κάπου πέρα από το τείχος. Και, καθώς δεν πρέπει ούτε ένα ταλέντο να πάει χαμένο, στις προπονήσεις είναι ευπρόσδεκτοι όλοι μέχρι τα 18 τους, ακόμη κι αυτοί που θυμήθηκαν να αρχίσουν το ποδόσφαιρο λίγες μέρες πριν ενηλικιωθούν.
Το 2008, όταν ξέσπασε η κρίση και κατέρρευσαν οι τράπεζες, όταν οι ομάδες δεν μπρούσαν πια να κρατήσουν τους λίγους ξένους παίκτες και προπονητές, ο αθλητισμός κι ειδικά το ποδόσφαιρο, άνοιξαν νέους δρόμους για πολλούς, είτε ως μια ολότελα διαφορετική επαγγελματική προοπτική, είτε ως δεύτερη δουλειά για το χαρτζιλίκι, είτε ως τρόπος να αντέξεις άνεργος τον βαρύ και μακρύ χειμώνα, σε μια χώρα όπου η μπύρα (!) ήταν απαγορευμένη από το 1915 ως το 1989.
Η Εθνική Ισλανδίας έφτασε το 2013 πάρα πολύ κοντά στα τελικά ενός Μουντιάλ για πρώτη φορά στην ιστορία της –αποκλείστηκε στα μπαράζ από την Κροατία, 0-0 στο Ρέικιαβικ και 2-0 στο Ζάγκρεμπ–, στη συνέχεια πέρασε τα προκριματικά του Euro μάλλον άνετα, μοιράζοντας διάφορες τριάρες και κάνοντας πλούσιους στο στοίχημα όσους είχαν πιστέψει σε αυτήν. Ταυτόχρονα, μέσα σε τέσσερα χρόνια, σκαρφάλωσε εκατό θέσεις στη κατάταξη της ΦΙΦΑ.
Επειδή όμως με την κρίση δεν ξέρεις ποτέ, χώρια που τι να πρωτοπρολάβουν τριακόσιες χιλιάδες νοματαίοι, πολλοί κρατούν την πρωινή τους δουλειά. Ο Χάνες Θορ Χάλντορσον, ο τερματοφύλακας της Εθνικής, σκηνοθέτησε στα 2012 αυτό το βίντεοκλίπ για τη συμμετοχή της Ισλανδίας στη Γιουροβίζιον. Οι Έλληνες κι οι Ισλανδοί, λοιπόν, έχουν πολλά κοινά, μη μας ξεγελά η Μπιοργκ.
