Η Αϊτή έφτασε μια ανάσα από το θάνατο αλλά δεν πέθανε
12 Ιανουαρίου 2010. Ώρα 16.53. Τα γραφεία της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της Αϊτής στην πρωτεύουσα Πορτ-ο-Πρενς είναι γεμάτα από κόσμο, καθώς εκείνη την ώρα διεξάγεται σύσκεψη. Ξαφνικά τα πάντα μέσα στο κτίριο αρχίζουν να κουνιούνται και για ένα ολόκληρο λεπτό το χάος κυριαρχεί.
Ώρα 16.54. Το κτίριο της Ομοσπονδίας έχει καταρρεύσει σκοτώνοντας περισσότερους από 30 ανθρώπους, ανάμεσα στους οποίους βρίσκονται ποδοσφαιριστές, προπονητές, διαιτητές και διοικητικά μέλη. Ο πρόεδρος καταφέρνει την τελευταία στιγμή να βγει έξω σώος. Μαζί με τη ζωή των άτυχων ανθρώπων το κτίριο παίρνει μαζί του και όλα τα υπάρχοντα της Ομοσπονδίας: ιστορικά έγγραφα, τρόπαια, φωτογραφίες, μετάλλια. Όπως και όλη η χώρα, το ποδόσφαιρο της Αϊτής φτάνει στον πάτο, αγγίζει τον θάνατο και πρέπει να ξεκινήσει ξανά από την αρχή.
Οι επόμενοι μήνες είναι εφιαλτικοί. Ο αριθμός των νεκρών δεν μπορεί να υπολογιστεί με ακρίβεια. Κάποιοι λένε για 100.000, κάποιοι τον ανεβάζουν στους 300.000. Οι τραυματίες είναι ακόμα περισσότεροι, εκατοντάδες άνθρωποι μένουν ανάπηροι, τα γκρεμισμένα κτίρια είναι αμέτρητα. Ένας πρόχειρος υπολογισμός αναφέρει ότι 3 εκατομμύρια άνθρωποι (το 30% της χώρας!) επηρεάστηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό από τον σεισμό των 7 ρίχτερ. Ακόμα και πριν την καταστροφή αυτή, η Αϊτή ήταν μια από τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου, για την ακρίβεια ήταν πρώτη στη σχετική λίστα του δυτικού ημισφαιρίου. Μετά απ’αυτήν τα πράγματα έγιναν ακόμα πιο τραγικά.
Λίγους μήνες μετά τον σεισμό αρχίζουν να φαίνονται τα πρώτα, πολύ μικρά, σημάδια ανάκαμψης. Η ζωή άλλωστε πρέπει να συνεχιστεί. Κάποιοι άνθρωποι βγαίνουν μπροστά για να δείξουν και στους υπόλοιπους τον δρόμο. Το ποδόσφαιρο είναι η χαρά των κατοίκων της χώρας, η μόνη τους διέξοδος. Το να το βλέπουν να επανακάμπτει, ξέροντας ότι βρέθηκε κι αυτό σε σημείο μηδέν όπως και οι ίδιοι, τους δίνει λίγη δύναμη. Ο Βραζιλιάνος Έντσον Ταβάρες (ομοσπονδιακός τεχνικός της ομάδας εκείνη την εποχή) προσπαθεί με κάθε τρόπο να φτιάξει ξανά την εθνική για να επιστρέψει στους αγώνες. Το τοπικό πρωτάθλημα έχει σταματήσει για μήνες και έτσι οι μόνοι διαθέσιμοι παίκτες είναι όσοι παίζουν σε άλλες χώρες. Πληρώνει μόνος του το αεροπορικό εισιτήριο, φτάνει στην Ευρώπη, νοικιάζει ένα αμάξι και ξεκινάει ένα μοναχικό road-trip σε Γαλλία, Βέλγιο και Ισπανία για να πείσει παίκτες να παίξουν για την εθνική. Η αρχή έχει γίνει.
Η ομάδα κάνει ουσιαστικά επανεκκίνηση την ίδια ώρα που η χώρα βρίσκει πολύ αργά και βασανιστικά τους παλιούς ρυθμούς της (η πλήρης ανοικοδόμηση δεν ξέρει κανείς αν και πότε θα ολοκληρωθεί). Το εθνικό στάδιο αδειάζει από τις σκηνές στις οποίες φιλοξενούνταν για μήνες χιλιάδες άνθρωποι που έμειναν άστεγοι και γίνεται ξανά διαθέσιμο για χρήση και τα πρώτα δειλά χαμόγελα επιστρέφουν. Στο πρώτο παιχνίδι εντός έδρας μετά από το σεισμό το γήπεδο είναι κατάμεστο. Τον Γενάρη του 2013 η Αϊτή φτάνει στην 37η θέση της κατάταξης της FIFA. Είναι η καλύτερη θέση που έχει βρεθεί ποτέ. «Στο νησί υπάρχει άπλετο ταλέντο» υποστηρίζουν όλοι όσοι ασχολούνται με το ποδόσφαιρο στη χώρα. Δεν υπάρχουν όμως υποδομές και οργάνωση.
Λίγες μέρες πριν συμπληρωθούν ακριβώς έξι χρόνια από εκείνο το εφιαλτικό μεσημέρι, η Αϊτή βρήκε επιτέλους ένα μικρό λόγο για να χαμογελάει. Με τη νίκη της με 1-0 επί του Τρινιντάντ και Τομπάγκο εξασφάλισε τη συμμετοχή της στο φετινό Κόπα Αμέρικα. Αυτή είναι μόλις η δεύτερη φορά στην ιστορία που η πάμφτωχη αυτή χώρα εμφανίζεται σε μια μεγάλη διοργάνωση. Η πρώτη ήταν το Μουντιάλ του 1974, τότε που για έξι τουλάχιστον λεπτά στην πρεμιέρα της στον όμιλο απέναντι στην παντοδύναμη Ιταλία έστρεψε τα βλέμματα όλου του πλανήτη πάνω της. Ήταν το πρώτο λεπτό του δευτέρου ημιχρόνου όταν ο Εμάνουελ Σάνον έφυγε ταχύτατα στην αντεπίθεση, προσπέρασε τον Ντίνο Τζοφ, που είχε να δεχτεί γκολ 12 παιχνίδια, και έκανε το 1-0 για την Αϊτή. Τα πανηγύρια ήταν έξαλλα, σχεδόν συγκινητικά.
Το σοκ ήταν τόσο μεγάλο που παρ’ όλο που οι Ιταλοί συνήλθαν γρήγορα, ισοφάρισαν μετά από έξι λεπτά και πήραν το ματς με 3-1, το γκολ αυτό θεωρείται μια από τις πιο αξέχαστες στιγμές στην ιστορία των Παγκοσμίων Κυπέλλων (Νο12 σε μια πρόσφατη λίστα της Γκάρντιαν) και φυσικά η κορυφαία στιγμή στην ιστορία του ποδοσφαίρου της χώρας. Όταν το 2008 ο Σάνον (που πέτυχε ένα ακόμα γκολ στην ήττα με 3-1 από την Αργεντινή) πέθανε από καρκίνο η κηδεία του τελέστηκε στο γήπεδο στο οποίο είχε πάρει η ομάδα την πρόκριση για το Μουντιάλ. Στις κερκίδες βρισκόταν 20.000 άνθρωποι ενώ η τελετή μεταδόθηκε ζωντανά και από την τηλεόραση.
Σήμερα το βράδυ στο Ορλάντο η Αϊτή θα παίξει το δεύτερο παιχνίδι της στη διοργάνωση (έχασε δύσκολα με 1-0 από το Περού στην πρεμιέρα) και αναμφίβολα το πιο εμπορικό που έχει δώσει τα τελευταία πολλά χρόνια. Αντίπαλος της είναι η Βραζιλία, η πιο διάσημη εθνική ομάδα του πλανήτη, που μπορεί να μην έχει καμία σχέση με το ένδοξο παρελθόν αλλά δεν παύει ποτέ να έχει την αύρα του μεγαθηρίου. Χάρη στον Τζόζι Άλτιντορ, που αν και Αμερικάνος έχει οικογενειακές ρίζες στην Αϊτή, και το ίδρυμα του οι κάτοικοι του νησιού θα μπορέσουν να δούνε ζωντανά το παιχνίδι καθώς σε διάφορα σημεία του νησιού έχουν εγκατασταθεί προτζέκτορες που μεταφέρθηκαν ειδικά γι’αυτό το σκοπό από το Μαϊάμι.
Χωρίς την πρωτοβουλία αυτή οι περισσότεροι κάτοικοι δεν θα μπορούσαν να δούνε τη διοργάνωση. Μπορεί αυτή η επιτυχία της εθνικής να μην τους λύνει τα αμέτρητα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητα τους αλλά τουλάχιστον τους δίνει τη δυνατότητα για λίγες ώρες να ξεχαστούν και να διασκεδάσουν και σε μια χώρα που προσπαθεί ακόμα να συνέλθει από μια μεγάλη τραγωδία και να σταθεί στα πόδια της κάθε μικρό χαμόγελο είναι κέρδος.
Το συνοψίζει άψογα άλλωστε ο μέσος της ομάδας, Jean-Marc Alexandre: «Όταν παίζει η εθνική ομάδα υπάρχει ειρήνη σε όλο το νησί για 90 λεπτά. Οι άνθρωποι δεν σκέφτονται τα προβλήματα τους, δεν τους απασχολεί για λίγο η φτώχεια. Απλά διασκεδάζουν το παιχνίδι. Όταν πηγαίνει καλά η ομάδα στη χώρα υπάρχει χαρά. Κάθε φορά δίνουμε το 100% μας γιατί γνωρίζουμε την πραγματικότητα στην Αϊτή. Ξέρουμε τι πρεσβεύουμε. Μπορεί να μην έχουμε τα λεφτά για να διορθώσουμε όλα τα προβλήματα αλλά μπορούμε τουλάχιστον να τα εξαφανίσουμε για λίγες ώρες».
