Η κατάρα του Μπέλα Γκούτμαν

Για όσους δεν τον γνωρίζουν (και λογικά είναι πολλοί στην Ελλάδα), αυτές τις μέρες έγιναν οι τελικοί του μπέιζμπολ στις ΗΠΑ, οι οποίοι και για κάποιον περίεργο λόγο ονομάζονται World Series. Το όλο γεγονός θα ήταν αδιάφορο αν η μια από τις δυο φιναλίστ δεν ήταν οι Σικάγο Καμπς, οι οποίοι κατέκτησαν τον τελευταίο τους τίτλο το 1908 και από το 1945 υπομένουν την περίφημη κατάρα του Billy Goat. Ο θρύλος λέει ότι ο Γουίλιαμ Σιάνις, ιδιοκτήτης της ταβέρνας Μπίλι Γκόουτ, είχε πάει να παρακολουθήσει τους αγαπημένους του Καμπς στους τελικούς μαζί με την κατσίκα του (!). Η δυσοσμία όμως του ζωντανού έκανε πολλούς θεατές να διαμαρτυρηθούν και τελικά ζητήθηκε από τον Σιάνις να αποχωρήσει από το στάδιο. Ο ίδιος φεύγοντας οργισμένος καταράστηκε τους Καμπς, λέγοντας ότι δεν θα κερδίσουν ξανά ποτέ τον τίτλο. Οι Καμπς έγιναν το συνώνυμο της loser ομάδας για δεκαετίες, αναγκάζοντας μέχρι και τον Έντι Βέντερ να τραγουδήσει γι’ αυτό και έπειτα από περίπου 70 χρόνια κατάφεραν επιτέλους να φτάσουν στους τελικούς ξανά απέναντι στο Κλίβελαντ. Έμειναν πίσω 3-1 στις νίκες, οι περισσότεροι τους ξέγραψαν, αλλά τελικά με μια ανατροπή (που σίγουρα θα γίνει ταινία) έκαναν το 4-3 και έγιναν πρωταθλητές.

Μια από τις μεγαλύτερες αθλητικές κατάρες όλων των εποχών έσπασε. Στο παρελθόν έχουμε ασχοληθεί με αντίστοιχες κατάρες στο ποδόσφαιρο, όπως αυτή του Γκαραμπάτο που καταδίκασε μια ιστορική ομάδα να δοκιμάσει… εξορκισμό, αλλά είναι στην Ευρώπη που έχουμε πλέον την μεγαλύτερη σε ισχύ ποδοσφαιρική κατάρα. Αυτή της Μπενφίκα που κρατάει από την δεκαετία του 1960. Τότε που η ομάδα της Λισαβόνας υπό τις οδηγίες του Ούγγρου προπονητή Μπέλα Γκούτμαν, μιας φοβερής μορφής που αξίζει να κάνουμε ένα αφιέρωμα, τρομοκρατούσε τους αντιπάλους. Με τον Γκούτμαν να εφαρμόζει νέες τακτικές και να είναι αυτός που ανακάλυψε και δημιούργησε το φαινόμενο Εουσέμπιο, η Μπενφίκα ξεκίνησε μια χρυσή εποχή.

Κέρδισε δυο συνεχόμενα πρωταθλήματα το 1960 και το 1961 και δυο συνεχόμενα Πρωταθλητριών το 1961 και το 1962. Όντας καβάλα στο άλογο, ο Γκούτμαν ζήτησε αύξηση, αλλά η διοίκηση της Μπενφίκα αρνήθηκε, λέγοντας ότι θα έπρεπε να τιμήσει την συμφωνία που είχαν κάνει. Ο προπονητής αποχώρησε λέγοντας ότι “ούτε σε 100 χρόνια δεν θα καταφέρει να πάρει ευρωπαϊκό τίτλο η Μπενφίκα”. Οι περισσότεροι λογικά θα γέλασαν, η Μπενφίκα είχε τον Εουσέμπιο στο κάτω κάτω. Και πράγματι, η ομαδάρα εκείνη πήρε σχεδόν όλα τα πρωταθλήματα, τα 11 από τα 13 επόμενα, αλλά κυρίως έφτασε σε τρεις ακόμα ευρωπαϊκούς τελικούς.

Το 1963 προηγήθηκε με τον Εουσέμπιο, αλλά η Μίλαν τελικά επικράτησε με 2-1. Το 1965 έχασε από την Ίντερ με 1-0 στο Μεάτσα και το 1968 με 4-1 από τη Γιουνάιτεντ του Ματ Μπάσμπι. Τα λόγια του Γκούτμαν στριφογύριζαν πλέον στους οπαδούς της Μπενφίκα που έζησαν τρεις απανωτές πίκρες. Αυτό ήταν όμως μόνο η αρχή. Τα χρόνια πέρασαν, η Μπενφίκα δεν ήταν πλέον τόσο καλή και μόλις το 1983 κατάφερε ξανά να κάνει μια αξιόλογη πορεία και να φτάσει στον διπλό τελικό του ΟΥΕΦΑ. Αυτή τη φορά ήταν η Άντερλεχ που πήρε το τρόπαιο και η Μπενφίκα έμεινε ξανά χωρίς κούπα. Πέντε χρόνια αργότερα έφτανε ξανά σε τελικό πρωταθλητριών για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια. Σε έναν αρκετά μέτριο τελικό που τελείωσε με 0-0, το παιχνίδι πήγε στα πέναλτι και οι Πορτογάλοι ευστόχησαν και στα πέντε. Το ίδιο έκαναν όμως κι οι παίκτες της Αϊντχόφεν, ευστοχώντας όμως και στο έκτο και τελικά κέρδισαν με 6-5.

Δυο χρόνια μετά, η Μπενφίκα έφτανε στον 5ο τελικό Πρωταθλητριών στην μετά-Γκούτμαν εποχή. Απέναντι στην Μίλαν ξανά, οι Πορτογάλοι ταξίδεψαν στην Βιέννη. Εκεί είχε αφήσει την τελευταία του πνοή ο Γκούτμαν πριν εννιά χρόνια. Η Μπενφίκα αποφασισμένη να κάνει τα πάντα, έφτασε στο σημείο να βάλει τον Εουσέμπιο να μεσολαβήσει. Ο Εουσέμπιο στάθηκε πάνω από τον τάφο του μέντορά του, προσπάθησε να βάλει τέρμα με μια προσευχή, ψιθύρισε κάποια λόγια και αποχώρησε βέβαιος ότι επιτέλους έφτασε η ώρα. Το βράδυ της 23ης Μαΐου του 1990 ένα γκολ του Ράικαρντ στο 68′ έδινε την κούπα στην Μίλαν. Πέντε σερί χαμένοι τελικοί Πρωταθλητριών. Οι άνθρωποι της Μπενφίκα, όποτε η ομάδα αγωνίζεται κάπου κοντά, πάντα αφήνουν ένα λουλούδι στον τάφο του.

Το 2014 συμπληρώνοντας 110 χρόνια ζωής, η Μπενφίκα τίμησε τον Γκούτμαν με ένα άγαλμα έξω από το Ντα Λουζ, που τον δείχνει να κρατάει τα δύο τελευταία ευρωπαϊκά τρόπαια του συλλόγου. Είχε μεσολαβήσει ακόμα ένας χαμένος τελικός, αυτή τη φορά για το Γιουρόπα Λιγκ με την Τσέλσι. Ήταν ακόμα μια προσπάθεια να σπάσει η γκίνια (η 8η για την ακρίβεια), να εξευμενιστεί ο Γκούτμαν από τον άλλον κόσμο, αλλά λίγο καιρό αργότερα, στον τελικό του Γιουρόπα Λιγκ στο Τορίνο, η Σεβίλλη, χωρίς να είναι καλύτερη, κέρδισε στα πέναλτι και άφησε και πάλι την Μπενφίκα χωρίς κύπελλο.

Αν και δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι ο Γκούτμαν πράγματι καταράστηκε την ομάδα (ο βιογράφος του δεν ανακάλυψε καμία σχετική απόδειξη ή αναφορά ενώ και ο Εουσέμπιο σε μια συνέντευξη του στα γεράματα ισχυρίστηκε ότι η ιστορία είναι ψεύτικη) στο μυαλό των οπαδών της Μπενφίκα αυτή παραμένει ζωντανή. Με δεδομένα όλα αυτά, τα λόγια του ίδιου του Ούγγρου στο άγαλμά του “μόνο κάποιος μέσα στην Μπενφίκα μπορεί να καταλάβει πόσο ιδιαίτερος σύλλογος είναι, κανένας σύλλογος στον κόσμο δεν έχει τη μαγεία της Μπενφίκα” μοιάζουν σχεδόν ειρωνικά κι ακόμα έχουμε δρόμο μέχρι το 2062. Οι Σικάγο Καμπς άφησαν την Μπενφίκα μόνη της, αλλά τουλάχιστον της έδειξαν ότι οι κατάρες μπορούν να σπάσουν.