Ξεπερνώντας τα στερεότυπα
Το ποδόσφαιρο στους δρόμους της Μογκαντίσου δεν είναι εύκολο. Η Σομαλία βρίσκεται σε έναν εμφύλιο πόλεμο εδώ και περίπου είκοσι χρόνια, ενώ μέχρι το 2006 δεν υπήρχε κεντρική κυβέρνηση, κάνοντας τη χώρα να μοιάζει με κοινωνικοπολιτικό πείραμα. Το 2000, μόλις το 21% έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό, ενώ η παιδική θνησιμότητα ήταν από τις χειρότερες στον κόσμο. Στην Μογκαντίσου τη δεκαετία του 1990 δεν επιτρεπόταν να συγκεντρώνονται περισσότεροι από 3-4 άνθρωποι μαζί. Εκείνη τη δεκαετία γεννήθηκε κι η Τζοουγάχιρ Ρόμπλε που παρ’ ότι κορίτσι, λάτρευε να παίζει ποδόσφαιρο στους δρόμους της πόλης με τα αδέρφια της.
Έφτιαχναν εστίες στο δρόμο και έπαιζαν όσο υπήρχε φως. Μετά γύριζαν γρήγορα σπίτι, ο κίνδυνος αυξανόταν στο σκοτάδι, οι απαγωγές δεν ήταν σπάνιες. Πολλές φορές την ώρα του παιχνιδιού άκουγαν πυροβολισμούς, ανθρώπους να ουρλιάζουν. Το 2004 η οικογένεια Ρόμπλε αποφάσισε να πάρει το δρόμο της προσφυγιάς και έφτασε στο Λονδίνο. Η ζωή όλων άλλαξε, αλλά η Τζοουγαχίρ που πλέον ακούει στο χαϊδευτικό όνομα JJ, δεν άφησε το ποδόσφαιρο. Συνόδευε τον μικρό αδερφό της που πήγαινε για ποδόσφαιρο και έπαιζε κι αυτή μαζί του. Έπαιρναν ένα σωρό μεταφορικά μέσα και γύριζαν πεινασμένοι και λασπωμένοι, αλλά όταν την ρωτούσαν έχει κουραστεί, αυτή απαντούσε ότι αυτό που ζει είναι όμορφο.
Το ποδόσφαιρο είχε γίνει η ζωή της, παραμελούσε τα μαθήματα. Έπαιζε νωρίς το πρωί πριν αρχίσει το σχολείο, στα διαλείμματα και φυσικά τα Σαββατοκύριακα στο πάρκο, φορώντας τη φούστα της και τη χιτζάμπ της. Η μητέρα της δεν ήταν ιδιαίτερα ενθουσιασμένη, το ποδόσφαιρο είναι εκτός κουλτούρας όταν είσαι κοπέλα. Σε πολλές μουσουλμανικές χώρες απαγορεύεται. Όταν βρίσκονταν ακόμα στη Σομαλία, η μαμά μονολογούσε: “τα κορίτσια μάς ντροπιάζουν, πρέπει να ηρεμήσουν”. Η JJ όμως βρέθηκε σε ένα μέρος αρκετά πιο ανεκτικό. Έπαιζε συνέχεια, προπονούσε μικρότερα παιδιά, έγινε εθελόντρια σε ομάδες. Το κερασάκι στην τούρτα όμως ήρθε το 2012 όταν σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου για κορασίδες δεν υπήρχε διαιτητής και της ζητήθηκε να διαιτητεύσει αυτή τον αγώνα. Αποδέχτηκε και από εκεί και πέρα ξεκίνησε μια νέα καριέρα.
Η JJ μέσα σε λίγο καιρό έσπασε έναν τόνο από στερεότυπα και κανόνες. Ασχολήθηκε “επαγγελματικά” με το ποδόσφαιρο (κάτι αδιανόητο για το… background της) και έγινε διαιτητής. Μία πρόσφυγας, μία μαύρη, μία κοπέλα, μία μουσουλμάνα. Και πώς αντιμετωπίζεται; Ευτυχώς όπως λέει η ίδια αρκετά καλά. «Όταν διαιτητεύω ανδρικό παιχνίδι, πάντα υπάρχουν ορισμένοι άρρωστοι, αλλά στην πλειοψηφία τους οι περισσότεροι με στηρίζουν. Με το που σφυρίζω τη σέντρα, όλη η αηδία του έξω κόσμου σταματάει για 90 λεπτά. Ο αθλητισμός πρέπει να είναι μια διέξοδος. Πλέον έχω την πλήρη υποστήριξη από τους γονείς μου.» Άλλωστε όπως λέει κι η ξαδέρφη της στο παραπάνω βίντεο: «Κατάφερνε να παίζει μπάλα εν μέσω πολέμου. Νομίζω ότι μπορεί να τα καταφέρει με 22 άντρες».
Δεν είναι το πιο εύκολο για μια κοντούλα κοπέλα, να αποκτά το σεβασμό τύπων όπως αυτά στα δεξιά
Είναι πλέον η δεύτερη σεζόν της JJ ως επαγγελματίας διαιτητής, η πρώτη μουσουλμάνα στην FA της Αγγλίας. Έχει τύχει να τη ρωτήσουν “πότε θα έρθει ο κανονικός διαιτητής” ή κάποιο ομόθρησκοι να της πουν ότι “προδίδει τη θρησκεία της”, αλλά σε γενικές γραμμές έχει αποφύγει τα ρατσιστικά και σεξιστικά σχόλια και συνεχίζει να απολαμβάνει το ποδόσφαιρο είτε σαν παίκτρια, είτε σαν προπονήτρια, είτε σαν διαιτητής, με στόχο να σφυρίξει κάποια στιγμή στην 1η κατηγορία του γυναικείου ποδοσφαίρου. «Κάποιοι μουσουλμάνοι στο διαδίκτυο μου λένε ότι δεν ακολουθώ τις παραδόσεις, δεν ακολουθώ τη θρησκεία. Φυσικά, το ποδόσφαιρο δεν είναι στην κουλτούρα μου, αλλά θέλω να σπάσω τα στερεότυπα. Ποιος είπε ότι μια μουσουλμάνα δεν μπορεί να είναι και διαιτητής; Αγαπώ τη θρησκεία μου, με κάνει να είμαι καλός άνθρωπος και ταπεινή.»
Η JJ διαβάζει για το δίπλωμα του προπονητή UEFA B, παράλληλα συνεχίζει να διαιτητεύει, ασχολείται με διάφορες φιλανθρωπίες, είναι μέλος του Kick It Out ενάντια στο ρατσισμό και συνεχίζει να κάνει αυτό που αγαπάει. Να ασχολείται με το ποδόσφαιρο, παρά τις όποιες δυσκολίες συνάντησε. Και μπορεί να μην τη δούμε ποτέ σε κάποιο αγώνα Τσάμπιονς Λιγκ, αλλά όλα αυτά που έχει πετύχει ανοίγουν το δρόμο και σε άλλους ανθρώπους. Από την Μογκαντίσου που έπαιζε ξυπόλητη στο δρόμο, μέχρι την Αγγλία και το έμβλημα της αρχαιότερης ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας στη στολή της.
