1966 ΑΓΓΛΙΑ
Για πρώτη φορά μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο οι μεγάλες δυνάμεις του δυτικοευρωπαϊκού ποδοσφαίρου έθεσαν υποψηφιότητα για την ανάληψη της τελικής φάσης του Μουντιάλ του 1966. Η Αγγλία , η Γερμανία και η Ισπανία κονταροχτυπήθηκαν για τη διοργάνωση που θα επέστρεφε στην Ευρώπη μετά την έκπληξη της Χιλής. Η Ισπανία αποσύρθηκε την τελευταία στιγμή και η Αγγλία προτιμήθηκε με βραχεία κεφαλή από τη Γερμανία στην ψηφοφορία της συνδιάσκεψης της FIFA στη Ρώμη το 1960. Η παγκόσμια ομοσπονδία έκρινε ότι ήταν σειρά της Αγγλίας να τιμηθεί με αφορμή και τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από την ίδρυση της ομοσπονδίας της (1863-1963) και παράλληλα την μεγάλη συμβολή της στο λαοφιλέστερο παιγνίδι.
Συνολικά 71 χώρες δήλωσαν συμμετοχή και η FIFA φάνηκε να χαίρεται αφού όλο και περισσότερες εκτός Ευρώπης και Ν. Αμερικής άρχισαν να δείχνουν το ενδιαφέρον τους για τη διοργάνωση. Ωστόσο η Αφρική και η Ασία έστειλαν μόνο έναν εκπρόσωπο και οι δύο στην τελική φάση. Αυτό εξόργισε τους εκπροσώπους των χωρών των δύο ηπείρων και με εξαίρεση τη Βόρεια Κορέα οι υπόλοιπες αποχώρησαν από την προκριματική φάση σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Η Β. Κορέα έδωσε έτσι διπλό αγώνα με την Αυστραλία και πέτυχε την πρώτη πρόκρισή της σε τελικά Παγκοσμίου Κυπέλλου (6-1,3-1).
Στην Ευρώπη οι εκπλήξεις διαδέχτηκαν η μία την άλλη και έτσι δύο από τις φιναλίστ του 1962 (Γιουγκοσλαβία και Τσεχοσλοβακία) δεν μπόρεσαν να πάνε στα τελικά. Στον 1ο όμιλο η Βουλγαρία έκανε το θαύμα της σε αγώνα κατάταξης με το Βέλγιο (2-1), ενώ στο 2ο όμιλο η Δ. Γερμανία ,στον 3ο η Γαλλία και στον 4ο η Πορτογαλία πήραν άνετα το εισιτήριο. Για την τελευταία ήταν η πρώτη επιτυχημένη προσπάθεια μετά από έξι διαδοχικές απογοητεύσεις. Στον 5ο όμιλο η Β. Ιρλανδία έβγαλε μόνη της τα μάτια της αφού στο τελευταίο παιγνίδι έμεινε ισόπαλη 1-1 με την Αλβανία και παραχώρησε την 1η θέση στην Ελβετία. Ο 6ος όμιλος φάνηκε παιγνιδάκι στην έμπειρη Ουγγαρία , ενώ στον 7ο οι Σοβιετικοί κατέκτησαν επίσης εύκολα την πρόκριση.
Σε αυτόν τον όμιλο (7ο) έδωσε τις μάχες της και η εθνική μας ομάδα που ξεκίνησε δυναμικά με 2 νίκες στην Αθήνα επί της Δανίας (4-2) και της Ουαλίας (2-0). Ακολούθησαν όμως τρεις φυσιολογικές ήττες από Ουαλία (4-1), και Σ. Ένωση (3-1 στη Μόσχα και 4-1 στην Αθήνα) πριν οι Έλληνες διεθνείς αποχαιρετήσουν τη διοργάνωση με ψηλά το κεφάλι και το ισόπαλο 1-1 στην Κοπεγχάγη.
Στον 8ο όμιλο η Ιταλία και η Σκοτία έδωσαν σκληρή μάχη στα δύο τελευταία μεταξύ τους παιγνίδια. Η Σκοτία νίκησε στη Γλασκόβη ((1-0) και ισοβάθμησε με τους Ιταλούς, αλλά οι Ιταλία επικράτησε άνετα 3-0 στη Νάπολη και άφησε εκτός τελικών τη Βρετανική ομάδα. Στον 9ο όμιλο η Συρία αποσύρθηκε και έτσι Ισπανία και ΕΙΡΕ υποχρεώθηκαν σε τριπλή αναμέτρηση μέχρι οι Ίβηρες να φανούν πιο συνεπείς στο αγγλικό ραντεβού (0-1,4-1,1-0).
Στη Ν. Αμερική οι θέσεις ήταν τρεις, εκτός από την κάτοχο Βραζιλία. Οι άλλες δύο μεγάλες δυνάμεις, Αργεντινή και Ουρουγουάη δεν συνάντησαν ιδιαίτερα προβλήματα ενώ η Χιλή υποχρεώθηκε σε αγώνες κατάταξης με το Εκουαδόρ το οποίο και νίκησε (2-1) για να βρεθεί στα τελικά.
Ο συνήθης … ύποπτος, το Μεξικό , κάλυψε την τελευταία θέση μετά από τον επιβεβλημένο γι’ αυτό προκριματικό μαραθώνιο (σε σχέση με τις άλλες ηπείρους) της Βόρειας και Κεντρικής Αμερικής. Το παζλ της τελικής φάσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1966 είχε συμπληρωθεί και ένα νέο «παραμύθι» άρχισε να ξετυλίγεται στα γήπεδα της Αγγλίας.
Η οικοδέσποινα Αγγλία ήταν αυτή που άνοιξε την αυλαία του 8ου Παγκοσμίου Κυπέλλου. Αντίπαλός της η Ουρουγουάη που παρατάχθηκε στο Γουέμπλεϊ με 100% αμυντικούς προσανατολισμούς. Η ομάδα του Ράμσεϊ δεν κατάφερε να διασπάσει το Νοτιοαμερικάνικο μπλόκο και το 0-0 ήταν αναπόφευκτο και απογοητευτικό για τους φιλάθλους. Η συνέχεια ήταν βέβαια καλύτερη για τους Άγγλους που άλλωστε είχαν κληρωθεί σε εύκολο όμιλο. Τόσο η Γαλλία όσο και το Μεξικό δεν φαινόταν ικανές να τους απειλήσουν και έτσι έγινε. Η Αγγλία πέτυχε δύο νίκες με το ίδιο σκορ (2-0) και πέρασε άνετα μαζί με την Ουρουγουάη που νίκησε 2-1 τη Γαλλία και παραχώρησε λευκή ισοπαλία στους Μεξικανούς.
Στον 2ο όμιλο (Δ. Γερμανία, Αργεντινή, Ισπανία, Ελβετία) το ενδιαφέρον για τις δύο προνομιούχες θέσεις επικεντρώθηκε στις πρώτες τρεις ομάδες. Οι Γερμανοί καθοδηγούμενοι από τον Χέλμουτ Σέν ξεκίνησε με ένα θριαμβευτικό 5-0 επί των Ελβετών. Ο νεαρός Φραντς Μπεκενμπάουερ έκανε το ντεμπούτο του σε τελική φάση πετυχαίνοντας και δύο γκολ. Σπουδαίο παιγνίδι έγινε μεταξύ Αργεντινής και Ισπανίας. Οι Νοτιοαμερικάνοι επιβλήθηκαν 2-1 και πήραν το προβάδισμα για την πρόκριση. Η Ισπανία διατήρησε τις ελπίδες της νικώντας 2-1 τους Ελβετούς και μετά το ισόπαλο 0-0 μεταξύ των Γερμανών και της Αργεντινής. Οι Λατίνοι εξασφάλισαν πρώτοι την πρόκριση επικρατώντας 2-0 των Ελβετών, και τώρα η Ισπανία ήθελε μόνο νίκη επί της Δυτ. Γερμανίας. Κατάφερε μάλιστα να προηγηθεί με τον Φουστέ ,πριν αντιδράσουν οι παίκτες του Σεν και φτάσουν στη νίκη (2-1) και την πρόκριση.
Ο 3ος όμιλος επιφύλαξε την μία από τις δύο μεγαλύτερες εκπλήξεις του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Δεν ήταν άλλη από τον αποκλεισμό της Παγκόσμιας Πρωταθλήτριας Βραζιλίας. Ο Βιθέντε Φέολα παρέμενε στη θέση του και είχε τον Πελέ στα 26 του χρόνια και τη νέα «φουρνιά» των Ζαϊρζίνιο, Τοστάο, Ζέρσον και Εντού καθώς και τους βετεράνους Μπελίνι, Ορλάντο, Τζάλμα Σάντος. Η «σελεσάο» φαινόταν αφ’ ενός γερασμένη, αφ’ ετέρου είχε να αντιμετωπίσει τα βρώμικα μαρκαρίσματα των αντιπάλων. Ο Πελέ τραυματίστηκε στο πρώτο παιγνίδι εναντίον της Βουλγαρίας (2-0), έχασε το κρίσιμο 2ο (1-3 από την Ουγγαρία) και ήταν ωσεί παρών στο τελευταίο (1-3 από την Πορτογαλία). Η Βουλγαρία δεν έκανε αίσθηση σε αντίθεση με τους Ούγγρους και τους Πορτογάλους. Οι Μαγυάροι είχαν τον κορμό της Φερεντσβάρος και τον Φλόριαν Άλμπερτ σε εξαιρετική φόρμα. Ο τελευταίος πραγματοποίησε ίσως την εμφάνιση της καριέρας του με αντίπαλο τη Βραζιλία. Η αναμέτρηση έγινε κάτω από καταρρακτώδη βροχή στο Γκουντισον Πάρκ, αλλά έμεινε στην ιστορία ως μία από τις καλύτερες της διοργάνωσης. Αυτή ήταν και η πρώτη ήττα της Βραζιλίας σε τελική φάση Μουντιάλ μετά το 1954.
Η Πορτογαλία στην παρθενική της εμφάνιση σε τελική φάση ήταν βασισμένη στον κορμό της Μπενφίκα που μεσουρανούσε εκείνη την εποχή στο κύπελλο Πρωταθλητριών (Εουσέμπιο, Τόρες, Κολούνια, Αουγκούστο). Στο τελευταίο κρίσιμο παιγνίδι Πορτογαλίας-Βραζιλίας, ο Φέολα έκανε 9 αλλαγές στην προσπάθειά του να αλλάξει την τύχη της «σελεσάο». Η παρέα του Εουσέμπιο όμως δεν ήταν διατεθειμένη να κάνει την οποιαδήποτε … παραχώρηση στην παγκόσμια πρωταθλήτρια. Την νίκησε 3-1 και μαζί με την Ουγγαρία προχώρησε στα προημιτελικά.
Αν όμως η Βραζιλία αποκλείστηκε από ονομαστούς αντιπάλους ,αυτό που έπαθε η Ιταλία στον 4ο όμιλο ήταν κάτι χειρότερο από αυτό που είχε συμβεί στην Αγγλία το 1950 (ήττα από τις Η.Π.Α.). Η Β. Κορέα πήγε στο Μουντιάλ από σπόντα, λόγω της αποχώρησης των χωρών της Αφρικής και της Ασίας όπως είδαμε. Και αν η Σοβιετική Ένωση ήταν το φαβορί μαζί με την Ιταλία και τη Χιλή σε αυτόν τον όμιλο η Β. Κορέα ήταν η αμελητέα ποσότητα όχι μόνο του ομίλου αλλά και της διοργάνωσης. Ή τουλάχιστον έτσι ήθελαν να τη θεωρούν αφού λίγες μέρες πριν την τελική φάση είχε συντριβεί με 7-0 από την Ουγγαρία σε φιλικό. Η Σ. Ένωση επιβλήθηκε 3-0 των Κορεατών ενώ η Ιταλία με ονόματα όπως οι Αλμπερτόζι, Μπούρνιτς, Φακέτι, Ματσόλα και Ριβέρα πήρε τη ρεβάνς από τη Χιλή για τη «μάχη του Σαντιάγκο» (2-0). Η Β. Κορέα έτριξε λίγο τα δόντια της στο ισόπαλο 1-1 με τη Χιλή, ενώ οι Σοβιετικοί νίκησαν τους Ιταλούς με 1-0 στο ντέρμπι του ομίλου. Στο παιγνίδι με τους Κορεάτες η νίκη ήταν επιτακτική ανάγκη για τους Ιταλούς που είχαν την επιπρόσθετη ατυχία να μείνουν με 10 παίκτες στο 34’ λόγω τραυματισμού του Μπουλγκαρέλι. Στο 41’ ο Πακ Ντου Ικ έστειλε την μπάλα στα δίχτυα του Αλμπερτόζι. Οι φίλαθλοι που βρέθηκαν στο γήπεδο της Μίντλεσμπρο δεν έμειναν ασυγκίνητοι. Είχαν ήδη συμπαθήσει τους μικροκαμωμένους Ασιάτες και τους υποστήριξαν θερμά μέχρι το τελευταίο σφύριγμα. Η έκπληξη είχε συντελεστεί και η Ιταλία επέστρεφε ταπεινωμένη πίσω. Τα μέλη της αποστολής ήταν για πάρα πολύ καιρό οι αποδιοπομπαίοι τράγοι της χώρας. Η Ιταλία συνέχισε έτσι την αρνητική παράδοση που την ήθελε να μην προκρίνεται μεταπολεμικά στα προημιτελικά του Μουντιάλ. Οι Βορειοκορεάτες περίμεναν ωστόσο μέχρι την επόμενη για να πανηγυρίσουν αφού η αδιάφορη Σ. Ένωση τους έκανε δώρο τη νίκη επί της Χιλής (2-1).
Η προημιτελική φάση ήταν αρκετά ενδιαφέρουσα. Όλοι οι αγώνες διεξήχθησαν την ίδια μέρα και χάρισαν αρκετά συναισθήματα στους φιλάθλους. Η Αγγλία έπαιξε με την Αργεντινή που συνέχισε ακάθεκτη το μοτίβο του σκληρού έως βίαιου παιγνιδιού παρά την επίπληξη της FIFA. Ο Γερμανός διαιτητής Κραϊτλαϊν, απέβαλε στο 36’ τον αρχηγό Αντόνιο Ρατίν, ο οποίος αποχώρησε από τον αγωνιστικό χώρο 8 λεπτά αργότερα και χάρη στην επέμβαση της αστυνομίας και της ασφάλειας του γηπέδου. Η Αγγλία που ήταν ένα μίγμα μεγάλων άσων της εποχής (Μπανκς, Τζάκι και Μπόμπι Τσάρλτον, Μουρ, Μπολ, Χαντ, Πίτερς, Γκριβς και Χάρστ) ξεκίνησε τον αγώνα με τον Τζεφ Χάρστ στη θέση του τραυματία Τζίμι Γκριβς. Ο φορ της Γουέστ Χάμ έμελλε να αναδειχθεί σε καθοριστικό παράγοντα της επιτυχίας των «λιονταριών». Ο συμπαίκτης του στα «σφυριά», Μάρτιν Πίτερς του έφτιαξε το γκολ με το οποίο η Αγγλία επιβλήθηκε 1-0 και πέρασε στα ημιτελικά στο 78ο λεπτό του αγώνα.
Η Δυτική Γερμανία αντιμετώπισε την Ουρουγουάη. Οι Ευρωπαίοι άνοιξαν το σκορ στο 11’ με τον Χέλντ αλλά τα αίματα άναψαν λίγο πριν λήξει το πρώτο ημίχρονο όταν ο Άγγλος διαιτητής Φίνι έκλεισε τα μάτια σε χέρι του Σνέλινγκερ μέσα στην περιοχή της Γερμανίας. Στην επανάληψη οι Ουρουγουανοί αγρίεψαν και είδαν δύο παίκτες τους να παίρνουν την άγουσα προς τα αποδυτήρια (ο Τρότσε κλότσησε στο στομάχι τον Έμεριχ και ο Σίλβα κλάδεψε τον Χάλερ). Αποτέλεσμα ήταν να σημειώσουν οι Γερμανοί άλλα τρία γκολ στα τελευταία είκοσι πέντε λεπτά (65’ Μπεκενμπάουερ, 76’ Ζέελερ, 83’ Χάλερ) και να κερδίσουν με το επιβλητικό 4-0.
Τα γεγονότα των δύο αυτών αγώνων δεν πέρασαν απαρατήρητα στην Λατινική Αμερική. Σύσσωμος ο τύπος επέκρινε την Αγγλία και τη Δυτική Γερμανία και έκανε λόγο για συνομωσία εναντίον των Λατίνων. Δυτικογερμανός διαιτητής απέβαλε Αργεντινό στο παιγνίδι με την Αγγλία και Άγγλος διαιτητής απέβαλε δύο Ουρουγουανούς στο παιγνίδι με την Δ. Γερμανία. Οι Νοτιοαμερικάνοι δημοσιογράφοι ανακάλυψαν αυτή τη «σύμπτωση» και μαζί το λόγο της αποτυχίας των εθνικών τους ομάδων…
Αν όμως οι δύο αυτοί προημιτελικοί είχαν νεύρα και ένταση , αυτός μεταξύ της Πορτογαλίας και της Βόρειας Κορέαςήταν ένα τέλειο ποδοσφαιρικό «θρίλερ» με δεδομένη και τη διαφορά δυναμικότητας των δύο ομάδων. Η Β. Κορέα του Μιουν Ρέε Χιούν είχε ήδη γίνει υπολογίσιμη μετά τα κατορθώματά της στην πρώτη φάση του Μουντιάλ. Ποιος όμως θα περίμενε ότι θα σημείωνε 3 γκολ μέσα στα πρώτα 22 λεπτά (1’ Σεουνγκ Ζιν, 21’ Ντονγκ Βουν, 22’ Σέουνγκ Κουκ) και ότι θα προηγείτο 3-0 της Πορτογαλίας; Οι Ασιάτες ήταν αφ’ ενός τόσο ενθουσιασμένοι, αφ’ ετέρου τόσο άπειροι που δεν ήξεραν πώς να χειριστούν αυτό το θείο δώρο του 3-0. Συνέχισαν λοιπόν να επιτίθενται και έδωσαν την ευκαιρία στον Εουσέμπιο να οργιάσει. Ο «νατουραλιζέ» Πορτογάλος από τη Μοζαμβίκη, πήρε φόρα, πέτυχε 4 γκολ (27’,42’ πεν., 56’, 59’ πεν) και έφτιαξε το πέμπτο για τον Αουγκούστο (78’) για να γράψει το τελικό 5-3 και να δώσει τέλος στο ονειρεμένο μουντιαλικό ταξίδι των Βορειοκορεατών.
Η μάχη της Ανατολικής Ευρώπης ανέδειξε νικήτρια τη Σ. Ένωση επί της Ουγγαρίας (2-1). Η ομάδα του Νικολάι Μπορζόφ ήταν καλύτερη και εκμεταλλεύτηκε τα τραγικά λάθη της αντίπαλης άμυνας (5’ Τσισλένκο, 48’ Πορκουγιάν). Οι Ούγγροι μείωσαν και πίεσαν στη συνέχεια χωρίς όμως ουσιαστικό αποτέλεσμα. Το γκολ του Μπένε στο 50’ ήταν και το τελευταίο τους στη διοργάνωση.
Στα ημιτελικά η Δυτική Γερμανία αντιμετώπισε τη Σοβιετική Ένωση σε ένα ιδιαίτερα νευρικό παιγνίδι. Η ομάδα του Χέλμουτ Σεν προηγήθηκε 2-0 με γκολ των Χάλερ στο 44’ και Μπεκενμπαουερ στο 68’. Οι Σοβιετικοί μείωσαν στο 88’ με τον Πορκουγιάν και στο 90’ ο ίδιος παίκτης ολομόναχος προ του τερματοφύλακα έχασε την ευκαιρία να στείλει το παιγνίδι στην παράταση. Έτσι οι Δυτικογερμανοί ήταν στον τελικό για δεύτερη φορά.
Στον άλλο ημιτελικό η Αγγλία αντιμετώπισε την Πορτογαλία. Η αναμέτρηση του Γουέμπλεϊ ήταν συναρπαστική. Οι φίλαθλοι παρακολούθησαν ένα πανέμορφο παιγνίδι και από τις δύο ομάδες. Πρωταγωνιστής αναδείχθηκε ο Μπόμπι Τσάρλτον. Ο άσος της Μάντσεστερ Γιουνάιντεντ έκανε προσωπική του υπόθεση τον αγώνα και με δύο γκολ , το δεύτερο ένα από τα καλύτερα που έχουν επιτευχθεί σε αγώνα παγκοσμίου κυπέλλου, έδωσε την πρόκριση στην ομάδα του για τον μεγάλο τελικό (30’,79’). Ο Εουσέμπιο μείωσε στο 82’ με πέναλτι και στα τελευταία 8 λεπτά ταλαιπώρησε με τους συμπαίκτες του, τους αγωνιούντες αντιπάλους και φιλάθλους που βρέθηκαν στο «ναό» χωρίς ωστόσο να καταφέρει να ισοφαρίσει. Πρώτα ο Στάιλς έσωσε πάνω στη γραμμή σουτ του Σιμόες, ενώ λίγο αργότερα ο Μπάνκς απέκρουσε εκπληκτικά προσπάθεια του Κολούνια. Το τελευταίο σφύριγμα του Σβιντέ ακούστηκε τελικά και η Αγγλία ήταν στον τελικό για πρώτη και μοναδική μέχρι σήμερα φορά στην ιστορία της. Ήταν ο πρώτος τελικός για τους Άγγλους από αυτόν των Ολυμπιακών Αγώνων του 1912!
Στον μικρό τελικό η Πορτογαλία με γκολ των Εουσέμπιο (12’ πεν) και Τόρες (88’) επικράτησε της Σ. Ένωσης (43’ Μετρεβέλι) με 2-1 και πήρε την τιμητική 3η θέση.
Δυο από τις μεγαλύτερες ποδοσφαιρικές δυνάμεις της εποχής τέθηκαν λοιπόν αντιμέτωπες στον τελικό του 8ου παγκοσμίου κυπέλλου, αυτές μάλιστα που είχαν μονομαχήσει έξι χρόνια νωρίτερα για την ανάληψη της τελικής φάσης. Η Αγγλία αγωνίστηκε σε αυτό το παγκόσμιο κύπελλο χωρίς τα κλασσικά εξτρέμ της εποχής, αφού ο Ράμσεϊ ένιωθε ότι δεν υπήρχαν εξτρέμ μεγάλης κλάσης στην πατρίδα του. Προτίμησε λοιπόν να ενισχύσει τη μεσαία γραμμή φέρνοντας λίγο πιο πίσω τον συνήθως προωθημένο Μπόμπι Τσάρλτον. Γι’ αυτό και η επιτυχία του χαρακτηρίστηκε από τον τύπο «το άπτερο θαύμα» (δεν είχε πτέρυγες, δηλαδή εξτρέμ). Στον τελικό αποφάσισε να αφήσει εκτός του εντελώς αποθεραπευθέντα Τζίμι Γκρίβς και να διατηρήσει τον Τζεφ Χαρστ. Ούτε μάγος να ήταν!!! Από την πλευρά του ο Χέλμουτ Σεν προτίμησε να θυσιάσει τον Φράντς Μπεκενμπάουερ στον ρόλο της φύλαξης του ιδιαίτερα φορμαρισμένου Μπόμπι Τσάρλτον. Ο Δυτικογερμανός άσος κατάφερε εν μέρει να περιορίσει τον Άγγλο «διάβολο», αλλά η ομάδα έχασε τη δύναμή της στη μεσαία γραμμή. Μια λάθος απομάκρυνση της μπάλας από τον Ρει Γουίλσον έδωσε την ευκαιρία στον Χέλμουτ Χάλερ να ανοίξει το σκορ για τους Γερμανούς στο 12’. Η Αγγλία αντέδρασε άμεσα και ισοφάρισε στο 19’ με κεφαλιά του Χάρστ ύστερα από φάουλ του Μπόμπι Μουρ και φαινόταν καλύτερη στη συνέχεια του αγώνα. Η υπεροχή της καρποφόρησε στο 78’ όταν μετά από σουτ ου Χαρστ και κόντρα του Χορστ Ντίτερ Χέτγκες, ο Μάρτιν Πίτερς έκανε το 2-1. Όλα έδειχναν ότι αυτό το γκολ θα ήταν το τελευταίο αυτού του Μουντιάλ αλλά ποτέ μη λες ποτέ όταν αγωνίζονται Γερμανοί. Στις καθυστερήσεις ο Βόλφγκανγκ Βέμπερ σκόραρε μετά από μια φάση διαρκείας μπροστά από την εστία του Μπανκς και έστειλε το παιγνίδι στην αγωνία της παράτασης.
Ο Αλφ Ράμσεϊ ανέλαβε το έργο της ψυχολογικής υποστήριξης των παικτών του εν όψει του επιπλέον 30λεπτου λέγοντας τους : «Τους έχετε ήδη νικήσει μία φορά σήμερα. Βγείτε και ξανακάντε το!!». Κι ως εκ θαύματος οι Άγγλοι μπήκαν στην παράταση με τεράστια αποθέματα ψυχικής δύναμης, κάτι που φυσιολογικά θα έπρεπε να έχουν οι αντίπαλοί τους που είχαν ισοφαρίσει στο 90’. Φτάσαμε λοιπόν στο 100’ όταν ο Άλαν Μπολ βρήκε τον Τζεφ Χαρστ κι αυτός με σουτ…… Το Γουέμπλεϊ έμεινε άναυδο. Η μπάλα χτύπησε με ιλιγγιώδη ταχύτητα στο δοκάρι και στη συνέχεια στο έδαφος…
Ο Ρότζερ Χαντ ήταν δίπλα και θα μπορούσε να τη σπρώξει στα δίχτυα. Αντ’ αυτού άρχισε να πανηγυρίζει όπως και οι φίλαθλοι. Στη συνέχεια όλοι «πάγωσαν» όταν ο Ελβετός διαιτητής Γκόντφριντ Ντινστ, αντί να δείξει σέντρα, έτρεξε να συμβουλευτεί τον σοβιετικό επόπτη Τοφικ Μπαχράμοφ. Μετά από λίγα δευτερόλεπτα που όμως φάνηκαν αιώνας, κατακύρωσε το γκολ και έστειλε τους Άγγλους στα ουράνια, μαζεύοντας τους διαμαρτυρόμενους Δυτικογερμανούς γύρω του. Το ερώτημα που απασχολεί ακόμα και στις μέρες μας, 40 χρόνια μετά, είναι αν η μπάλα πέρασε ή όχι τη γραμμή του τέρματος του Χανς Τιλκόφσκι. Από κάποιες οπτικές γωνίες η μπάλα έδειχνε να έχει περάσει, από άλλες πάλι όχι.
Πριν από λίγα χρόνια πάντως Ισραηλινή εταιρία ηλεκτρονικών υπολογιστών χρησιμοποίησε τα πιο σύγχρονα προγράμματα και μελέτησε τη φάση. Με το τέλος της έρευνας αποφάνθηκε ότι η μπάλα είχε περάσει τη γραμμή και ότι σωστά είχε μετρήσει το γκολ. Σίγουρα όμως ο Τόφικ Μπαχράμοφ που πέθανε πριν μερικά χρόνια, εκείνη τη στιγμή δεν είχε προλάβει να καταλάβει τι είχε συμβεί και πάνω στο δισταγμό του επιχειρηματολογούσαν οι Γερμανοί. Το θριαμβευτικό φινάλε για τους Άγγλους ήρθε στο 120’ όταν ο Τζεφ Χαρστ και ενώ όλοι απλά … περπατούσαν στο γήπεδο, πέτυχε το τελικό 4-2 και άφησε το όνομά του στην ιστορία ως ο μοναδικός ποδοσφαιριστής που έχει πετύχει χατ-τρικ σε τελικό Μουντιάλ.
Το τελικό σφύριγμα βρήκε τους Άγγλους διεθνείς να κλαίνε από συγκίνηση και τους φιλάθλους να παραληρούν. Ο αείμνηστος Μπόμπι Μουρ ανέβηκε πρώτος τα περίφημα 39 σκαλοπάτια του Γουέμπλεϊ και παρέλαβε από τη βασίλισσα Ελισάβετ το τρόπαιο που καταξίωνε τους «δασκάλους» του ποδοσφαίρου ως την κορυφαία ποδοσφαιρική δύναμη εκείνης της εποχής.
1. Εουσέμπιο (ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ) 9 γκολ
2. Χέλμουτ Χάλερ (Δ. ΓΕΡΜΑΝΙΑ) 5 γκολ
3. Τζεφ Χάρστ (ΑΓΓΛΙΑ), Φραντς Μπεκενμπαουερ (Δ. ΓΕΡΜΑΝΙΑ), Βαλερί Πορκουγιάν (Σ. ΕΝΩΣΗ), Φέρεντς Μπένε (ΟΥΓΓΑΡΙΑ) 4 γκολ
4. Μπόμπι Τσάρλτον , Ρότζερ Χαντ (ΑΓΓΛΙΑ), Ζοζε Αουγκούστο, Ζοζέ Τόρες (ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ), Έντουαρντ Μαλαφέεβ (Σ. ΕΝΩΣΗ), Λούις Αρτίμε (ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ) 3 γκολ
Μπόμπι Μουρ (ΑΓΓΛΙΑ)
Ο αρχηγός της εθνικής Αγγλίας συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων αμυντικών που αναδείχθηκαν στον κόσμο και συνέβαλλε τα μέγιστα στην κατάκτηση του τροπαίου. Υπήρξε ασυναγώνιστος στον αέρα , μπορούσε να μαρκάρει οποιονδήποτε αντίπαλο και παράλληλα διέθετε πολύ καλή μεταβίβαση. Το παιγνίδι του είχε αρχοντικό στυλ και η παρουσία του στο χώρο άμυνας αποτελούσε εγγύηση για κάθε τερματοφύλακα. Μεγάλο του προσόν ήταν και η Ολύμπια ψυχραιμία που διέθετε και μπορούσε να ηρεμεί την ομάδα στις δύσκολες στιγμές.
Ήταν ο πρώτος ποδοσφαιριστής που έσπασε το φράγμα των 100 συμμετοχών με την Εθνική Αγγλίας (συνολικά 108 συμμετοχές και 2 γκολ). Στο αγγλικό πρωτάθλημα αγωνίστηκε σε 999 παιγνίδια και το ρεκόρ του κατέρριψε πολύ αργότερα ο Πίτερ Σίλτον. Όταν σταμάτησε το ποδόσφαιρο έγινε προπονητής και σχολιαστής στο BBC. Ο Μπόμπι Μουρ έφυγε από τη ζωή στις 24 Φεβρουαρίου του 1993 σε ηλικία 52 ετών μετά από γενναία μάχη με τον καρκίνο.
Λεβ Γιασίν (Σ. ΕΝΩΣΗ)
Του έδωσαν το προσωνύμιο «μαύρη αράχνη» γιατί φορούσε μαύρη φανέλα και κάλυπτε την εστία του σαν την … αράχνη, σταματώντας με τον … ιστό του τις προσπάθειες των αντιπάλων επιθετικών και καταφέρνοντας να αποκρούει τα πιο απίθανα σουτ και κεφαλιές. Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους τερματοφύλακες στην ιστορία του παγκοσμίου ποδοσφαίρου και ήταν ο μοναδικός με τόση διάρκεια στο παιγνίδι του.
Υπήρξε εξαιρετικός στο ψηλό παιγνίδι και ιδιαίτερα ευφυής στις χαμηλές εξόδους, καθώς και ασυναγώνιστος κάτω από τα δοκάρια. Συμμετείχε σε 326 αγώνες του πρωταθλήματος της Σοβιετικής Ένωσης με τη φανέλα της Διναμό Μόσχας και το 1963 κέρδισε τη «χρυσή μπάλα», με αξιοσημείωτο ότι είναι ο μοναδικός τερματοφύλακας που τιμήθηκε με αυτό το έπαθλο. Με την εθνική ομάδα ο Γιασίν αγωνίστηκε σε 75 ματς από το 1954 ως το 1967.
Ο Γιασίν προσβλήθηκε από την επάρατη νόσο και οι γιατροί αναγκάστηκαν να του αφαιρέσουν το ένα πόδι, όμως παρά τη γενναία μάχη που έδωσε δεν κατάφερε να νικήσει το θάνατο. Πέθανε στις 20 Μαρτίου του 1990.
Ούβε Ζέελερ (Δ. ΓΕΡΜΑΝΙΑ)
Ένας από τους ρέκορντμαν συμμετοχών σε τελικές φάσεις Μουντιάλ με 21 συμμετοχές. Ο Γερμανός κανονιέρης έπαιξε σε τέσσερα Μουντιάλ (1958,1962, 1966, 1970) και ήταν μέχρι την εμφάνιση του Γκέρντ Μίλερ ο κορυφαίος Γερμανός σκόρερ. Παίκτης έξυπνος, γρήγορος, μαχητής και πεισματάρης με «ερωτική» σχέση με το γκολ. Με την εθνική ομάδα αγωνίσθηκε 72 φορές πετυχαίνοντας 43 γκολ. Ήταν όμως άτυχος γιατί δεν κατάφερε ποτέ να στεφθεί παγκόσμιος πρωταθλητής, ενώ συμμετείχε σε τέσσερα τουρνουά. Παρέμεινε πάντα πιστός στο Αμβούργο του οποίου χρημάτισε και πρόεδρος. Δέχθηκε πολλές προτάσεις από Ιταλία και Ισπανία όμως δεν θέλησε να αποχωριστεί την αγαπημένη του ομάδα την οποία υπηρέτησε πιστά από το 1954 έως το 1972 οπότε και σταμάτησε το ποδόσφαιρο. Αγωνίστηκε με το Αμβούργο σε περισσότερα από 700 ματς και σημείωσε 551 γκολ.
Μπόμπι Τσάρλτον (ΑΓΓΛΙΑ)
Ήταν το μυαλό και η ψυχή της Εθνικής Αγγλίας στο Μουντιάλ του 1966. Επιζών από το αεροπορικό δυστύχημα του Μονάχου το Φεβρουάριο του 1958, όπου έχασαν τη ζωή τους οκτώ συμπαίκτες του ο άσος της Μάντσεστερ βρήκε το σθένος και το κουράγιο να συνεχίσει να παίζει ποδόσφαιρο και να γίνει ένας εκ των πρωταγωνιστών στην κατάκτηση του τροπαίου από την Αγγλία.
Ήταν ποδοσφαιριστής μεγάλης κλάσης, με μεγάλη αντοχή, γρήγορος, καλός σουτέρ και εξ ίσου καλός κεφαλοσφαιριστής. Εξακολουθεί να είναι μέχρι σήμερα ο πρώτος σκόρερ της εθνικής Αγγλίας με 49 γκολ στα 106 ματς στα οποία έχει φορέσει τη φανέλα της. Παρέμεινε πιστός στην Μάντσεστερ Γιουνάιντεντ από το 1956 έως το 1973, όταν και κρέμασε τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια, ενώ συνέχισε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στον αγαπημένο του σύλλογο από τη θέση του τεχνικού διευθυντή.
Εουσέμπιο Ντα Σίλβα Φερρέιρα (ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ)
Ήταν η αποκάλυψη του Μουντιάλ του 1966 και πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης με εννέα γκολ. Γεννήθηκε το 1942 στη Μοζαμβίκη η οποία τότε ήταν πορτογαλική αποικία και το 1961 τον ανακάλυψαν τα «λαγωνικά» της Μπενφίκα και τον έφεραν στη Λισσαβόνα. Το ταλέντο του ήταν πηγαίο και ο τότε τεχνικός των «αετών της Λισσαβόνας» μόλις τον είδε κατάλαβε ότι στα χέρια του είχε … χρυσάφι. Ο Εουσέμπιο συγκέντρωνε όλα τα προσόντα που χαρακτηρίζουν έναν παίκτη παγκόσμιας κλάσης. Εκπληκτική τεχνική κατάρτιση, φινέτσα, μπρίο , φαντασία, ενώ ήταν απρόβλεπτος στο παιγνίδι του και με εκπληκτική ευχέρεια στο σκοράρισμα. Το παρατσούκλι του ήταν «μαύρος πάνθηρας». Το άστρο του έλαμψε για πρώτη φορά στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1962 όταν η Μπενφίκα κέρδισε στο Άμστερνταμ τον … δικτάτορα του θεσμού, Ρεάλ Μαδρίτης με 5-3. Ο Εουσέμπιο είχε πετύχει το 4ο και το 5ο γκολ οδηγώντας τους «αετούς» στην κατάκτηση του τροπαίου. Το 1965 τιμήθηκε με τη «χρυσή μπάλα» ενώ το 1968 και το 1973 κέρδισε το χρυσό παπούτσι. Φόρεσε τη φανέλα της εθνικής 77 φορές.
- Αυτό που πήγαν να πάθουν οι Άγγλοι τέσσερις μήνες πριν την έναρξη του Παγκοσμίου Κυπέλλου δεν είχε προηγούμενο. Οι διοργανωτές πραγματοποιούσαν έκθεση σπάνιων γραμματοσήμων στο Γουεστμίνστερ Σέντραλ Χολ και με την ευκαιρία τοποθέτησαν και το τρόπαιο «Ζιλ Ριμέ» σε περίοπτη θέση για να το δουν οι φίλαθλοι από κοντά. Την Κυριακή 20 Μαρτίου του 1966, ο φύλακας ανακάλυψε ότι το τρόπαιο είχε κλαπεί! Το νέο έκανε την περίφημη Σκότλαντ Γυαρντ να τρέχει και να μη φτάνει. Τελικά τη λύση έδωσε μια εβδομάδα αργότερα ένας σκύλος ονόματι «Πικλς» ο οποίος «μύρισε» το τρόπαιο που ήταν τυλιγμένο σε χαρτί εφημερίδας και κρυμμένο μέσα σε ένα θάμνο στην αυλή ενός σπιτιού στο Νόργουντ του Νότιου Λονδίνου. Ο «Πικλς» έγινε έτσι ένας από τους «ήρωες» του 8ου παγκοσμίου Κυπέλλου. Αξίζει να σημειωθεί ότι το τρόπαιο το οποίο κατέκτησαν για 3η φορά οι Βραζιλιάνοι το 1970 και ως εκ τούτου το πήραν μια για πάντα στα γραφεία της ομοσπονδίας τους, κλάπηκε από εκεί εκ νέου το 1986. Αυτή τη φορά όμως «Πικλς» δεν υπήρχε και όταν αργότερα ο δράστης συνελήφθη ομολόγησε ότι το είχε λιώσει…
- Ο Ουρουγουανός Λαντισλάο Μαζούρκιεβιτς έμεινε στην ιστορία ως ο πρώτος μη Βρετανός τερματοφύλακας που δεν δέχθηκε γκολ από την Εθνική Αγγλίας σε αγώνα στο Γουέμπλεϊ
- Ο Μεξικάνος τερματοφύλακας Αντόνιο Καρμπαχάλ συμμετείχε και σε αυτό το παγκόσμιο κύπελλο σε ηλικία 37 ετών. Έτσι έγινε ο ποδοσφαιριστής με τις περισσότερες συμμετοχές σε τελική φάση παγκοσμίου Κυπέλλου (1950,54,58,62,66).
- Η Αγγλία έγινε η τρίτη εθνική ομάδα που κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο στα πάτρια εδάφη μετά την Ουρουγουάη και την Ιταλία.
- Η αγωνία των Άγγλων φάνηκε πριν το παιγνίδι της πρεμιέρας με την Ουρουγουάη. Επτά διεθνείς έφτασαν στο Γουέμπλεϊ έχοντας ξεχάσει τα δελτία τους στο ξενοδοχείο και οι υπεύθυνοι έβαλαν λυτούς και δεμένους για να τα πάνε το γρηγορότερο στο «ναό».
- Η FIFA τιμώρησε με έγγραφη επίπληξη την Αργεντινή για το αντιαθλητικό παιγνίδι των ποδοσφαιριστών της στο ματς με την Δυτική Γερμανία. Οι Νοτιοαμερικάνοι όμως κάθε άλλο παρά έβαλαν μυαλό στα επόμενα ματς.
- Επτά γκολ είχε σημειώσει ο Πελέ στις δύο προηγούμενες εμφανίσεις του σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου, όλα στο β’ ημίχρονο. Το 1966 πέτυχε το πρώτο γκολ της Βραζιλίας και το πρώτο προσωπικό του στο α’ ημίχρονο, στο νικηφόρο 2-0 επί της Βουλγαρίας. Με αυτό το γκολ έγινε ο πρώτος ποδοσφαιριστής στην ιστορία του θεσμού που σκόραρε σε τρεις διαφορετικές διοργανώσεις. Το κατόρθωμά του επανέλαβε οκτώ μέρες αργότερα ο Ούβε Ζέελερ για την Δυτική Γερμανία.
- Δύο Πορτογάλοι παίκτες εντυπωσιάστηκαν τόσο πολύ από το δεύτερο γκολ του Μπόμπι Τσάρλτον στον ημιτελικό που έσπευσαν να του σφίξουν το χέρι.
- Τα πολλά σκληρά φάουλ που έγιναν στον προημιτελικό μεταξύ Αγγλίας και Αργεντινής από πλευράς αργεντινών εξόργισαν τόσο πολύ τον Ράμσεϊ που στο τέλος διέταξε τους παίκτες του να μην αλλάξουν φανέλες με τους αντιπάλους. Αργότερα ο Άγγλος τεχνικός χαρακτήρισε τους Αργεντινούς «ζώα» αλλά μετά από έντονες πιέσεις της Αγγλικής ομοσπονδίας ζήτησε συγνώμη. Αυτή η φράση του πάντως έγινε πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες της Λατινικής Αμερικής. Το «ζώα» έμεινε χαραγμένο στις μνήμες των Λατινοαμερικάνων και η ιστορία είχε συνέχεια στο παγκόσμιο κύπελλο του 1970.
- Το παγκόσμιο κύπελλο του 1966 ήταν το τελευταίο στο οποίο δεν επιτρεπόταν οι αλλαγές παικτών.
- Ιστορική έμεινε η φράση ενός φιλάθλου που παρακολουθούσε τον αγώνα Ουγγαρία-Βραζιλία 3-1 στο Γκούντισον Πάρκ του Λίβερπουλ. Ο φίλαθλος αυτός είχε εκστασιαστεί από την εκπληκτική απόδοση του Φλόριαν Άλμπερτ που είπε σε ένα φίλο του το εξής απίστευτο : «Αν πήγαινα σπίτι μου και έβλεπα τη γυναίκα μου στο κρεβάτι με τον Άλμπερτ , όχι μόνο δεν θα τους ενοχλούσα , αλλά θα του έφτιαχνα και καφέ»!!!!!
- Από Ουγγαρία σε … Ουγγαρία το πήγε η Βραζιλία. Το 1954 είχε χάσει στη Βέρνη από τους Μαγυάρους. Μεσολάβησαν 13 παιγνίδια τελικών Μουντιάλ (11 νίκες και 2 ισοπαλίες) και δύο τρόπαια για να χάσει ξανά η Βραζιλία σε τελική φάση, και πάλι από την Ουγγαρία…
- Η ήττα – αποκλεισμός της Ιταλίας από τη Β. Κορέα, στάθηκε για τα καλά στο λαιμό των «τιφόζι». Έτσι η επιστροφή της ταπεινωμένης «σκουάντρα ατζούρα» στο αεροδρόμιο της Γένοβας ήταν ιδιαίτερα επεισοδιακή. Οι Ιταλοί φίλαθλοι υποδέχθηκαν τους παίκτες τους με πλούσιο υβρεολόγιο και συνοδεία … οπωροκηπευτικών!!
- Ο Γκόρντον Μπανκς κατέρριψε το ρεκόρ του Ζιλμάρ αφού κράτησε ανέπαφη την εστία του για 442 λεπτά (ο Βραζιλιάνος είχε 369 λεπτά). Το 1990 ο Βάλντερ Ζένγκα πέτυχε νέο ρεκόρ με 517 λεπτά.
- Ο τελικός του 1966 ήταν το 200ο παιγνίδι στην ιστορία των τελικών φάσεων του Παγκοσμίου Κυπέλλου
- Ο Άγγλος Τζεφ Χαρστ παραμένει μέχρι σήμερα ο μοναδικός ποδοσφαιριστής που έχει πετύχει χατ-τρικ σε τελικό Μουντιάλ. Ο άσος της Γουεστ Χάμ μάλιστα πέτυχε ένα γκολ με το κεφάλι, ένα με το δεξί πόδι και ένα με το αριστερό!!!
- Έλληνας δημοσιογράφος έκανε το εξής απίστευτο στον τελικό. Γυρίζοντας στο ξενοδοχείο, έβαλε σε τάξη τα στοιχεία του για να τα δώσει στην εφημερίδα του στην Αθήνα. Καθώς επέστρεψαν και οι άλλοι Έλληνες δημοσιογράφοι, είπε απευθυνόμενος σε κάποιον «Ε, δεν έγινε και τίποτα», για να εισπράξει την απάντηση «Τι δεν έγινε και τίποτα; Χαμός έγινε!». Τι είχε συμβεί; Ο δημοσιογράφος είχε φύγει από το Γουέμπλεϊ στο 88’ του αγώνα προκειμένου να προλάβει την έκδοση της εφημερίδας του. Είχε μείνει λοιπόν στο 2-1 υπέρ της Αγγλίας και αυτό ετοιμαζόταν να δώσει στην Αθήνα. Προφανώς δεν είχε καταλάβει την ισοφάριση των Γερμανών ούτε βέβαια είχε παρακολουθήσει τη συναρπαστική παράταση… Ευτυχώς οι συνάδελφοί του τον πρόλαβαν στο τσακ…