1994 ΗΠΑ

Η απόφαση της FIFA να δώσει τη διοργάνωση του Παγκόσμιου Κυπέλλου στις Η.Π.Α., οι οποίες κέρδισαν το Μαρόκο και την Βραζιλία, εξέπληξε πολύ κόσμο, αφού δεν υπήρχε στην χώρα βάση θεατών ποδοσφαίρου, με εξαίρεση τους μετανάστες από την Λατινική Αμερική. Ανεξάρτητα όμως με τις κακές προβλέψεις, η διοργάνωση στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία σε θέματα προσέλευσης κόσμου.

Συγκεκριμένα το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994 το παρακολούθησαν 3,6 εκατομμύρια φίλαθλοι, μέσα στα γήπεδα, με μέσο όρο 69.000 φιλάθλων ανά παιχνίδι. Αυτά τα νούμερα αποτελεσαν ρεκόρ για το Παγκόσμιο Κύπελλο, και από μία πλευρά έδωσαν και “δίκιο” στην ΦΙΦΑ για την απόφασή της που αφορούσε τον διοργανωτή.

Στα προκριματικά δήλωσαν συμμετοχή 147 ομάδες, ενώ στις Η.Π.Α. πήγαν 24 από αυτές. Οι ομάδες χωρίζονταν σε 6 ομίλους των τεσσάρων. Οι 2 πρώτοι από κάθε όμιλο και οι 4 καλύτεροι τρίτοι, προκρίνονταν στην φάση των «16». Αυτή ήταν η τελευταία φορά που είδαμε το συγκεκριμένο σύστημα, αφού από το 1998 οι ομάδες έγιναν 32.

Σε αυτό το Μουντιάλ είχαμε και τη μοναδική συμμετοχή της Ελλάδας (μέχρι να έρθει η φετινή) στην ιστορία του θεσμού. Για να πάμε στις Η.Π.Α. περάσαμε ως πρώτοι από τον προκριματικό όμιλο με αντιπάλους τις: Ρωσία, Ισλανδία, Ουγγαρία, Λουξεμβούργο και Γιουγκοσλαβία η οποία αποκλείστηκε τελικά, λόγω του πολέμου. Κάναμε 6 νίκες και φέραμε 2 ισοπαλίες στον όμιλο: 1-0 την Ισλανδία εντός & εκτός, 2-0 το Λουξεμβούργο εντός και 3-1 εκτός, 1-0 την Ουγγαρία εκτός, 0-0 εντός και τέλος 1-0 την Ρωσία εντός και 1-1 εκτός. Στο Μουντιάλ κληρωθήκαμε στον 4ο όμιλο με αντιπάλους τις Αργεντινή, Βουλγαρία, Νιγηρία. Τα αποτελέσματα ήταν αποκαρδιωτικά: 3 ήττες (4-0 από Αργεντινή, 4-0 από Βουλγαρία, 2-0 από Νιγηρία) και κακές εμφανίσεις που σκόρπισαν την απογοήτευση στους ομογενείς που βρέθηκαν στα γήπεδα για να στηρίξουν την Εθνική ομάδα.

Στην αρχή του θεσμού υπήρχαν λίγες εκπλήξεις, αφού μόνο οι Ιταλοί δυσκολεύτηκαν να περάσουν από τον πρώτο γύρο. Έχασαν με 1-0 από τους Ιρλανδούς, στο Νιού Τζέρσεϋ. Στο δεύτερο παιχνίδι, απέναντι στη Νορβηγία, βρέθηκαν νωρίς με 10 παίχτες, αφού αποβλήθηκε ο τερματοφύλακάς τους, Τζιανλούκα Παλιούκα στο πρώτο ημίχρονο, ενώ στο δεύτερο ημίχρονο απεχώρησε ο Μπαρέζι με βαρύ τραυματισμό. Τελικά με σκόρερ τον Ντίνο Μπάτζιο, κέρδισαν με 1-0. Στο τρίτο ματς, έφεραν ισοπαλία με το Μεξικό με σκορ 1-1 και τελικά προκρίθηκαν ως τρίτοι από τον όμιλό τους (5ος όμιλος).

Μια άλλη αξιοπρόσεκτη ομάδα ήταν οι διοργανωτές, οι Η.Π.Α, που συμμετείχαν στον 1ο όμιλο. Έφεραν ισοπαλία στο πρώτο τους παιχνίδι απέναντι στην σκληροτράχηλη Ελβετία, ενώ κέρδισαν ένα από τα φαβορί του Μουντιάλ με 2-1, με αυτογκόλ του Αντρές Εσκομπάρ. Το αυτογκόλ αυτό αποδείχτηκε τραγικό για τον ποδοσφαιριστή. 10 μέρες μετά την επιστροφή των Κολομβιανών στη χώρα τους, ο Εσκομπάρ δολοφονήθηκε. Τελικά οι Η.Π.Α. προκρίθηκαν στον επόμενο γύρο, παρά την ήττα τους από την Ρουμανία με 1-0, αφού ισοβάθμισαν με τους Ελβετούς στην 2η θέση (1οι ήταν οι Ρουμάνοι).

Στον 2ο όμιλο (Βραζιλιά, Σουηδία, Ρωσία, Καμερούν), τα πράγματα ήταν ξεκάθαρα. Η Βραζιλία και η Σουηδία προκρίθηκαν, αφού οι Ρώσοι και η έκπληξη του 1990, το Καμερούν δεν μπορούσαν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων.

Στον 3ο όμιλο (Γερμανία, Ισπανία, Ν. Κορέα, Βολιβία), οι Ισπανοί περίμεναν ως το τρίτο παιχνίδι για να διασφαλίσουν την πρόκριση. Με δυο ισοπαλίες σε ισάριθμα παιχνίδια (2-2 με Ν. Κορέα και 1-1 με Γερμανία), έπρεπε να κερδίσουν την Βολιβία για να περάσουν στον επόμενο γύρο, όπως και τελικά έπραξαν με σκορ 3-1. Τα «Πάντσερ», αντίθετα πέρασαν εύκολα αφού κέρδισαν με 1-0 την Βολιβία και 3-2 την Ν. Κορέα.

Από το 6ο γκρουπ πέρασαν 3 ομάδες: Η Ολλανδία, η Σαουδική Αραβία και το Βέλγιο με 6 βαθμούς, ενώ το αδύναμο Μαρόκο αποχαιρέτησε τον θεσμό με 0 βαθμούς. Στα αξιοσημείωτα, η νίκη της Σ. Αραβίας επί του Βελγίου με 1-0, με ένα ονειρικό γκολ από τον Σαΐντ Οβαϊράν.

Στην πρώτη μέρα της φάσης των «16», οι Γερμανοί απέκλεισαν το Βέλγιο με σκορ 3-2, ενώ η Ισπανία κέρδισε εύκολα την Ελβετία με 3-0. Στη δεύτερη μέρα έγινε η μεγάλη έκπληξη αφού η Ρουμανία απέκλεισε την Αργεντινή, η οποία δεν μπόρεσε να συνέλθει από τον αποκλεισμό του 33χρονου Ντιέγκο Μαραντόνα ο οποίος βρέθηκε θετικός για χρήση ουσιών μετά το παιχνίδι με την Νιγηρία στη φάση των ομίλων και αποκλείστηκε από τη συνέχεια του τουρνουά, με σκορ 3-2 ύστερα από συναρπαστικό παιχνίδι, ενώ η Σουηδία επιβλήθηκε με 3-1 της Σ. Αραβίας. Την 4η Ιουλίου (ημέρα Ανεξαρτησίας για τους Αμερικάνους) έγινε το παιχνίδι της Βραζιλίας απέναντι στις Η.Π.Α. Οι Βραζιλιάνοι με σκόρερ τον Μπεμπέτο κέρδισαν με 1-0 τους διοργανωτές και ακολούθησαν την Ολλανδία που κέρδισε με 2-0 την Ιρλανδία στη φάση των «8». Τα πιο δραματικά παιχνίδια της δεύτερης φάσης έγιναν την τελευταία μέρα αυτής. Στο πρώτο η Ιταλία απέκλεισε με 2-1 τη Νιγηρία στην παράταση, με μεγάλο πρωταγωνιστή τον Ρομπέρτο Μπάτζιο. Ισοφάρισε στο 90’ για τους Ιταλούς, ενώ ήταν αυτός που χάρισε τη νίκη στη χώρα του με γκολ στο 102’. Στο δεύτερο παιχνίδι, η Βουλγαρία απέκλεισε στα πέναλτυ (3-1) το Μεξικό (κανονική διάρκεια και παράταση έληξαν 1-1)

Οι προημιτελικοί είχαν συναρπαστικά παιχνίδια. Στον πρώτο από αυτούς οι Ιταλοί και πάλι με τον Ρ. Μπάτζιο να σκοράρει στο 89’ κέρδισαν τους Ισπανούς με 2-1 και πήραν το πρώτο εισιτήριο για τα ημιτελικά, όπου θα αντιμετώπιζαν τη Βουλγαρία που κέρδισε με 2-1 την Γερμανία, ανατρέποντας το σκορ στα τελευταία λεπτά. Στον ημιτελικό χτύπησε εκ νέου ο Ρ. Μπάτζιο. Με 2 γκολ από το πρώτο ημίχρονο, πήρε από το χέρι την Ιταλία και την πήγε στον τελικό (τελικό σκορ ήταν 2-1, αφού μείωσε ο Στόιτσκοφ).

Στον άλλο ημιτελικό αντιμέτωπες βρέθηκαν η Βραζιλία (που απέκλεισε με 3-2 την Ολλανδία στους «8»), και η Σουηδία (που κέρδισε στα πέναλτυ τη Ρουμανία με σκορ 5-4, η κανονική διάρκεια έληξε 1-1 και η παράταση 2-2). Τελικά η Βραζιλία πήρε το δεύτερο εισιτήριο για τον τελικό, με γκολ του Ρομάριο στο 80’.

Ο πολλά υποσχόμενος τελικός μεταξύ Βραζιλίας και Ιταλίας, αποδείχτηκε… σούπα. Σε αυτό συνετέλεσαν πολύ οι Ιταλοί, που κατέβηκαν με αμυντικούς προσανατολισμούς, κοιτώντας πρώτα να μη δεχτούν γκολ, παρά να πετύχουν κάποιο. Τελικά τα κατάφεραν και τόσο η κανονική διάρκεια του αγώνα, όσο και η παράταση έληξαν με σκορ 0-0. Σαφώς απογοητευτικό θέαμα, καθώς ο κόσμος περίμενε πολλά περισσότερα.

Στη διαδικασία των πέναλτυ η Βραζιλία κατέκτησε το 4ο κύπελλό της, με σκορ 3-2. Μοιραίος παίχτης των Ιταλών ήταν αυτός που την οδήγησε στον τελικό του Μουντιάλ, ο Ρομπέρτο Μπάτζιο, ο οποίος αστόχησε στο τελευταίο πέναλτυ, στέλνοντας την μπάλα πάνω από τα δοκάρια του Ταφαρέλ.

1. Κρίστο Στόιτσκοφ (ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ), Όλεγκ Σαλένκο (ΡΩΣΙΑ) 6 γκολ
2. Ρομάριο (ΒΡΑΖΙΛΙΑ), Ρομπέρτο Μπάτζιο (ΙΤΑΛΙΑ), Κέννεθ Άντερσον (ΣΟΥΗΔΙΑ), Γιούργκεν Κλινσμαν (ΓΕΡΜΑΝΙΑ) 5 γκολ
3. Μάρτιν Νταλίν (ΣΟΥΗΔΙΑ), Φλωρίν Ραντουτσόιου (ΡΟΥΜΑΝΙΑ), Γκαμπριέλ Μπατιστούτα (ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ) 4 γκολ
4. Μπεμπέτο (ΒΡΑΖΙΛΙΑ), Τόμας Μπρολίν (ΣΟΥΗΔΙΑ), Γκεόργκι Χάτζι (ΡΟΥΜΑΝΙΑ), Ντένις Μπέργκαμπ (ΟΛΛΑΝΔΙΑ), Χοσέ Λουίς Καμινέρο (ΙΣΠΑΝΙΑ) 3 γκολ

Γκεόργκι Χάτζι (ΡΟΥΜΑΝΙΑ)
Ο Χάτζι ξεκίνησε την καριέρα του στη Ρουμανική Φαρούλ Κοστάντα, όπου έμεινε μόνο ένα χρόνο πριν μετεγγραφεί στην Σπορτούλ Κοστάντα, όπου έπαιξε για 3 χρόνια. Την περίοδο 1986-87 μετακόμισε στη Στεάουα Βουκουρεστίου. Εκεί, πήρε το νταμπλ για 3 συνεχόμενες χρονιές. Έκανε ντεμπούτο στα Παγκόσμια Κύπελλα το 1990, δείχνοντας το μεγάλο του ταλέντο απέναντι στη Σοβιετική Ένωση και την Αργεντινή. Οι εμφανίσεις του σε εκείνο το Μουντιάλ του έδωσαν μεταγραφή στη Ρεάλ Μαδρίτης και μετά από 2 χρόνια πήγε στην Ιταλική Μπρέσια. Ο Χάτζι έφτασε στην κορύφωση του στο Μουντιάλ του 1994. Θεωρήθηκε ο κορυφαίος παίχτης του τουρνουά και έδειξε στον πλανήτη πόσο σπουδαίος παίχτης ήταν. Πέτυχε το ομορφότερο γκολ του τουρνουά, αφού κρέμασε τον τερματοφύλακα της Κολομβίας από τα 35 μέτρα. Έβαλε 3 γκολ στο τουρνουά και βοήθησε τη Ρουμανία να φτάσει στους «8», κάτι που δεν είχε πετύχει η χώρα ποτέ ξανά. Εκεί ηττήθηκε από τη Σουηδία στα πέναλτυ.
Κρίστο Στόιτσκοφ (ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ)
Ο Κρίστο Στόιτσκοφ ξεκίνησε την καριέρα του στη Βουλγαρικά ΤΣΣΚΑ Σόφιας. Ήταν γνωστός για την αστραπιαία ταχύτητά του και τις γρήγορες κινήσεις του, όμως το ταμπεραμέντο του τον πρόδωσε μέσα στα χρόνια. Τη χρονιά 1989-90 κέρδισε το Χρυσό Παπούτσι στην Ευρώπη αφού σκόραρε 38 γκολ με την φανέλα της ΤΣΣΚΑ. Στο τέλος εκείνης της χρονιάς πήρε μεταγραφή στη Μπαρτσελόνα η οποία με τα γκολ του κατέκτησε το πρωτάθλημα Ισπανίας 4 συνεχόμενες φορές. Στο Μουντιάλ του 1994 αναγνωρίστηκε ως ποδοσφαιριστής παγκόσμιας κλάσης. Όχι μόνο βοήθησε τη Βουλγαρία να φτάσει στα ημιτελικά του θεσμού, αλλά κατέκτησε και το Χρυσό Παπούτσι του θεσμού, με 6 γκολ. Με τις ηρωικές εμφανίσεις του στο Παγκόσμιο Κύπελλο, κέρδισε και τον τίτλο του καλύτερου Ευρωπαίου ποδοσφαιριστή το 1994. Πήρε μεταγραφή για την Ιταλική Πάρμα για λίγο καιρό και τελικά γύρισε στη Μπαρτσελόνα για 2 περιόδους. Ο Στόιτσκοφ κρέμασε τα παπούτσια του το 1999, σε ηλικία 33 χρονών και θεωρείται ο καλύτερος Βούλγαρος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών.
Ρομάριο (ΒΡΑΖΙΛΙΑ)
Ο Ρομάριο ξεκίνησε την καριέρα του στη Βάσκο Ντε Γκάμα, με την οποία κατέκτησε 2 πρωταθλήματα της περιφέρειας της. Μετακόμισε στη Αϊντχόβεν, την οποία βοήθησε να κατακτήσει το πρωτάθλημα Ολλανδίας το 1989, το 1991 και το 1992. Ήταν εντυπωσιακός στους Ολυμπιακόυς Αγώνες του 1988, οδηγώντας την Βραζιλία στο ασημένιο μετάλλιο. Το 1993 πήγε στη Μπαρτσελόνα και πήρε το πρωτάθλημα στη πρώτη του χρονιά. Ήταν εντυπωσιακός στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994, ήρθε δεύτερος σκόρερ με 5 γκολ και συνέθεσε εντυπωσιακό δίδυμο με τον Μπεμπέτο και φυσικά πήρε το κύπελλο με την Βραζιλία. Μετά τις εμφανίσεις του στα γήπεδα των Η.Π.Α. κέρδισε τον τίτλο του καλύτερου παίχτη του κόσμου της FIFA. Μετά το Μουντιάλ γύρισε στη Βραζιλία, στη Φλαμένγκο, για να επιστρέψει στην Ευρώπη το 1997 με τη φανέλα της Βαλένθια. Το 2002 επέστρεψε στην πατρίδα του, στη Φλουμινένσε και στη συνέχεια γύρισε στην πρώτη του ομάδα, τη Βάσκο Ντε Γκάμα. Είναι ένας από τους καλύτερους επιθετικούς όλων των εποχών.
Ρομπέρτο Μπάτζιο (ΙΤΑΛΙΑ)
Ασφαλώς, πρόκειται για την κεντρική φυσιογνωμία του Παγκόσμιου Κύπελλου 1994 με τα γκολ του και το χαμένο πέναλτυ στον τελικό απέναντι στη Βραζιλία. Ξεκίνησε την καριέρα του σε ηλικία 15 χρονών στη Βιτσέντζα τη χρονιά 1982-83. Μετά από 3 χρόνια πήρε μεταγραφή στη Φιορεντίνα όπου ήταν εντυπωσιακός. Πριν το Μουντιάλ του 1990, τον αγόρασε η Γιουβέντους έναντι 11,5 εκ. €. Στο Μουντιάλ του 1994 μπορεί να μην ξεκίνησε εντυπωσιακά, αλλά από τον δεύτερο γύρο και μέτα σκόραρε συνεχώς. 2 γκολ με Νιγηρία, 1 με Ισπανία, 2 με Βουλγαρία, σύνολο 5, επίδοση που τον έφερε στη δεύτερη θέση του πίνακα των σκόρερς. Μετά από 4 χρόνια έπαιξε με την φανέλα της εθνικής Ιταλίας στο Μουντιάλ της Γαλλίας, αλλά δεν ήταν ο ίδιος παίχτης όπως το 1994. Μετά, πήγε στη Μίλαν όπου πήρε το πρωτάθλημα, ενώ πριν αποσυρθεί είχε μικρά περάσματα από την Μπολόνια, την Ίντερ και την Μπρέσια.

• Ο Όλεγκ Σαλένκο πέτυχε 5 γκολ στο παιχνίδι της Ρωσίας με αντίπαλο το Καμερούν, κάτι που είναι ρεκόρ για το Παγκόσμιο Κύπελλο. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι βγήκε πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης με 6 γκολ, χωρίς η Ρωσία να περάσει στο δεύτερο γύρο.
• Το παιχνίδι μεταξύ Η.Π.Α. – Ελβετίας έγινε στο Pontiac Silverdome, που είναι το πρώτο κλειστό γήπεδο που φιλοξένησε αγώνα Παγκοσμίου Κυπέλλου στην ιστορία. Το γκαζόν μεταφέρθηκε από την Καλιφόρνια.
• Στην τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1994, έγινε ο πρώτος πειραματισμός σχετικά με τις εμφανίσεις των διαιτητών, εκτός του παραδοσιακού μαύρου. Μπορούσαν να διαλέξουν ανάμεσα σε μωβ, κίτρινες ή άσπρες μπλούζες ανάλογα με το τι ήταν κατάλληλο για να αποφύγουν ταύτιση χρωμάτων με τις ομάδες που συμμετείχαν στο εκάστοτε παιχνίδι. Οι μαύρες μπλούζες επέστρεψαν το 1998.
• Ελλάδα, Νιγηρία και Σ. Αραβία συμμετείχαν για πρώτη φορά στη διοργάνωση, ενώ για πρώτη φορά η Αφρική είχε 3 εκπροσώπους.
• Ήταν η πρώτη και μοναδική φορά όπου Βρετανική χώρα δε συμμετείχε στα τελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου.
• Η Βραζιλία έγινε η πρώτη χώρα με 4 κατακτήσεις στην ιστορία των Μουντιάλ.
• Ήταν η πρώτη φορά που τελικός του Παγκοσμίου Κυπέλλου κρινόταν στη διαδικασία των πέναλτι