Ο αγώνας του θανάτου

“Κι ο πιο μεγάλος φόβος μου φοβάται μην και δεν τον φοβηθώ”

Γιάννης Αγγελάκας

Τον Ιούλιο του 1981 κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους η ταινία “Escape to victory” που αφηγείται την ιστορία μιας ομάδας κρατούμενων σε στρατόπεδο συγκέντρωσης των Ναζί κατά την διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, οι οποίοι δέχονται να αντιμετωπίσουν σε ποδοσφαιρικό αγώνα επίδειξης μια ομάδα Γερμανών. Αρνούμενος να σου χαλάσω το φινάλε (σε περίπτωση που είσαι αυτός ο ένας στους δέκα ποδοσφαιρόφιλους που, για λόγους που δεν μπορώ να φανταστώ, δεν την έχει δει) δεν αποκαλύπτω λεπτομερώς το τέλος αλλά δεν χρειάζεται και τρομερές ικανότητες συνδυαστικής σκέψης για να καταλάβεις πως μπορεί να τελειώσει μια τέτοια Χολιγουντιανή ταινία στην οποία συμμετέχουν οι Πελέ και Μπόμπι Μουρ και την εστία της ομάδας προστατεύει ο Συλβέστερ Ράμπο Ρόκι Σταλόνε.

Τον Αύγουστο του 1942 όμως, όταν δεν υπήρχε ακόμα Σταλόνε, στην κατεχόμενη Ουκρανία μια ομάδα αποτελούμενη από, μη ηθοποιούς, πρώην παίκτες της Ντιναμό και της Λοκομοτίβ, με την ονομασία Σταρτ κατεβαίνει να αγωνιστεί σ’ ένα ποδοσφαιρικό τουρνουά που διοργανώνουν οι Ναζί. Αφού κατατροπώνουν χωρίς δυσκολία όλες τις υπόλοιπες ομάδες, οι Ουκρανοί διασύρουν με ευκολία με 5-1 και την ομάδα της Ναζιστικής αεροπορίας. Ο εγωισμός των ανίκητων κατακτητών Γερμανών πλήττεται και με συνοπτικές διαδικασίες ορίζεται αγώνας ρεβάνς.

Στις 9 Αυγούστου, στο στάδιο της Ζενίτ, οι παίκτες της Σταρτ κατεβαίνουν να παίξουν στα ίσια και αυτόν τον αγώνα, αψηφώντας κάθε φυσιολογική μορφή φόβου που ελλοχεύει σε τέτοιες συνθήκες, έχοντας πλήρη επίγνωση του τι σήμαινε αυτό για την ίδια τους την ζωή, ξέροντας ότι πρόκειται ουσιαστικά για χαμένο αγώνα, χαμένο άμα τον κερδίσουν, χαμένο αν τολμήσουν να μην τον δούνε σαν χαμένο. Ο φόβος άκρως παραδόξως πάει περίπατο μπροστά σε κάποια άλλα δυσεύρετα συνήθως ένστικτα, οι Ουκρανοί θριαμβεύουν πάλι εντός γηπέδου με 5-3 και οι Γερμανοί – όπως ήταν αναμενόμενο στην πραγματική ζωή, μακριά από ρομαντικούς σεναριογράφους, ηθοποιούς και στημένα σκηνικά – εκδικούνται εκτός αυτού. Τέσσερις παίκτες πληρώνουν, έμμεσα, μέσα στις επόμενες εβδομάδες την ανθρώπινη αυτή υπέρβαση με την ζωή τους, μετονομάζοντας μια και καλή τον αγώνα σε “Αγώνα του θανάτου“.

Αρκετά χρόνια μετά, στη μνήμη τους θα δημιουργηθεί ειδικό μνημείο με επιγραφή η οποία καταλήγει “…το μεγαλείο σας δεν θα ξεθωριάσει ποτέ, ατρόμητοι ήρωες-αθλητές”.