Πόντος: η φανέλα και το τέλος ενός συλλόγου

Στην εποχή μας στο μυαλό του μέσου Έλληνα ο συνδυασμός των λέξεων Αμερικάνικο και Κολλέγιο φέρνει εικόνες από πλουσιόπαιδα που ζουν σε μεγάλα σπίτια στα προάστια. Κάτι τέτοιο μπορεί να ισχύει σήμερα εν μέρει, αλλά λίγοι ξέρουν ότι το Κολλέγιο Ανατόλια της Θεσσαλονίκης έχει μια μεγάλη ιστορία από πίσω του και οι ρίζες του έρχονται από την Μ. Ασία και πιο συγκεκριμένα τον Πόντο και τον ποντιακό ελληνισμό, η γενοκτονία του οποίου έχει ως μέρα μνήμης τη 19η Μαΐου. Το Ανατόλια ξεκίνησε να λειτουργεί ως Ιεροδιδασκαλείο το 1886 στην Μερζιφούντα στον Πόντο της Μ. Ασίας. Οι περισσότεροι μαθητές του ήταν Έλληνες και Αρμένιοι κάτοικοι της περιοχής , που συνήθως ήταν και οικότροφοι, ενώ στο διδακτικό προσωπικό υπάρχει και σημαντική παρουσία Αμερικανών δασκάλων. Οι συνθήκες ήταν δύσκολες για όλους, μαθητές και δασκάλους, καθώς το κλίμα ήταν αρκετά τεταμένο στην περιοχή.

Η εθνικιστική έξαρση που γνώρισε η γειτονική μας χώρα με το κίνημα των Νεοτούρκων είχε ως αποτέλεσμα τη γενοκτονία των Αρμενίων, ανάμεσά στους οποίους και μέλη του προσωπικού του Ανατόλια. Το 1916 το Ανατόλια αναγκάζεται να διακόψει την λειτουργία του εξαιτίας του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και οι εγκαταστάσεις του γίνονται έδρα τουρκικών στρατευμάτων. Το Ανατόλια καταφέρνει να ανοίξει και πάλι το 1919, αλλά λίγα χρόνια μετά βάφεται και πάλι με αίμα. Θύματα αυτή τη φορά τα μέλη του αθλητικού συλλόγου “Πόντος”. Ο σύλλογος είχε ιδρυθεί το 1903 από απόφοιτους και μαθητές του Ανατόλια και εκτός από τα αθλητικά είχε δραστηριότητες και σε άλλους τομείς όπως την ελληνική γραμματεία, το θέατρο και την μουσική. Στις 12 Φεβρουαρίου του 1921 τουρκικά στρατεύματα περικυκλώνουν το Ανατόλια με την αιτιολογία της ύπαρξης όπλων και εκρηκτικών στο χώρο του. Αφού δεν βρίσκουν τίποτα, αρχίζουν να ψάχνουν και τη βιβλιοθήκη του συλλόγου “Πόντος” στην οποία και βρίσκουν πολλά ελληνικά βιβλία, αλλά και το λεύκωμα με τις δραστηριότητες του συλλόγου που το θεωρούν “επαναστατικό”. Αυτό που ερεθίζει περισσότερο όμως τους κεμαλιστές, είναι η φωτογραφία της ποδοσφαιρικής ομάδας του συλλόγου με τους ποδοσφαιριστές να φοράνε φανέλα με μπλε και άσπρες ορίζοντες ρίγες και το “Π” γραμμένο πάνω.

Οι κατηγορίες εφευρίσκονται γρήγορα και οι συλλήψεις γίνονται άμεσα για τους καθηγητές του «Ανατόλια» Γ. Θεοχαρίδη, Χ. Γεωργίου και Α. Συμεών και τους μαθητές Α. Παυλίδη και Σ. Ανανιάδη. Οι συλληφθέντες μέλη του συλλόγου οδηγούνται στην Αμάσεια και εκεί τον Ιούνιο εκτελούνται δια απαγχονισμού. Ο “Πόντος” όπως είναι φυσικό διαλύεται και το “Ανατόλια” κλείνει για δεύτερη φορά με εντολή της τουρκικής κυβέρνησης, για να ανοίξει ξανά στη Θεσσαλονίκη το 1924 με τη βοήθεια του Ελ. Βενιζέλου. Μερικά χρόνια αργότερα μεταφέρεται στην περιοχή που βρίσκεται και σήμερα. Ο “Ελληνικός Αθλητικός Σύλλογος Πόντος” όμως δεν θα ξαναδημιουργηθεί ποτέ και θα ζει μόνο στις αναμνήσεις των ανθρώπων του ποντιακού ελληνισμού.

Ο Συμέων Ανανιάδης, δρομέας και ποδοσφαιριστής του συλλόγου “Πόντος”

Πηγή:
Εφημερίδα Έθνος