Θυμάσαι Τότε στο Γήπεδο;

Συνεχίζοντας στο λήμμα ‘Σκωτία’ αυτή τη φορά έπεσα πάνω σε κάτι που δεν έχει να κάνει με οπαδούς και φιλανθρωπία, αλλά με ένα οργανωμένο ιατρικό πρόγραμμα. Το ίδρυμα ‘Alzheimer Scotland’, που δραστηριοποιείται κατά της νόσου που έχει στον τίτλο του όσο και κατά της γεροντικής άνοιας, εδώ και δύο χρόνια έχει εγκαινιάσει ένα πρόγραμμα που ονομάζεται ‘Football Memories’.

Σύμφωνα με το γιατρό-νευρολόγο, που τρέχει το πρόγραμμα, θεώρησαν ότι το να φέρουν σε επαφή ανθρώπους που πάσχουν από Αλτζχάιμερ ή άνοια και να τους παρουσιάσουν πράγματα που σχετίζονται με το ποδόσφαιρο θα είχε αποτέλεσμα, διότι θα ενεργοποιούσαν τη συναισθηματική τους μνήμη. Σε συνεργασία με το Σκωτσέζικο Μουσείο Ποδοσφαίρου, συγκεντρώνουν τους πάσχοντες σε αίθουσες και τους δείχνουν παλιά ματς, αναμνηστικά, φωτογραφίες, αποκόμματα εφημερίδων, τους βάζουν να ακούσουν ραδιοφωνικές μεταδόσεις και διάφορα άλλα τέτοια ρετρό. Ο γιατρός εξηγώντας τις πρακτικές δηλώνει ότι οι δύο ασθένειες προσβάλλουν τη μνήμη, αλλά όχι τη συναισθηματική μνήμη. Αυτό που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν είναι ακριβώς τα πάθη που γεννάει το ποδόσφαιρο. Μπορεί ο Σκωτσέζος παππούς να έχει ξεχάσει τι έφαγε το πρωί, αλλά αν γυρίσεις πίσω το χρόνο και του επαναφέρεις την αγωνία, την ένταση, το θυμό, την έκρηξη στο γκολ ενός παιχνιδιού που παρακολούθησε το 1970 τον μετατρέπεις από ένα χαμένο ηλικιωμένο σε έναν ζωντανό άνθρωπο.

Στα δύο χρόνια που λειτουργεί το πρόγραμμα πάνω από 10.000 ηλικιωμένοι έχουν πάει εκεί. Τα αποτελέσματα είναι τόσο καλά που πλέον η ιατρική σχολή του πανεπιστημίου της Γλασκώβης το έχει συμπεριλάβει στα μέρη όπου στέλνει για πρακτική τους φοιτητές της και ο Παγκόσμιος Ιατρικός Σύλλογος έχει στείλει μόνιμο παρατηρητή. Σε μια έρευνα που έκανε για το θέμα το Programme 4 του ραδιοφώνου του BBC ακούστηκαν φανταστικά πράγματα όπως μια γυναίκα που δήλωσε ότι: ‘Πήγα τον άντρα μου φυτό και τον πήρα κανονικό άνθρωπο’. Έχουν υπάρξει αρκετά ‘καφενειακά’ περιστατικά όπως μαρτυρούν οι νοσηλευτές, με παππούδες να πλακώνονται μεταξύ τους για κάποιο old firm του 1960, για την Αμπερντίν, για τη Χιμπς και τη Χαρτς.

Το κεντρικό στοιχείο είναι φυσικά το πάθος. Τα έντονα συναισθήματα που γεννάει το ποδόσφαιρο. Αυτό που στα 18 σου μπορεί να σε κάνει να χάσεις το μυαλό σου και στα 78 να το ξαναβρείς. Διότι, όπως δήλωσε και ένας θεραπευμένος: “Τι με βοήθησε να βρω ξανά το μυαλό μου; Η επιστροφή της ανάμνησης της Σέλτικ μου να κατακτάει το Ευρωπαϊκό Κύπελλο”.