Αντίο στον πιο Σπουδαίο Αφανή Ήρωα

Ο Μπρίαν Λόμαξ δεν ήταν μια βεντέτα των γηπέδων. Κανείς δεν μπορεί να πει ότι ήταν αυτό, καθώς κανείς δεν τον είδε ποτέ να παίζει ποδόσφαιρο. Ούτε όμως τον θυμάται ως κάποιο γκουρού των πάγκων. Δεν υπάρχει μαρτυρία που να τον τοποθετεί εκεί. Μήπως ήταν πρόεδρος; Χμ, εδώ οι μυημένοι στη Βρετανική ποδοσφαιρική παράδοση κάτι θυμούνται. Παραμένει όμως η ερώτηση του εκατομμυρίου. Μήπως ήταν τελικά επιφανής οπαδός; Έλα τώρα, μόνο στην Ελλάδα υπάρχουν τέτοιοι που τους ξέρουμε με τα ονόματά τους.

Ο Λόμαξ ήταν ένας ακτιβιστής και ο πατέρας των κινημάτων των οπαδών στη Βρετανία. Ο ίδιος ήταν απόφοιτος του Κέιμπριτζ και είχε αφιερώσει τη ζωή του στις ΜΚΟ και συγκεκριμένα στους φιλανθρωπικούς οργανισμούς. Οπαδός της Νορθάμπτον, απ’ όπου και καταγόταν, πίστευε ότι οι σύλλογοι πρέπει να ανήκουν κατά πλειοψηφία στους οπαδούς. Γοητευμένος από το γερμανικό μοντέλο ιδιοκτησίας των ποδοσφαιρικών σωματείων αγωνίστηκε για να το υλοποιήσει στην Αγγλία. Ειδικά όταν δημιουργήθηκε η Πρέμιερ Λιγκ, ήταν από τους πρώτους που μίλησαν ανοιχτά για τον κίνδυνο υπερεμπορευματοποίησης του ποδοσφαίρου και την αποξένωση των συλλόγων από την οπαδική τους βάση.

Το 1992 δημιούργησε ένα φαντ που εξαγόρασε το 8% των μετοχών της Νορθάμπτον και έτσι μπήκε στη διοίκηση. Το ποσοστό με τα χρόνια έφτασε στο 50,4%. Η Νορθάμπτον παραμένει μέχρι και σήμερα κατά πλειοψηφία διοικούμενη από τα μέλη της. Για να προωθήσει τις ιδέες του έγραψε ένα βιβλίο, το “The Football Business”, εξηγώντας όλα όσα σκεφτόταν.

Μιλούσε για το ποδόσφαιρο ως οπαδός κυρίως, αλλά με θρησκευτικούς όρους. Χαρακτήριζε τα γήπεδα «ναούς», τους οπαδούς «πιστούς» και τη διαδικασία του να πηγαίνεις στο γήπεδο κάθε αγωνιστική ως «προσκύνημα». Η πίστη του οπαδού και το γεγονός ότι παραμένει κοντά στο σύλλογο που λατρεύει στις καλές και τις κακές στιγμές του ενίσχυαν αυτή του τη θεώρηση. Είχε πει στην παρουσίαση του βιβλίου του το 1997 ότι «δεν υπάρχει πιο ισχυρή προσευχή από τον οπαδό που στο 90^ο λεπτό ζητά ένα γκολ ή μια απόκρουση».

«Το ποδόσφαιρο δεν είναι απλώς ένα προϊόν της βιομηχανίας του θεάματος. Δεν είναι κάτι που γίνεται απλώς και μόνο για να πουλάμε τηλεοπτικά δικαιώματα. Είναι συναίσθημα, είναι η αίσθηση συντροφικότητας, είναι η πεποίθηση ότι το σύνολο είναι ισχυρότερο από τα μέλη του. Αυτές είναι βαθιά ριζωμένες ανθρώπινες ανάγκες και πιστεύω ότι εκεί βασίζεται η αγάπη του κόσμου για το ποδόσφαιρο».

Όταν το 2000 δημιουργήθηκε το Σαπόρτερς Τραστ πήγε σε αυτό ως γενικός διευθυντής. Από αυτή τη θέση βοήθησε στη δημιουργία 213 συλλόγων οπαδών που διεκδικούν θέση στις διοικήσεις των ομάδων τους. Κατάφεραν αρκετά σε ένα όχι και τόσο φιλικό περιβάλλον. Αυτή τη στιγμή η Γιόρκ Σίτυ, η Τσέστερφιλντ, η Μπάρι και η Μπρέντφορντ είναι σύλλογοι που διοικούνται από οπαδούς που πήραν την τεχνογνωσία από το Σαπόρτερς Τραστ. Επίσης, βοήθησαν στη δημιουργία συλλόγων οπαδών από το μηδέν όπως η AFC Γουίμπλετον και η Γιουνάιτεντ οφ Μάντσεστερ. Όταν έφυγε από το Σαπόρτερς Τραστ το 2014 είχε καταφέρει 107 σύλλογοι οπαδών να έχουν μεταοχές στα χέρια τους και 75 μέλη στα αντίστοιχα διοικητικά συμβούλια των κλαμπς. Η μεγαλύτερή του επιτυχία ήταν με τους οπαδούς της Σουόνσι που έχουν το 20% των μετοχών του συλλόγου και μαζί με τους ιδιώτες επενδυτές έχουν καταφέρει να κρατάνε την ομάδα σταθερά στην Πρέμιερ τα τελευταία αρκετά χρόνια.

Ο Λόμαξ έφυγε από τη ζωή την περασμένη Πέμπτη. Μετά από απαίτηση του ίδιου θάφτηκε με φανέλα της Νορθάμπτον. Το σομπρέρο αποτίει φόρο τιμής σε έναν ρομαντικό παλιάς κοπής, που πίστευε ότι το ποδόσφαιρο ανήκει στο κοινό του. Διότι διάολε, τι είναι μια θρησκεία χωρίς πιστούς;