Έτσι τιμάει η Βαυαρία

Στις 7 Νοεμβρίου 1978 οργανώθηκε στο Άμστερνταμ ένα φιλικό ματς προς τιμήν του Γιόχαν Κρόιφ. Με αυτό το ματς ο Κρόιφ αποχαιρέτησε το αγωνιστικό ποδόσφαιρο, κρέμασε, που λέμε, τα παπούτσια του. Μετά βέβαια τα ξεκρέμασε και συνέχισε να παίζει για άλλα έξι χρόνια, στην διάρκεια των οποίων κέρδισε και δυο πρωταθλήματα Ολλανδίας, με δυο διαφορετικές ομάδες –και ποιες ομάδες! Το παγκόσμιο ποδόσφαιρο χρωστάει αυτά τα έξι παραπάνω χρόνια στην ισπανική εφορία, η οποία έχει το εξαιρετικά ροκ όνομα Hacienda, και σε έναν ιδιοφυή απατεώνα, τον Μισέλ Μπαζίλεβιτς. Αυτοί οι δυο άφησαν τον πιο ακριβοπληρωμένο παίκτη της εποχής του στην ψάθα. Η εφορία ανακάλυψε κάτι εκατομμύρια που της χρωστούσε ο Κρόιφ, ο οποίος εγκαινίασε έτσι ένα κλαμπ εκλεκτών μπαταχτσήδων παικτών της Μπαρσελόνα, ενώ ο Μισέλ Μπαζίλεβιτς τον έμπλεξε σε μια σειρά σκοτεινές επιχειρήσεις, πριν εξαφανιστεί με τα λεφτά των «επενδύσεων». Ο αθεόφοβος κατάφερε να πείσει τον Κρόιφ να επενδύσει μεταξύ άλλων και σε ένα χοιροτροφείο, ενώ λίγα χρόνια μετά θα έπειθε τη Ρεάλ ότι της πούλησε τον Τιερί Ανρί (!).

Αλλά στις 7 Νοεμβρίου του 1978 ο Κρόιφ δεν τα γνωρίζει όλα αυτά. Πιστεύει ότι θα σταματήσει την μπάλα στα 31 του χρόνια, όπως το είχε προγραμματίσει από τη αρχή της καριέρας του, κι ετοιμάζεται για το αποχαιρετιστήριό του ματς μπροστά στο κοινό της πόλης όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε.

Αντίπαλοι ο Άγιαξ και η Μπάγερν Μονάχου, οι δυο ομάδες που, από το 1971 ως το 1976, μονοπώλησαν την κορυφή της Ευρώπης, κερδίζοντας από τρία Κύπελλα Πρωταθλητριών η καθεμιά. Οι παίκτες του Άγιαξ, ανάμεσά τους ένας επιζών από τη χρυσή ομάδα των αρχών της δεκαετίας του ΄70, ο Ρούντι Κρολ, φορούν μια εορταστική φανέλα «Αντίο του Γιόχαν Κρόιφ, 7-11-78», με τυπωμένα τα τρία Κύπελλα Πρωταθλητριών και το Διηπειρωτικό Κύπελλο που κέρδισε η ομάδα του Άμστερνταμ με το πιο μεγάλο του αστέρι. Η Μπάγερν κατεβαίνει με μερικούς από τους παγκόσμιους πρωταθλητές του ΄74 –τον Σεπ Μάγιερ, τον Πάουλ Μπράιτνερ, τον Γκερντ Μύλερ, τον Χανς-Γκέοργκ Σβάρσενμπεκ– και μερικά καινούργια αστέρια, όπως τον Κλάους Αουγκεντάλερ και τον Καρλ-Χάιντς Ρουμενίνγκε.

Η ατμόσφαιρα γιορταστική, 63.000 θεατές στις κερκίδες. Πριν το ματς ο Άγιαξ προσφέρει στον Κρόιφ ένα χρυσό ρολόι και μια έγχρωμη τηλεόραση –λέγεται πως η τηλεόραση ήταν επιθυμία της κυρίας Κρόιφ, αλλά ο κόσμος είναι κακός. Οι Βαυαροί τού προσφέρουν ένα τυπικό βαυαρέζικο καπελάκι με φτερό. Κανείς δεν υποψιάζεται ότι το θέαμα του ξεκαρδισμένου Σεπ Μάγιερ και του ελαφρώς γελοίου, καπελωμένου Κρόιφ προεικονίζει τα χειρότερα που θα ακολουθήσουν.

Το ματς θα τελειώσει 0-8. Ο διαιτητής θα παραδεχτεί μετά ότι ακύρωσε δυο-τρία κανονικά γκολ των Γερμανών από λύπηση για τον Κρόιφ που βγήκε αλλαγή μετά το όγδοο γκολ. Η δεξίωση που είχε ετοιμαστεί για μετά τον αγώνα θα ματαιωθεί, οι σαμπάνιες αυτήν τη φορά θα μείνουν στο ψυγείο.

Μα τι πήγε τόσο στραβά σε ένα ματς που έπρεπε να είναι γιορτή και να τελειώσει με τον γύρο θριάμβου του μεγαλύτερου Ευρωπαίου ποδοσφαιριστή μπροστά στον λαό του;

Η επιλογή του αντιπάλου ίσως δεν ήταν η καλύτερη. Ανάμεσα στον Άγιαξ και την Μπάγερν υπήρχε βαρύ παρελθόν. Όπως κι ανάμεσα στις δυο χώρες, και δεν μιλάμε μόνο για τον χαμένο τελικό του ΄74. Οι Γερμανοί αισθάνθηκαν προσβεβλημένοι που κανείς δεν πήγε να υποδεχτεί την αποστολή της Μπάγερν στο αεροδρόμιο του Άμστερνταμ. Αντίθετα, στο ζέσταμα πριν το ματς, η κερκίδα τους καλοδέχτηκε με σφυρίγματα και το σύνθημα «Γουρούνια Ναζί!». Οι αναμνήσεις της φριχτής γερμανικής κατοχής δεν έχουν σβήσει.

Όσο για την προϊστορία των δυο ομάδων; Η πικρία είναι από τη μεριά της Μπάγερν. Το καλοκαίρι του 1972 ο Άγιαξ είχε κερδίσει 0-5 μέσα στο Μόναχο σε φιλικό. Ο Νέεσκενς θεωρεί ότι ήταν το καλύτερο ματς που έπαιξαν ποτέ. Μερικούς μήνες αργότερα, στις 7 Μαρτίου 1973, οι δυο ομάδες θα αναμετρηθούν στα ημιτελικά του Πρωταθλητριών. Ο Άγιαξ θα κερδίσει 4-0 σε έναν αγώνα-επίδειξη του ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου: σύμφωνα με την εφημερίδα Εκίπ ήταν το καλύτερο ματς στην ιστορία των ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων.

Η τεσσάρα του 1973 θα μείνει αξέχαστη, ειδικά στον Γκερντ Μύλερ και τον Σεπ Μάγερ: ο πρώτος θα τελειώσει το ματς με ράγισμα στην περόνη, ο δεύτερος δεν θα κοιμηθεί όλη τη νύχτα και από τη λύσσα του θα πετάξει τα παπούτσια του στο κανάλι που περνούσε δίπλα από το ξενοδοχείο τους. Η εκδίκησή θα έρθει λοιπόν πέντε χρόνια μετά, στο «αποχαιρετιστήριο» ματς του Κρόιφ: δεύτερο λεπτό, μακρινό βολέ του Μάγιερ και 1-0 ο Μύλερ.

Το ημίχρονο θα τελειώσει 2-0. Οι παίκτες της Μπάγερν περιμένουν ότι οι Ολλανδοί θα τους πλησιάσουν στη διακοπή, να τους ζητήσουν να είναι πιο συγκρατημένοι, ή τέλος πάντων να κανονιστεί να βάλει κανένα γκολ ο τιμώμενος Γιόχαν. Δεν έγινε τίποτε –μιλάμε για Ολλανδούς, πιθανότατα ήταν σίγουροι ότι θα βάλουν εύκολα πέντε γκολ στο δεύτερο ημίχρονο. Θα ακολουθήσει σφαγή. Ο Ρουμενίνγκε κι ο Μύλερ θα βάλουν από τρία γκολ, δύο ο Μπράιτνερ, που είχε γίνει έξαλλος με τα συνθήματα της κερκίδας και τους φωτογράφους που στήθηκαν από την αρχή πίσω από το τέρμα των Βαυαρών περιμένοντας θρίαμβο του Άγιαξ.

Στις 11 Νοεμβρίου 1978, ο Κρόιφ θα δώσει μια συνέντευξη στον ισπανικό τύπο: «Το αντίο μου στο ποδόσφαιρο είναι οριστικό». Λίγες μέρες μετά θα πάει στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου τον Μάιο του 1979 θα παίξει το πρώτο του ματς μετά τον οριστικό του αποχαιρετισμό στην μπάλα. Θα είναι με τους Άζτεκς του Λος Άντζελες. Προπονητής του ο Ρίνους Μίχελς. Τι θυμάται από την πιο βαριά ήττα της καριέρας του; «Η Μπάγερν εκείνη τη χρονιά έκανε χάλια σεζόν, ούτε στην Ευρώπη δεν κατάφεραν να βγουν. Ήταν η μόνη τους ευκαιρία να καταφέρουν κάτι και να ταπεινώσουν το ολλανδικό ποδόσφαιρο. Εμένα δεν με πειράζει, έτσι ο κόσμος θα θυμάται για πάντα το αντίο μου, ήταν κάτι το μοναδικό». Θα παίξει τον κανονικό τελευταίο του αγώνα στις 13 Μαΐου 1984 και θα φοράει τη φανέλα της Φέγενορντ. Κανείς δεν τόλμησε να προτείνει να οργανωθεί κάτι, ένα φιλικό ματς λόγου χάρη, για να τον τιμήσουν.