Περί του πολέμου
“Ο επιτιθέμενος δεν έχει παρά το πλεονέκτημα της αιφνιδιαστικής επίθεσης του συνόλου από το σύνολο, ενώ ο αμυνόμενος μπορεί να αιφνιδιάσει ανά πάσα στιγμή, σ’ όλη τη διάρκεια της συμπλοκής, με τη δύναμη και τη μορφή που δίνει στις επιθέσεις του. Ο επιτιθέμενος έχει περισσότερες ευκολίες από τον αμυνόμενο να κυκλώσει και ν’ αποκόψει το σύνολο, γιατί αυτός βρίσκεται σε μια σταθερή θέση, ενώ ο πρώτος βρίσκεται σε κίνηση σε σχέση μ’ αυτή τη θέση. Αλλ’ αυτή η περιελικτική κίνηση δεν μπορεί να εφαρμοστεί παρά στο σύνολο, γιατί, κατά τη διάρκεια της συμπλοκής και για χωριστά τμήματα, μια επίθεση από πολλές πλευρές είναι ευκολότερη για τον αμυνόμενο παρά για τον επιτιθέμενο, επειδή, όπως είπαμε, ο αμυνόμενος βρίσκεται σε καλύτερη θέση να αιφνιδιάσει με τη δύναμη και τη μορφή των επιθέσεών του.”
Τα λόγια που μόλις διαβάσατε δεν ανήκουν σε κάποιο μετρ της προπονητικής του υπέροχου αθλήματος που λέγεται ποδόσφαιρο αλλά στον Καρλ Φον Κλαούζεβιτς. Ο εν λόγω κύριος ήταν Πρώσος στρατιωτικός και θεωρείται -ακόμα και στις μέρες μας- διάνοια σε θέματα τακτικής, στρατηγικής, ανάλυσης και θεωρίας του πολέμου. Του κανονικού όμως και όχι αυτού που λαμβάνει χώρα μέσα στις τέσσερις γραμμές ενός ποδοσφαιρικού γηπέδου. Οι τακτικές του βέβαια -με λίγη φαντασία- θα μπορούσαν να μεταφερθούν και στο ποδόσφαιρο μιας και υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν προπονητές που βλέπουν το γήπεδο ως πεδίο μαχών και τους ποδοσφαιριστές τους ως καμικάζι αυτοκτονίας για το καλό -πάντα- του συνόλου (όπως έγραφε και ο Κλαούζεβιτς στο έργο του “Περί του πολέμου” κάπου ανάμεσα στο 1827 και 1830). Αν κάποιος προπονητής πλησιάζει περισσότερο το χαρακτήρα του στρατιωτικού στο σύγχρονο ποδόσφαιρο, αυτός δεν είναι άλλος απ’ το Ντιέγκο “Τσόλο” Σιμέονε. Απ’ την άλλη, με την κληρωτίδα να έχει κέφια και να μας χαρίζει -στη φάση των 8 του Τσάμπιονς Λιγκ- το ζευγάρι Μπαρτσελόνα-Ατλέτικο, όλοι οι λάτρεις της τακτικής μετράμε αντίστροφα τις μέρες για να αρχίσει αυτός ο ισπανικός εμφύλιος. Γιατί αν υπάρχει μία ομάδα ικανή να αποκλείσει τους -φανταστικούς- Καταλανούς δίχως να διαθέτει ούτε το μισό του ταλέντου τους, αυτή δεν είναι άλλη απ’ την Ατλέτικο του Σιμεόνε. Το έχει ξανακάνει άλλωστε. Στην ίδια φάση, δύο χρόνια πριν. Όταν ο Αργεντινός προπονητής πανηγύρισε και τη μοναδική του νίκη απέναντι στους μπλαουγκράνα.
O Σιμεόνε στηρίζεται στο κλασσικό 4-4-2 (ή 4-4-1-1 κάποιες φορές) με παίκτες που διαθέτουν άπλετο πάθος, τρομακτικά τρεξίματα και που μπορούν να λειτουργήσουν άψογα τακτικά όπως οι στρατιώτες που είχε στη διάθεση του ο Κλαούζεβιτς. Μεγάλη αρετή τους το μέτρο και ο ρεαλισμός στο διάβασμα του παιχνιδιού του αντιπάλου, γνωρίζοντας πως δεν είναι καλύτεροι ατομικά. Δεν θα πιέσουν για να κερδίσουν τη μπάλα παρά μόνο όταν θα υπάρχει μεγαλύτερο ποσοστό επιτυχίας από αποτυχίας (κάτι που όταν μια ομάδα είναι ικανή να το γνωρίζει κερδίζει πολλά περισσότερα από μία κατοχή) και όταν θα το καταφέρουν, η μεταφορά του παιχνιδιού θα γίνει γρήγορα προς το επιθετικό τρίτο του γηπέδου μιας και έτσι -πρώτον- αποφεύγει να έχει τη μπάλα στο δικό της αμυντικό κομμάτι και αν αυτή χαθεί δεν υπάρχει περίπτωση να βρεθεί αποδιοργανωμένη η αμυντική της διάταξη και λειτουργία. Όπως είναι εύκολο να αντιληφθεί ο οποιοσδήποτε, το σημαντικότερο δεν είναι η επίτευξη του τέρματος αλλά η διαφύλαξη της άμυνας μας. Όπως έγραψε και ο Φον Κλαούζεβιτς στο βιβλίο του “Η έννοια του πολέμου δεν φαίνεται καθαρά με την επίθεση, γιατί αυτή δεν έχει τόσο σαν απόλυτο αντικειμενικό στόχο τη μάχη, όσο την απόκτηση κάποιου πράγματος. Αυτή η έννοια φαίνεται πρώτα στην άμυνα, γιατί αυτή έχει σαν έμμεσο αντικειμενικό στόχο, τη μάχη, μια που ετοιμασία και μάχη δεν είναι προφανώς παρά ένα και το αυτό”. Εννοείται πως -βάσει πάντα αυτών που έχουμε δει- δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης της ποδοσφαιρικής τελειότητας των Καταλανών.
Η Μπαρτσελόνα διαθέτει τρία εξαιρετικά επιθετικά όπλα. Οι Μέσι, Σουάρεζ και Νεϋμαρ φαντάζουν ανίκητοι και διαθέτουν εκτός της άψογης τακτικής προσήλωσης (αξίζει πολλά συγχαρητήρια ο Λουίς Ενρίκε σε αυτό το κομμάτι) το σημαντικότερο στοιχείο που μπορεί να κερδίσει οποιαδήποτε άμυνα (όσο κι αν είναι τέλεια στημένη και λειτουργεί άψογα), το απρόβλεπτο. Με αυτό το στοιχείο ελάχιστες άμυνες μπορούν να τα βάλουν. Μία απ’ αυτές είναι της Ατλέτικο. Όπως γράφει ο Κλαούζεβιτς στο κεφάλαιο για το κορυφαίο σημείο της επίθεσης: “Όλα εξαρτώνται από μια λεπτή ενστικτώδη κρίση, που αναγνωρίζει διαισθητικά το κορυφαίο σημείο. Πέφτουμε εδώ σε μια φαινομενικήν αντίφαση. Μιας και η άμυνα είναι δυνατότερη απ΄την επίθεση.” Μπορείς όμως να τα βάλεις με αυτή τη στιγμή έμπνευσης και μαγείας που θα έχουν -σίγουρα- οι Καταλανοί σε 2-3 σημεία κάθε 90λέπτου; Ο Σιμεόνε και οι πολεμιστές ποδοσφαιριστές του έχουν δείξει πως μπορούν και πως κατέχουν αυτό τον τρόπο, τη μέθοδο και την -πολεμική- τακτική. Για το καλό τους ελπίζω να έχω δίκιο. Κλείνοντας -και αφού το ρίξαμε στο διάβασμα- θα σας αφήσω με μερικά λόγια του Τζώρτζ Όργουελ απ’ το αριστούργημά του Πεθαίνοντας στην Καταλωνία, “Τίποτ’ άλλο δεν έχει σημασία προς το παρόν απ’ το να κερδίσουμε τον πόλεμο. Χωρίς νίκη στον πόλεμο όλα τ’ άλλα είναι χωρίς νόημα. Γι’ αυτό το λόγο δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να μιλάμε…”. Μένει να δούμε ποιος θα “πεθάνει” και ποιος θα “ζήσει” από αυτό το ζευγάρι. Μέχρι τότε υπομονή.