Γράμμα από το Παρίσι

Πολύνεκρες τρομοκρατικές επιθέσεις πριν λίγους μήνες, απειλές για νέες στη διάρκεια των αγώνων, πλημμύρες, φουσκωμένα ποτάμια, μεγάλο ποτάμι φoυσκωμένο και η οργή του λαού, απεργίες και διαδηλώσεις με κύριο στόχο το (αντ)εργατικό νομοσχέδιο, παρουσίαση των τρομακτικών κέρινων ομοιωμάτων του Μέσι και του Κριστιάνο Ρονάλντο στο Μουσείο Γκρεβέν. Σίγουρα δεν είναι οι ιδανικές συνθήκες για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου, εκτός κι αν είσαι ο Τζόρτζιο Κιελίνι –ίσως ούτε ο γίγαντας Τζόρτζιο δεν θα αντέξει το τελικό χτύπημα, ότι το τραγούδι-ύμνο της Εθνικής Γαλλίας το έχει γράψει ο Νταβίντ Γκετά.

Μια μέρα πριν αρχίσουν οι αγώνες με το Γαλλία-Ρουμανία στο Σταντ ντε Φρανς, η στάθμη των ποταμιών κατεβαίνει, ο ήλιος λάμπει, πίνουμε μπύρες και τρώμε παγωτά χαζεύοντας τους φίλαθλους με τις φανέλες της Ρόμα ή της Μπεσίκτας ή της Εθνικής Κροατίας που περνούν από μπροστά μας και που πριν λίγο μας έσπρωχναν για να χωρέσουν στο βαγόνι του μετρό: ήρθε, έστω για λίγο, το καλοκαίρι. Κακός οιωνός; Αξέχαστο θα μείνει ένα άλλο Γαλλία-Ρουμανία, στη Ζυρίχη, για το Ευρωπαϊκό του 2008. Οι θεατές αποκοιμήθηκαν από τη βαρεμάρα, η Ρουμανία πήρε εύκολα το 0-0 αν και η Γαλλία είχε ομαδάρα στα χαρτιά (στη συνέχεια αποκλείστηκε κάνοντας δυο ήττες) και ο Γουίλι Σανιόλ δικαιολογήθηκε με το ιστορικό: «Έκανε πολλή ζέστη».

Αλλά ποιος νοιάζεται γι΄αυτές τις δεισιδαιμονίες στη χώρα του Διαφωτισμού; Εξάλλου, κι ο ίδιος ο Βολτέρος θα υπογράμμιζε πως οι δυο θρίαμβοι του γαλλικού ποδοσφαίρου, το 1984, στο Ευρωπαϊκό, και το 1998, στο Παγκόσμιο Κύπελλο, έγιναν όταν ο Πλατινί κι ο Ζιντάν έπαιζαν στην έδρα τους.

Κι οι απεργίες; Οι περισσότεροι εδώ θυμούνται τις μεγάλες απεργίες του 1995, όταν οι άνθρωποι πήγαιναν στη δουλειά τους με τα πόδια, με πατίνια ή οτοστόπ –δεν υπήρχε ούτε μετρό ούτε λεωφορεία. Οι τωρινές κινητοποιήσεις είναι, συγκριτικά, μάλλον χλιαρές, αλλά έχουν μεγαλύτερη διεθνή απήχηση, ακριβώς λόγω της μπάλας. Συνεχίζεται για δέκατη μέρα η απεργία των σιδηροδρομικών, και το κύριο πρόβλημα αναμένεται να προκύψει για όσους σχεδίαζαν να πάρουν τον προαστιακό για το Σταντ ντε Φρανς –οι δυο γραμμές που φτάνουν εκεί παρουσιάζουν ήδη τα μεγαλύτερα προβλήματα, το μετρό στο Παρίσι λειτουργεί κανονικά. Απειλούν να απεργήσουν κι οι πιλότοι της Ερ Φρανς, ακριβώς όπως το 1998. Τότε η απειλή υπήρξε αρκετή, τα αιτήματά τους ικανοποιήθηκαν, και ακολούθησε η νίκη της Γαλλίας –ποιος μίλησε για γούρια; Τέλος, άρχισε αυτές τις μέρες η απεργία των υπαλλήλων καθαριότητας και των κέντρων συγκέντρωσης απορριμάτων. Σε απλά ελληνικά, στη Μασσαλία, στη Σεντ Ετιέν και στο Παρίσι, στις μεγάλες ποδοσφαιρουπόλεις, τα σκουπίδια άρχισαν να συσσωρεύονται, κατά προτίμηση στα πιο τουριστικά σημεία, και μην περιμένετε από μένα να κατηγορήσω απεργούς που χτυπούν εκεί όπου πραγματικά πονάει –και μυρίζει άσχημα. Πάντως, η κυβέρνηση μοιάζει αισιόδοξη, τσιτάρει τον ιστορικό κομμουνιστή ηγέτη Μορίς Τορέζ («Πρέπει να ξέρουμε πότε θα σταματήσουμε μια απεργία») κι ελπίζει σε νίκη της Γαλλίας, με την όχι και τόσο κρυφή ελπίδα να ανέβει η δημοτικότητα του Φρανσουά Ολάντ, που, όσο κι αν δεν του φαίνεται, είναι πραγματικό αρρωστάκι με το ποδόσφαιρο και παίζει κιόλας, όχι πολύ άσχημα, δεδομένων των συνθηκών. «Σε μια άλλη ζωή, θα ήθελα να ήμουν σεντερφόρ στους Κόκκινους Διάβολους της Ρουέν».

Οι νυχτερινές συγκεντρώσεις του κινήματος «Όρθιοι τη Νύχτα» συνεχίζονται, κυρίως στην Πλατεία Δημοκρατίας (=République), σε μια ατμόσφαιρα μάλλον χαλαρή. Τι θα γίνει τώρα; Το σχέδιο ήταν να χρησιμοποιηθεί η τεράστια πλατεία, όπως και οι, βυθισμένοι αυτή τη στιγμή, περίπατοι στις όχθες του Σηκουάνα, για παράλληλες εκδηλώσεις, τουρνουά 7Χ7, ποδοτένις, φριστάιλ κλπ, αλλά χτες που πέρασα, κατάλαβα πως δεν περισσεύει χώρος ούτε για μονάκι μπάσκετ. Και κάτι μου λέει ότι η αστυνομία θα έχει άλλες προτεραιότητες από το να ξεστήνει σκηνές και καντίνες.

Θυμάστε τις εποχές που το κύριο πρόβλημα σε τέτοιου είδους αθλητικά γεγονότα ήταν οι χούλιγκαν; Προς το παρόν, αυτό δεν μοιάζει να απασχολεί σχεδόν κανέναν κι αυτό σε μια χώρα που, στη διάρκεια της σεζόν που πέρασε, απαγορεύτηκαν για λόγους ασφαλείας οι μετακινήσεις οπαδών για ματς μεταξύ μικρομεσαίων ομάδων, σε στιλ Καν-Ρεν, μην τύχει και πέσει κανένα καπνογόνο. Τώρα ο κίνδυνος έρχεται από… από πού αλήθεια; Κανείς δεν ξέρει ή δεν θέλει να φανταστεί. Από τον Νοέμβρη μάθαμε πως η έννοια της ασφάλειας έγινε, έτσι κι αλλιώς πολύ σχετική.

Πάντως, η αστυνομία αγρυπνά, ίσως περισσότερο από όσο μπορεί να αντέξει. Έτσι, ο αστυνομικός διοικητής του Παρισιού πρότεινε, τις μέρες που θα έχει ματς στην πρωτεύουσα, να παραμένει κλειστή η φαν ζόουν κάτω από το Πύργο του Άιφελ. Λόγος: η φυσική εξάντληση των αστυνομικών, που εδώ και μήνες χτυπούν διπλοβάρδιες. Η ιδέα απορρίφθηκε. Πώς να κλείσει αυτό το πανηγύρι του ποδοσφαίρου στην εποχή του καπιταλισμού –20.000 τετραγωνικά μέτρα για 92.000 ανθρώπους, γιγαντοοθόνη 420 τετραγωνικών μέτρων, χίλια τετρακόσια άτομα να φροντίζουν για την ασφάλεια, συναυλίες (ναι, ο Νταβίντ Γκετά).

Όσο για την ασφάλεια; Συνολικά προβλέπονται 90.000 άτομα, εκ των οποίων οι 77.000 επαγγελματίες αστυνομικοί. Λίγες εβδομάδες πριν, οργανώθηκαν ταχύρρυθμα σεμινάρια για την εκπαίδευση βοηθητικού προσωπικού για την τήρηση της ασφάλειας. Αίτηση μπορούσε να κάνει ο καθένας. Η ιδέα πέρασε από το μυαλό μου, παντού χρειάζεται ένας Γιούργκεν για να επιβάλλει την τάξη και είμαι στην ανεργία. Προχτές, η κρατική τηλεόραση έδειξε ένα ρεπορτάζ, όπου ένας ρεπόρτερ έγινε δεκτός στα σεμινάρια με ψεύτικη ταυτότητα. Είπαμε: η ασφάλεια είναι έννοια σχετική. Η πρόβα τζενεράλε, στον τελικό Κυπέλλου Γαλλίας, δεν πήγε λαμπρά: άνοιξαν μόνο τέσσερις από τις είκοσι τέσσερις πύλες εισόδου για 80.000 θεατές, ακολούθησε απίστευτος χαμός, ο αυστηρός σωματικός έλεγχος αποδείχτηκε φάρσα, παιδάκια έκλαιγαν, μεγάλοι μανούριασαν, αστυνομικοί τα πήραν.

Οι μόνοι που δεν έχουν καμία ανησυχία αυτήν τη στιγμή είναι οι αξιωματούχοι της ΟΥΕΦΑ, όσοι τέλος πάντων δεν φοβούνται μην σκάσει καμιά υπόθεση διαφθοράς στην οποία να είναι βουτηγμένοι μέχρι τον γιακά. Όπως και στο Παγκόσμιο Κύπελλο, η διοργανώτρια χώρα πληρώνει τους αστυνομικούς, την κατασκευή ή την ανακαίνιση των γηπέδων, γενικά πληρώνει, αλλά τα κέρδη, 700 με 900 εκ. ευρώ σύμφωνα με τις προβλέψεις, πάνε σε άλλες τσέπες. Αυτό είναι κάτι καινούριο για τη Γαλλία. Από τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς της Αλμπερβίλ και μετά, όλες οι μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις ήταν υπόθεση ή κάποιου κρατικού οργανισμού ή κάποιας μη κερδοσκοπικής εταιρείας. Τώρα, η Γαλλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία μετέχει με 5% και η ΟΥΕΦΑ με 95% –το 2004, στην Πορτογαλία, το ποσοστό ήταν 46% με 54%.

Αυτά για να ξέρουμε τι ακριβώς βλέπουμε όταν βλέπουμε μπάλα. Αλλά όχι ότι δεν θα δούμε, ε; Χτες, στην ανοιχτή συζήτηση στην Πλατεία Δημοκρατίας, ακούστηκε, σε πηγαδάκι Γαλλοπορτογάλων (στη Γαλλία, και ειδικά στα παρισινά προάστια, υπάρχει μια πολύ σημαντική πορτογαλική κοινότητα), όχι ανοιχτά, ομολογώ, η ιδέα να έρθει κάποια τηλεόραση στην καντίνα, ώστε να οργανωθεί μια εναλλακτική φαν ζόουν, χωρίς Νταβίντ Γκετά, «έστω για τα ματς της Πορτογαλίας, ρε παιδιά».