Ο μονόχειρας Θεός της Ουρουγουάης

To απόγευμα της 27ης Μάϊου 1934 η προσοχή όλων στην Ουρουγουάη ήταν στραμμένη στο Σεντενάριο, εκεί όπου οι δυο μεγαλύτερες ομάδες της χώρας, η Πενιαρόλ και η Νασιονάλ, έπαιζαν το πρωτάθλημα σε ένα παιχνίδι μπαράζ, καθώς το τέλος της σεζόν τις είχε βρει ισόβαθμες στην κορυφή της βαθμολογίας.

Στο 70ο λεπτό του αγώνα και με το σκορ στο 0-0 σε μια πολύ περίεργη φάση η μπάλα βρήκε το βαλιτσάκι των πρώτων βοηθειών που είχε αφήσει κατά λάθος ο γιατρός της Νασιονάλ δίπλα ακριβώς στη γραμμή του άουτ και επέστρεψε στον αγωνιστικό χώρο. Ο διαιτητής δεν είδε την παράβαση, η Πενιαρόλ συνέχισε την επίθεση σαν να μην έχει συμβεί τίποτα και ελάχιστα δευτερόλεπτα μετά πέτυχε γκολ (το οποίο έμεινε γνωστό ως “το γκολ της βαλίτσας”). Ακολούθησε χαμός.

Οι παίκτες της Νασιονάλ διαμαρτυρήθηκαν έντονα στον διαιτητή και πάνω στα νεύρα και την ένταση έπεσαν και μερικές ψιλές. Αποτέλεσμα; Τρεις παίκτες της Νασιονάλ αποβλήθηκαν, ο διαιτητής οδηγήθηκε στο ιατρείο και τον αγώνα κλήθηκε να συνεχίσει μετά από αρκετή ώρα ο 4ος διαιτητής, που σαν καλός διπλωμάτης και με αφορμή την έλλειψη κατάλληλου φωτισμού (αφού είχε πλέον νυχτώσει για τα καλά), διέκοψε το παιχνίδι οριστικά.

Το περιβόητο βαλιτσάκι και η μπάλα του αγώνα βρίσκονται πλέον στο μουσείο της Νασιονάλ

Δυο ολόκληρους μήνες μετά (!), στις 30 Ιουλίου, η ομοσπονδία κατάφερε να βγάλει απόφαση για τη μοίρα του «τελικού»: Το γκολ της Πενιαρόλ ακυρωνόταν, όπως και μια από τις τρεις αποβολές της Νασιονάλ, και οι δυο ομάδες θα έπρεπε να παίξουν τα εναπομείναντα 20 λεπτά κεκλεισμένων των θυρών. Στις 25 Αυγούστου λοιπόν, έναν ολόκληρο μήνα μετά την απόφαση και τρεις μήνες μετά τη μέρα που έγινε το μπαράζ, οι 20 παίκτες (11 της Πενιαρόλ και 9 της Νασιονάλ) επέστρεψαν στο Σεντενάριο για να συνεχίσουν το παιχνίδι.

Το 20λεπτο έληξε χωρίς σκορ κι έτσι αποφασίστηκε να υπάρξει 30λεπτη παράταση. Η παράταση έληξε κι αυτή χωρίς σκορ και τότε (* drum roll *) σε μια στιγμή αυθεντικής λατινοαμερικάνικης μαγείας αποφασίστηκε να υπάρξει και δεύτερη 30λεπτη παράταση! (Γιατί; Γιατί… Ουρουγουάη, διάολε! Πηγαίνουμε σιγά-σιγά κοντά στη Λογική, της κάνουμε τάκλιν από πίσω, την τσαλαπατάμε με τις βρώμικες τάπες του αριστερού ποδιού μας, την αφήνουμε μερικά δευτερόλεπτα να συνέλθει και μετά την πατάμε ξανά με μεγαλύτερη δύναμη με τις τάπες του “καλού” δεξιού ποδιού μας.)

Αν και αγωνιζόταν για 20+30+30 λεπτά αγώνα με δυο παίκτες λιγότερους η ηρωική Νασιονάλ κατάφερε να κρατήσει το 0-0 ως το τελευταίο σφύριγμα και της δεύτερης παράτασης κι έτσι το μπαλάκι επέστρεψε στην Ομοσπονδία. Κάπως έπρεπε να κριθεί το πρωτάθλημα. Η απόφαση αυτή τη φορά ήταν άμεση: Νέο μπαράζ, σε μια εβδομάδα, ξανά στο Σεντενάριο, αυτή τη φορά με κόσμο. Αποτέλεσμα 90λεπτου; 0-0. Τι κάνουμε; Ξανά παράταση. Αποτέλεσμα παράτασης; 0-0. Και τώρα; (* drum roll ξανά αρχίζει να παίζει ο εθνικός ύμνος της Ουρουγουάης *) Τι ερωτήσεις είναι αυτές; Ξανά δεύτερη 30λεπτη παράταση, μα τον Τουτάτη μα τον Ομπντούλιο Βαρέλα! Τελικό αποτέλεσμα μετά από 90+30+30 λεπτά αγώνα; Αυτό ακριβώς που φαντάστηκες. Μηδέν-μηδέν.

Έχουμε πλέον μπει κανονικά στο φθινόπωρο του 1934 και η χώρα δεν έχει ακόμα πρωταθλητή για τη σεζόν 1933-34! Απεγνωσμένη από το όλο φιάσκο η Ομοσπονδία ψάχνει ξανά λύσεις και τελικά με ρυθμούς Βασίλη Τσιάρτα παίρνει μια εξαιρετικά πρωτότυπη απόφαση μετά από δυο ολόκληρους μήνες συλλογισμού: Πρέπει να ξαναπαίξουν! Στις 18 Νοεμβρίου Πενιαρόλ και Νασιονάλ πηγαίνουν για τέταρτη φορά στο Σεντενάριο και, ευτυχώς, για το καλό όλων αυτή τη φορά βρίσκουν δίχτυα. Με χατ-τρικ του Έκτορ Κάστρο η Νασιονάλ κερδίζει με 3-2 και έξι μήνες μετά το πρώτο μπαράζ ανακηρύσσεται πρωταθλήτρια Ουρουγουάης.

Και ενώ έχεις φτάσει στο σημείο που πιστεύεις ότι τίποτα άλλο δεν μπορεί να σε εκπλήξει, βλέπεις τον άνθρωπο που με το χατ-τρικ του χάρισε τον τίτλο στη Νασιονάλ (και έσωσε όλη τη χώρα από ένα, πιθανόν, ατέλειωτο μαρτύριο κατά το οποίο μέχρι και σήμερα οι δυο ομάδες θα έπαιζαν μπαράζ για τον τίτλο του 1933, μπαράζ που μετά από δυο παρατάσεις θα έληγαν πάντα 0-0) και συνειδητοποιείς ότι κάτι λείπει.

—–

Ο Έκτορ Κάστρο γεννήθηκε στο Μοντεβιδέο 29 χρόνια πριν από τα μπαράζ του “μεγαλύτερου πρωταθλήματος του κόσμου”, όπως έμεινε στην ιστορία το πρωτάθλημα του 1933. Η οικογένεια του ήταν τόσο φτωχή που αναγκάστηκε να πιάσει δουλειά από τα 10 του σε ένα κοντινό ξυλουργείο. Στα 13 του και μετά από ένα λάθος χειρισμό του ηλεκτρικού πριονιού έχασε το ένα του χέρι από τον αγκώνα και κάτω. Παρά το σοβαρό του ατύχημα ο Κάστρο έδειξε από μικρός ότι είχε μέσα του μπόλικο από το περίφημο “garra” των Ουρουγουανών. Ακόμα και με ένα χέρι συνέχισε να παίζει ποδόσφαιρο και μάλιστα με αξιοσημείωτη επιτυχία.

Μόλις στα 19 του βρέθηκε στη φημισμένη Νασιονάλ, την οποία και βοήθησε να κατακτήσει το πρωτάθλημα εκείνης της σεζόν. Με την ταχύτητα, τη δύναμη, τον τσαμπουκά και την εξαιρετική αίσθηση του γκολ που είχε, κατάφερνε να υπερκαλύψει την έλλειψη τεχνικής αλλά και το σωματικό του μειονέκτημα, μη διστάζοντας μάλιστα να χρησιμοποιήσει το κουτσουρεμένο χέρι του για να σπρώξει αντιπάλους και για να κερδίσει μονομαχίες στον αέρα. Ο δυναμικός τρόπος παιχνιδιού του δεν άφηνε περιθώριο σε κανέναν αντίπαλο να τον λυπηθεί. Όσο ατίθασος και ζωηρός ήταν στον αγωνιστικό χώρο άλλο τόσο ήταν και εκτός γηπέδων: Μεγάλος πότης, φημισμένος γυναικάς, λάτρης της νύχτας, δεινός χορευτής, φανατικός καπνιστής και άρρωστος τζογαδόρος.

Οι επιτυχίες του σε συλλογικό επίπεδο του έδωσαν γρήγορα μια θέση και στην επίθεση της εθνικής, σε μια εποχή που η Ουρουγουάη σάρωνε όποιον έβρισκε αντίπαλο. Ο Κάστρο αποσύρθηκε από την εθνική το 1935, σε ηλικία 31 χρονών, με τέσσερα σημαντικά τρόπαια στο παλμαρέ του. Δυο Κόπα Αμέρικα, χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1928 και ένα Παγκόσμιο Κύπελλο κι όλα αυτά μέσα σε εννιά χρόνια είναι ένας απολογισμός που δεν συναντάς συχνά. Στα 25 παιχνίδια που έπαιξε με τη φανέλα της «Σελέστε» σκόραρε 18 φορές. Τα δυο πιο διάσημα γκολ του μπήκαν στο Μουντιάλ του 1930, που ήταν και το πρώτο της ιστορίας. Ήταν αυτός που πέτυχε το πρώτο γκολ της Ουρουγουάης στη διοργάνωση, στο εναρκτήριο παιχνίδι με το Περού, και αυτός που στο 89′ του τελικού με την Αργεντινή καθάρισε το παιχνίδι, κάνοντας το 4-2.

(Στα αξιοσημείωτα εκείνου του πρώτου τελικού συγκαταλέγεται το ότι επειδή οι δυο αντίπαλοι είχαν ήδη πολλά προηγούμενα, δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν ούτε καν για τη μπάλα του αγώνα. Έτσι, για να ικανοποιήσει τους πάντες, ο διαιτητής αποφάσισε να παιχτεί ένα ημίχρονο με τη μπάλα των γηπεδούχων Ουρουγουανών και ένα με τη μπάλα που είχαν φέρει οι Αργεντίνοι. Συμπτωματικά ή όχι, η Αργεντινή κέρδιζε με 1-2 στο πρώτο ημίχρονο που παίχτηκε με τη μπάλα της και κατέρρευσε στο δεύτερο που παίχτηκε με τη μπάλα των Ουρουγουανών.)

Ένα χρόνο μετά την απόσυρση του από την εθνική, ο Κάστρο κρέμασε οριστικά τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια. Λίγα χρόνια μετά έγινε προπονητής της Νασιονάλ και πανηγύρισε μαζί της από τον πάγκο άλλα έξι πρωταθλήματα. Τον Σεπτέμβρη του 1960, σε ηλικία 56 ετών, πέθανε από ανακοπή καρδιάς. Λίγους μόλις μήνες πριν είχε αναλάβει προπονητής της εθνικής Ουρουγουάης. Μέχρι και σήμερα παραμένει ο μόνος μη αρτιμελής παίκτης που κατάφερε να κερδίσει ένα Παγκόσμιο Κύπελλο, ένα κατόρθωμα που πάρα πολύ δύσκολα θα επαναληφθεί.

Ο μικρός “σακάτης”, όπως τον αποκαλούσαν τα πρώτα χρόνια οι αντίπαλοι σε μια προσπάθεια να τον εκνευρίσουν και να του τσακίσουν την ψυχολογία, έφυγε από τη ζωή έχοντας γράψει με μεγάλα γράμματα το όνομα του στην ποδοσφαιρική ιστορία της Ουρουγουάης. Εκτός αυτού, κατάφερε να αποκτήσει και ένα πολύ καλύτερο παρατσούκλι, που θα τον συνοδεύει για πάντα: Ο μονόχειρας Θεός.