Τα ευλογημένα ποδοσφαιρικά παπούτσια
Για αρκετούς το ποδόσφαιρο είναι μία θρησκεία. Το γήπεδο ένας ναός. Οι παίκτες θεοί και άγιοι. Και μερικές φορές γίνονται θαύματα. Ειδικά στη Λατινική Αμερική, εκεί που η θρησκεία και το ποδόσφαιρο συχνά μπερδεύονται. Αυτή είναι η ιστορία του Χουάν Μανουέλ Μπαθούρκο (ή Μπασούρκο ανάλογα με το μέρος), ενός Βάσκου που γεννήθηκε το 1944. Ο Χουάν Μανουέλ από μικρός έδειξε αγάπη για το χριστιανισμό και αποφάσισε να γίνει ιερέας σπουδάζοντας σε ιερατική σχολή. Παράλληλα όμως λάτρευε και τη στρογγυλή θεά. Όχι απλά για να την παρακολουθεί, αλλά για να γίνεται κοινωνός της, παίζοντας στη μικρούλα ομάδα Μότρικο της Γ’ εθνικής σε μια κωμόπολη της χώρας των Βάσκων. Λέγεται ότι η Ρεάλ Σοσιεδάδ ενδιαφέρθηκε, αλλά ο ίδιος είχε αποφασίσει οριστικά να γίνει ιερέας κι αυτό έκανε.
Ο Μπαθούρκο τελείωσε τις σπουδές του και επειδή ήταν μάχιμος, αποφάσισε να γίνει ιεραπόστολος και να πάει στη Λατινική Αμερική. Προορισμός του το Εκουαδόρ και η εκκλησία του Σαν Κριστομπάλ, εκεί που ταξίδεψε με μία βίβλο και μία βαλίτσα. Σε μια γωνία της βαλίτσας υπήρχαν και τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια. Το σαράκι της μπάλας τον έτρωγε. Ο πάτερ Χουάν Μανουέλ δοκιμάστηκε και έγινε παίκτης της τοπικής Σαν Καμίλο. Γρήγορα ο Βάσκος έγινε ατραξιόν και η φήμη του “ιερέα ποδοσφαιριστή” άρχισε να ταξιδεύει σε όλη τη χώρα. Δεν ήταν όμως μόνο το επάγγελμά του, ήταν και το ταλέντο του. Το ποδόσφαιρο στον Ισημερινό δεν ήταν στο επίπεδο της Ισπανίας και φαινόταν ότι ο Μπαθούρκο ήταν για… παραπάνω. Ήταν ένας ψηλός και δυνατός επιθετικός που έβλεπε εστία.
Ο Μπαθούρκο αριστερά, ο Σπένσερ στη μέση
Κάπως έτσι, μια από τις καλές ομάδες εκείνης της εποχής, η Λίγκα Πορτοβιέχο του έκανε επίσημη πρόταση για την Α’ εθνική. Ο Μπαθούρκο έπρεπε να ζητήσει φυσικά άδεια από την εκκλησία και όταν την πήρε έγινε για πρώτη φορά στη ζωή του επαγγελματίας ποδοσφαιριστής. Ο Βάσκος πάντα έβαζε πρώτα τα εκκλησιαστικά του καθήκοντα και μετά το ποδόσφαιρο. Μέσα σε μια χρονιά στο Εκουαδόρ έφτασε σε επαγγελματικό επίπεδο και μετά από άλλα δύο χρόνια πήρε μεταγραφή για την Μπαρσελόνα Σπόρτινγκ Κλουμπ, την πρωταθλήτρια που τον δήλωσε και για τα παιχνίδια του Κόπα Λιμπερταδόρες για το 1971 μαζί με τον σπουδαίο Αλμπέρτο Σπένσερ, τον άνθρωπο που σχεδόν εξήντα χρόνια μετά είναι ακόμα ο 1ος σκόρερ στην ιστορία του θεσμού. Ο Βραζιλιάνος κόουτς της Μπαρσελόνα δεν ενθουσιάστηκε και έκανε παράπονα στη διοίκηση, “εγώ ήθελα γκολεαδόρ και εσείς μου φέρατε παπά” τους πει. Ο κόσμος τον έβλεπε ως ατραξιόν πάντως και όταν ήταν στον πάγκο φώναζε στον κόουτς να βάλει τον ιερέα μπας και σκοράρει η ομάδα.
Στους ομίλους του Λιμπερταδόρες η Μπαρσελόνα αντιμετώπισε την τοπική μισητή αντίπαλο την Έμελεκ και δύο ομάδες από την Κολομβία. Τερμάτισε πρώτη και πήρε την πρόκριση στη φάση των… 6, εκεί που οι ομάδες χωρισμένες σε δύο ομίλους των τριών διεκδίκησαν τα δύο εισιτήρια για τον τελικό. Ο σύλλογος από το Εκουαδόρ βρέθηκε στον ίδιο όμιλο με τη Ουνιόν Εσπανιόλα από τη Χιλή και την τεράστια τότε και απίστευτα σκληρή Εστουδιάντες Λα Πλάτα, την ομάδα που είχε κατακτήσει τρεις σερί τίτλους Λιμπερταδόρες και ένα Διηπειρωτικό. Στο παιχνίδι του Εκουαδόρ η Εστουδιάντες κέρδισε με 0-1. Οι υπερόπτες Αργεντίνοι δημοσιογράφοι έγραψαν για την πανεύκολη νίκη της ομάδας του, απέναντι σε μια ομάδα πολύ χαμηλής δυναμικότητας, επιπέδου Γ’ εθνικής και ότι το πιο δύσκολο ήταν οι 35 βαθμοί Κελσίου στο γήπεδο και όχι ο αντίπαλος. Τα άρθρα μεταφέρθηκαν και στους παίκτες της Μπαρσελόνα.
Ο πάτερ με τα ρούχα της δουλειάς. Και της μιας και της άλλης.
Η αλαζονεία δεν ήταν και τόσο αδικαιολόγητη, η Εστουδιάντες είχε να ηττηθεί στο θεσμό από τον Απρίλιο του 1968 και είχαμε φτάσει στην άνοιξη του 1971. Το δε εντός έδρας ρεκόρ της ήταν ακόμα πιο μεγάλο, με μόλις μία ισοπαλία τα τελευταία χρόνια. Κάπως έτσι στις 29 Απριλίου του 1971 η Μπαρσελόνα ταξίδεψε στη Λα Πλάτα σε μια καυτή (αυτή τη φορά όχι εξαιτίας της θερμοκρασίας) έδρα. Στην 11αδα της ομάδας βρέθηκε κι ο παπάς που γενικά είχε παίξει σε λίγα παιχνίδια με την ομάδα του, καθώς είχε και… υποχρεώσεις προς τους πιστούς της ενορίας του. Βλέπετε είχε συμφωνήσει με τη Μητρόπολη να παίζει μόνο όταν δεν είχε λειτουργία ή κατηχητικό με τα παιδιά. Αλλά το παιχνίδι αυτό έγινε Τετάρτη κι ο Βάσκος βρέθηκε στην Αργεντινή και μάλιστα βασικός.
Σιγά σιγά καταλαβαίνετε πού πάει η ιστορία. Το σενάριο μοιάζει πιο τραβηγμένο από τα μαλλιά και από τις τρομερές υπερβολές ισπανόφωνου σίριαλ (υπερτιμημένο Casa de Papel εσένα κοιτάζω), αλλά έγινε αυτό που καταλάβατε. Λίγο μετά τα μέσα του 2ου ημιχρόνου μία πάσα του Σπένσερ (που τα αργεντίνικα άρθρα έγραφαν πριν το ματς ότι κολλούσε τα τελευταία του ένσημα) έφερε την μπάλα στον Μπαθούρκο που την έστειλε με το δεξί στην εστία της Εστουδιάντες. Το τελικό 0-1 ήταν μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις στην ιστορία του θεσμού. Το ματς έμεινε γνωστό ως “το κατόρθωμα της Λα Πλάτα” και είναι μία από τις σπουδαιότερες επιτυχίες όχι μόνο του συλλόγου (που κέρδισε πολλούς οπαδούς στη χώρα), αλλά και γενικά του Εκουαδόρ. Όπως φαντάζεστε, οι παίκτες έγιναν δεκτοί εν μέσω αποθέωσης στην επιστροφή της ομάδας, με τον κόσμο να βγαίνει στους δρόμους της πόλης κι ακόμα και τον Πρόεδρο του Εκουαδόρ να υποδέχεται την αποστολή με τιμές ηρώων. Ήταν η πρώτη νίκη ομάδας του Εκουαδόρ στην Αργεντινή.
«Τα ευλογημένα παπούτσια του πατέρα Χουάν Μανουέλ Μπαθούρκο»
εξώφυλλο της εποχής
Δυστυχώς για την Μπαρσελόνα, η ήττα της από τους Χιλιανούς την έφερε τελικά στους 4 βαθμούς και η Εστουδιάντες πήρε την πρόκριση στον τελικό (που τελικά έχασε από τη Νασιονάλ) με 6. Όσο για το μεγάλο σκόρερ, δεν τελείωσε τη σεζόν στην ομάδα. Η υπερβολική πίεση που ένιωθε στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο και η δημοσιότητα δεν ήταν γι’ αυτόν. Η εκκλησία τον έστειλε πίσω στην αρχική του ενορία, συνέχισε εκεί να παίζει για λίγο μέχρι που άφησε ολοκληρωτικά το ποδόσφαιρο και αφοσιώθηκε στην εκκλησία τα επόμενα χρόνια. Επέστρεψε τελικά στην Ισπανία, έγινε κοσμικός (απογοητευμένος από το θεσμό της εκκλησίας όπως δήλωσε) και έζησε στο Σαν Σεμπαστιάν ως δάσκαλος σε δημοτικό, κάνοντας και δική του οικογένεια. Τελευταία φορά που είδε τους συμπαίκτες του ήταν όταν ο σύλλογος γιόρτασε την 25η επέτειο της νίκης και πήγε στο Εκουαδόρ. Από τότε δεν ταξίδεψε ξανά στη χώρα που έγινε διάσημος, μια που φοβόταν και τα αεροπλάνα. Ένας ήσυχος άνθρωπος που τα τελευταία του χρόνια καλλιεργούσε ντομάτες στον κήπο του σπιτιού του, διάβαζε τα βιβλία του και έβλεπε ποδόσφαιρο (γιατί τελικά κάποια πράγματα δεν αλλάζουν). Ο Χουάν Μανουέλ Μπαθούρκο πέθανε το 2014. Στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του αφιερώθηκε στις δύο αγάπες του, την μπάλα και την εκκλησία, αλλά όπως έλεγαν στον Ισημερινό: «Στον άμβωνα ήταν καλός, στη μεγάλη περιοχή ακόμα καλύτερος».
