Ο γύρος του κόσμου με ένα σομπρέρο

Οράνιε και Πάντσερ: Κάτι παραπάνω από ένα τοπικό ντέρμπι

Φθινόπωρο του 1944. Οι Σύμμαχοι προσπαθούν να ανοίξουν την πρόσβαση προς το λιμάνι της Αμβέρσας, ώστε να έχουν μια γραμμή εφοδιασμού στη βορειοδυτική Ευρώπη. Οι δυνάμεις της Βέρμαχτ οχυρώνονται και προσπαθούν με κάθε τρόπο να τους καθυστερήσουν. Πλημμυρίζουν περιοχές γύρω από τον ποταμό Σκάλδη, γεμίζουν με νάρκες πολλά μέρη και με ελεύθερους σκοπευτές και βαρύ πυροβολικό αποχωρούν όσο πιο αργά γίνεται για να μη χάσουν την Αμβέρσα. Περίπου 12.000 άνθρωποι από τις συμμαχικές δυνάμεις χάνουν τις ζωές τους, οι μισοί από αυτούς Καναδοί. Σε μία από αυτές τις επιχειρήσεις, με ονομασία Switchback, οι Σύμμαχοι προσπαθούν να καθαρίσουν το θύλακα του Μπρέσκενς. Οι μάχες είναι αδυσώπητες και οι βομβαρδισμοί συνεχείς και με τεράστιες απώλειες. Πολλοί κάτοικοι εγκαταλείπουν την μικρή πόλη στα νοτιοδυτικά της Ολλανδίας. Ο ψαράς Λο Χάνεχεμ γυρίζει στην πόλη μαζί με το μεγάλο του γιο Ίζαακ και την αδερφή του για να βρει προμήθειες. Την ώρα των βομβαρδισμών από τους Συμμάχους κρύβονται σε ένα καταφύγιο κι ο Λο πέφτει πάνω σε ένα μωρό για να το καλύψει. Το μωρό σώζεται. Ο Λο και τα δυο του παιδιά όχι. Ο μικρούλης γιος του Βίλεμ φαν Χάνεχεμ είναι μόλις έξι μηνών και βρίσκεται σε άλλο μέρος μαζί με τη μητέρα του. Γλιτώνει.

Ο πιτσιρικάς μεγαλώνει μετά το τέλος του πολέμου στην Ουτρέχτη και παίζει μπάλα. Είναι πιο ψηλός από τα άλλα παιδάκια και αρκετά βαρύς. Δείχνει ταλαντούχος, αλλά τα παραπάνω κιλά του και η έλλειψη ταχύτητας προβληματίζουν τους προπονητές. Παίζει στις μικρότερες κατηγορίες και κάνει μια πολύ καλή σεζόν στον… Ξέρξη του Ρότερνταμ. Βρισκόμαστε στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Το ολλανδικό ποδόσφαιρο γιγαντώνεται, σπουδαίοι άνθρωποι κοουτσάρουν τις ομάδες με νέους τρόπους, μεγάλα ταλέντα βγαίνουν και η στιγμή της άνθισης των Οράνιε πλησιάζει. Ένας από τους βασικούς πρωτομάστορες σε αυτό είναι κι ο Ρίνους Μίχελς. Όταν ο πρόεδρος του Άγιαξ του λέει για τον φαν Χάνεχεμ, ο Μίχελς τον απορρίπτει. “Αργός και μονοδιάστατος για το σύγχρονο ποδόσφαιρο”, λέει. Ο Βίλεμ τελικά μένει στο Ρότερνταμ. Είναι κατά σύμπτωση κι αυτή μια πόλη που έχει σημαδευτεί από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ενώ το Άμστερνταμ “γλιτώνει”, το Ρόντερνταμ ισοπεδώνεται από τους Ναζί το 1940. Σε αυτή την πόλη ο φαν Χάνεχεμ θα κάνει όνομα. Όχι φυσικά με τον Ξέρξη, αλλά με τη μεγάλη Φέγενορντ που τον αποκτά.

Το Ρότερνταμ ισοπεδωμένο από τους βομβαρδισμούς

Μπορεί το ολλανδικό ποδόσφαιρο εκείνης της εποχής να είναι συνυφασμένο με τον τεράστιο Άγιαξ, αλλά κι η Φέγενορντ έχει μια μεγάλη ομάδα. Απόδειξη τα πρωταθλήματα που παίρνει εκείνα τα χρόνια και το γεγονός ότι είναι η πρώτη ολλανδική ομάδα που κατακτά το Πρωταθλητριών, πριν ακόμα το καταφέρει ο Άγιαξ. Ο φαν Χάνεχεμ κατακτά και τρεις εγχώριους τίτλους και παρ’ ότι είναι μέσος σκοράρει συνεχώς. Οι φοβερές του πάσες με φαλτσάκι, αλλά κι η κορμοστασιά του (έχει ήδη χάσει βάρος και από τα 94 κιλά βρίσκεται σχεδόν στα 80) του δίνουν το παρατσούκλι “ντε Κρόμε”, σε ελεύθερη μετάφραση “ο Στραβός”. Ο φαν Χάνεχεμ δεν διαπρέπει μόνο στη Φέγενορντ, αλλά έχει θέση και στη σπουδαία Ολλανδία της εποχής. Είναι βασικό μέλος της εθνικής στο Μουντιάλ του 1974 του Μίχελς. Αγωνίζεται ας πούμε μέσα αριστερά στο “κάτι” σαν 4-3-3 των Οράνιε και παρ’ ότι δεν κερδίζει τη διασημότητα όπως άλλοι συμπαίκτες του, είναι πολύ συχνά οι πάσες ακριβείας του που ανοίγουν το παιχνίδι.

Φαν Χάνεχεμ και Κρόιφ σε κάποιο ντέρμπι Φέγενορντ-Άγιαξ

Ο φαν Χάνεχεμ μεγάλωσε με ένα τεράστιο μίσος για τους Γερμανούς κατακτητές που θεωρεί υπαίτιους για την οικογενειακή του τραγωδία. Το ίδιο μίσος είχαν και πολλοί συμπαίκτες του, όπως και μεγάλο μέρος του κόσμου στην Ολλανδία. Ο Ρούντι Κρολ ζούσε σε μια συνοικία του Άμστερνταμ με πολλούς Εβραίους. Ο πατέρας του ήταν μέλος της αντίστασης και τους φυγάδευε μέχρι που οι Ναζί τον έπιασαν. Ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος ήταν πολύ πρόσφατος και πολλές πληγές ανοιχτές. Όλοι είχαν κάποιον γνωστό ή συγγενή που είχε χαθεί εκείνα τα χρόνια. Στο ποδόσφαιρο οι δυο ομάδες είχαν συναντηθεί αρκετές φορές, με τα αποτελέσματα σχετικά ισορροπημένα πριν από τον πόλεμο. Μετά από αυτόν συναντιούνται πρώτη φορά το 1956 σε ένα φιλικό που οι Ολλανδοί κερδίζουν. Στη συνέχεια έρχονται τρεις σερί νίκες για τη Δ. Γερμανία, η μία μάλιστα με ένα ιδιαίτερα βαρύ 7-0 με τον Ούβε Ζέλερ να κάνει χατ τρικ. Είναι όμως όλα φιλικά παιχνίδια. Το μεγαλύτερο ματς όλων των εποχών φτάνει το 1974. Όχι απλά επίσημος αγώνας, ένας τελικός Παγκοσμίου Κυπέλλου. Οι Ολλανδοί δεν είναι πλέον ένας κομπάρσος. Νιώθουν (και πιθανότατα είναι) οι καλύτεροι στον κόσμο. Το ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο φτάνει στην κορύφωσή του.

Το σκηνικό ιδανικό, μέσα στο Μόναχο. Οι Γερμανοί δεν έχουν ακουμπήσει την μπάλα ακόμα. Ο Κρόιφ κερδίζει το πέναλτι, ο Νέσκενς σκοράρει στο 2ο λεπτό μόλις. Όλα έχουν τελειώσει. Όπως δήλωσε κι Μπράιντερ: “είχαμε παραλύσει, οι Ολλανδοί δεν είχαν καταλάβει πόσο χαμηλά είχε πέσει το ηθικό μας”. Οι Οράνιε όμως δεν το εκμεταλλεύονται. Δείχνουν αλαζονεία. Δεν θέλουν να καθαρίσουν το ματς, θέλουν να αποδείξουν την ανωτερότητά τους. Κοιτούν περισσότερο πώς θα παίζουν το κορόιδο, πώς θα κάνουν τους Γερμανούς να κυνηγούν την μπάλα, παρά το πώς θα σκοράρουν. Ο Μπεκενμπάουερ στο πέναλτι γυρίζει και λέει στον Άγγλο διαιτητή Τέιλορ: «Φυσικά το έδωσες, είσαι Άγγλος». Δεν ξέρουμε πόσο επηρεάστηκε ο ρέφερι, αλλά στο 25′ ο Χόλτζενμπαϊν, σεσημασμένος βουτηχτής, πέφτει μετά από μαρκάρισμα στην περιοχή. Πολλοί Ολλανδοί ακόμα και σήμερα υποστηρίζουν ότι είναι βουτιά, αλλά ο Άγγλος καταλογίζει το πέναλτι. Ο Μπράιτνερ σκοράρει και λίγο πριν φύγει το ημίχρονο ο Μίλλερ κάνει το 2-1. Οι Οράνιε τόσο σίγουροι για μια άνετη επικράτηση μετά το 1-0, σοκάρονται. Στο 2ο ημίχρονο πιέζουν, προσπαθούν, αλλά τίποτα δεν τους βγαίνει. Ο Ρεπ είναι σε κακή μέρα και δεν ευστοχεί. Η Δ. Γερμανία είναι παγκόσμια πρωταθλήτρια. Τα αποδυτήρια μουγκά. Ο φαν Χάνεχεμ δηλώνει: «Δεν με ένοιαζε το σκορ, μου αρκούσε το 1-0, αρκεί να τους ξεφτιλίζαμε. Σκότωσαν τον πατέρα μου και τα αδέρφια μου. Τους μισώ». Αυτή η νοοτροπία αρκετών εκ των παικτών, το γεγονός ότι οι Ολλανδοί δεν καθάρισαν το ματς, πληρώθηκε.

Τέσσερα χρόνια αργότερα οι δυο ομάδες θα συναντηθούν στο Μουντιάλ του 1978. Η Ολλανδία δεν έχει Κρόιφ που δεν κατεβαίνει στο Μουντιάλ και δεν έχει και φαν Χάνεχεμ που σε πιο μεγάλη ηλικία βλέπει ότι μπορεί να μην έχει θέση βασικού, αφού ο Ερνστ Χάπελ θέλει να χρησιμοποιήσει πιο νέους. Το παιχνίδι δεν έχει την ίδια σημασία του τελικού, αλλά αυτό δεν σταματά το Νάνινγκα που μπαίνει αλλαγή στο 79′ να αποβληθεί, καθώς μπλέκει σε καβγά με τον Χόλτζενμπαϊν. Ο Γερμανός υποστηρίζει ότι ο Νάνινγκα του έριξε μπουνιά σε ανύποπτη στιγμή και στη συνέχεια πλακώθηκαν. Οι Γερμανοί προηγούνται δύο φορές, οι Ολλανδοί ισοφαρίζουν άλλες δύο. Οι μεν αποκλείονται, οι δε φτάνουν σε ακόμα έναν τελικό σε έδρα διοργανώτριας και χάνουν από την Αργεντινή. Η μοίρα τους φέρνει ξανά μαζί στο Euro 1980, στον ίδιο όμιλο με την Ελλάδα του Αλκέτα Παναγούλια. Οι Ολλανδοί και πάλι δεν τα καταφέρνουν, καθώς χάνουν με 3-2. Τουλάχιστον ο Τζόνι Ρεπ προλαβαίνει και δίνει μια αγκωνιά στον τερματοφύλακα Σουμάχερ. Ο Καρλ Χάιντζ Φόστερ δηλώνει: «Το γνωρίζαμε ότι το παιχνίδι θα είναι έντονο. Η νίκη είναι πάντα πολύ σημαντική για τους Ολλανδούς όταν μας αντιμετωπίζουν. Μας μισούν περισσότερο από όσο τους μισούμε εμείς».

Euro 1988. Οι Ολλανδοί κερδίζουν τους Γερμανούς για πρώτη φορά μετά από 32 χρόνια.

Θα περνούσαν ακόμα 14 χρόνια για να μπορέσει η Ολλανδία να πάρει την εκδίκησή της. Ο φαν Χάνεχεμ δεν ήταν πλέον ενεργός παίκτης κι η Ολλανδία δεν έπαιζε τόσο όμορφο ποδόσφαιρο, αλλά με παικταράδες όπως ο φαν Μπάστεν, ο Γκούλιτ, Κούμαν (x2) κι ο Ράικαρντ έκανε μεγάλη πορεία στο Euro του 1988. Οι δυο χώρες έρχονται αντιμέτωπες στον ημιτελικό του Αμβούργου. Το κλίμα είναι τεταμένο. Ανάμεσα στους 61.000 θεατές βρίσκονται πάνω από 15.000 Ολλανδοί. Κάποιοι σηκώνουν πανό που γράφει: “Γιαγιά βρήκα το ποδήλατό σου”, ειρωνεία για τα πολλά ποδήλατα που οι Ναζί κατακτητές είχαν κατασχέσει. “Το 1944 ήρθαν αυτοί, το 1988 εμείς” τραγουδούσαν στις εξέδρες του Φόλκσπαρκστάντιον. Αυτή τη φορά θα έπαιρναν εκδίκηση για τη “Μητέρα όλων των Ηττών” όπως είχαν ονομάσει τον τελικό του 1974. Σε μια εκπληκτική σύμπτωση και αντιστροφή, οι Γερμανοί είναι αυτοί που προηγούνται με πέναλτι του Ματέους, οι Ολλανδοί που ισοφαρίζουν με νέο πέναλτι (αρκετά αμφισβητούμενο) και τελικά αυτοί που κάνουν την ανατροπή με ένα υπέροχο γκολ του Μάρκο φαν Μπάστεν στο 88′. Ο Ρόναλντ Κούμαν αλλάζει φανέλα με τον Όλαφ Τον. Την παίρνει και σκουπίζει τον πισινό με αυτή, ξεσηκώνοντας κατακραυγή. Πίσω στην πατρίδα σχεδόν το 60% του πληθυσμού βγαίνει στους δρόμους, είναι λένε η μεγαλύτερη συγκέντρωση κόσμου μετά την απελευθέρωση. Ο Γκούλιτ αφιερώνει τη νίκη στις μεγαλύτερες γενιές και ο Μίχελς μετά τον τελικό με την ΕΣΣΔ δηλώνει ότι ο πραγματικός τελικός ήταν με τους Γερμανούς. Οι Οράνιε πανηγυρίζουν το μοναδικό τους εθνικό τίτλο μέσα στην έδρα του εχθρού.

Η πιο άσχημη ημέρα στη καριέρα του Ράικαρντ

Από τότε η ιστορία συνεχίζεται.  Το 1990 σε ένα ακόμα παιχνίδι που γράφει ιστορία, είναι η σειρά των Γερμανών. Το ματς σημαδεύεται από τη διπλή αποβολή μόλις στο 22′. Ο Ράικαρντ κάνει ένα αμφισβητούμενο φάουλ στον Φέλερ και δέχεται την κίτρινη που σημαίνει ότι θα χάσει το επόμενο παιχνίδι. Ο Ολλανδός φτύνει μεγαλοπρεπώς την αφάνα του Φέλερ που δεν μπορεί να το πιστέψει.  Ο Αργεντινός διαιτητής Χουάν Κάρλος Λουστάου  προς έκπληξη όλων βγάζει κάρτα στο Φέλερ.  Το φάουλ εκτελείται, ο φαν Μπρόικελεν κάνει έξοδο και αρκετά πονηρά ρίχνει μια κλωτσιά στο Φέλερ που κι αυτός με τη σειρά του πέφτει υπερβολικά. Ο έξαλλος Ράικαρντ πηγαίνει και σαν δασκαλάκος τραβάει από το αυτί το Γερμανό φορ. Ο διαιτητής κουρασμένος από τους δύο, τους στέλνει στα αποδυτήρια με δεύτερη κίτρινη. Ο Ράικαρντ ολοκληρώνει τη σπουδαία του εμφάνιση με ένα νέο φτύσιμο στο Φέλερ. Το παιχνίδι τελικά λήγει με 2-1 κι οι Γερμανοί περνούν στην επόμενη φάση και τελικά στην κατάκτηση του κυπέλλου. Είναι ίσως η τελευταία τόσο μεγάλη κόντρα σε εθνικό επίπεδο. Η έχθρα μεγαλώνει και σε συλλογικό επίπεδο σε μεγάλο βαθμό. Αρχίζουν κι οι Γερμανοί να μπαίνουν σε αυτό το κλίμα περισσότερο. Οπαδοί των συλλόγων προκαλούν επεισόδια όταν περνούν τα σύνορα. Τα παιχνίδια ομάδων από την Ολλανδία και τη Γερμανία γίνονται συχνά λόγος ανησυχίας για τους κατοίκους των πόλεων και τους αστυνομικούς.

Τα χρόνια όμως περνούν. Από εκείνο το επεισοδιακό ματς με το Ράικαρντ και τον Φέλερ, έγιναν ακόμα τρία παιχνίδια σε Euro χωρίς κάτι το τρομερό. Οι πληγές άρχισαν να κλείνουν. Ο φαν Χάνεχεμ που συνεχίζει να πηγαίνει κάθε χρόνο στην εκδήλωση μνήμης στο Μπρέσκενς, έχει γίνει πιο ήπιος στα σχόλιά του. Οι νέες γενιές δεν έχουν ζήσει τον πόλεμο, ακούν μόνο διηγήσεις, περνούν τα σύνορα με το αυτοκίνητο χωρίς να το καταλάβουν, μοιράζονται αρκετά κοινά. Το μίσος και η μεγάλη κόντρα του παρελθόντος έχουν περάσει, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει η ανάγκη της επικράτησης, ότι ο νικητής ενός τέτοιου ματς δεν μπορεί να περηφανεύεται. Απόψε οι δυο ομάδες θα βρεθούν ξανά αντιμέτωπες. Και μπορεί να λείπουν οι φαν Χάνεχεμ και Ράικαρντ αυτού του κόσμου, μπορεί να μην κρίνεται κάποιος τίτλος, αλλά μια κόντρα Ολλανδίας-Γερμανίας δεν θα πάψει ποτέ να είναι ένα από τα σημαντικότερα και πιο έντονα ευρωπαϊκά παιχνίδια.

ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

Χωρίς κατηγορία

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Το σημαντικότερο γκολ της Σίτι μπήκε στο 94′ αλλά δεν το έβαλε ο Αγκουέρο

Τις περισσότερες φορές το να εντοπίσεις το κατώτατο σημείο στην ιστορία μιας ομάδας που μετράει πάνω από έναν αιώνα ζωής είναι αρκετά πολύπλοκο και σίγουρα πιο δύσκολο από το να βρεις την αντίστοιχη καλύτερη στιγμή. Η Μάντσεστερ Σίτι δεν είναι μια από αυτές τις περιπτώσεις γιατί οι ‘Πολίτες’ γνωρίζουν πολύ καλά πότε έπιασαν πάτο. Και […]

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Τέρμα το Γκάζα

  Εκεί που ξεκινάς τη μέρα σου έχοντας στο μυαλό σου να γράψεις κάτι που έχει υποσχεθεί στους υψηλά ιστάμενους του sombrero εδώ και δύο βδομάδες, η πρωινή σου περιήγηση σε κάνει να το βάλεις πάλι κάβα. Διότι το πρωί έπεσα στο Κυριακάτικο αφιέρωμα της καλής εφημερίδας L’Equipe στον καλύτερο ψυχάκια, τρελό και αρρωστημένα λατρεμένο […]

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *