Ο γύρος του κόσμου με ένα σομπρέρο

Μπύρες, ναπάλμ, νάρκες, Βιετνάμ

Ανυπόφορη υγρασία, ζέστη, κουνούπια, ο απειλητικός βόμβος ενός ελικοπτέρου που μόλις καλύπτει κάτι που μοιάζει – και είναι – ο θόρυβος από διαδοχικές επιθέσεις με όλμους κάπου κοντά, ανιχνευτές ναρκών, δακρυγόνα, και τώρα πέτρες που πέφτουν βροχή από τις κερκίδες: ίσως δεν ήταν πολύ καλή ιδέα αυτή η σειρά φιλικών ματς στο Βιετνάμ, ειδικά που βρισκόμαστε στον Νοέμβριο του 1967, της πιο φονικής χρονιάς ενός πολέμου που μαίνεται από το 1955 και θα διαρκέσει συνολικά είκοσι έτη.

Μπορούμε εύλογα να υποθέσουμε ότι οι ποδοσφαιριστές της Εθνικής Αυστραλίας που βρίσκονται εδώ και μιάμιση ώρα κλεισμένοι στα αποδυτήρια του σταδίου Κονγκ Χόα της Σαϊγκόν προκειμένου να γλιτώσουν από 30.000 εξαγριωμένους Βιετναμέζους φιλάθλους, γελούν πικρά με την ονομασία του τουρνουά στο οποίο κλήθηκαν να πάρουν μέρος, μαζί με τους όχι λιγότερο τυχερούς παίκτες άλλων επτά εθνικών ομάδων: Friendly Nations Tournament, το Τουρνουά των Φιλικών Εθνών.

Τα φιλικά, ως προς το Νότιο Βιετνάμ, έθνη (Νέα Ζηλανδία, Νότια Κορέα, Ταϋλάνδη, Χονγκ Κονγκ, Σιγκαπούρη, Μαλαισία, Αυστραλία) είναι αφενός σύμμαχοί του, όπως και οι Αμερικάνοι, στον πόλεμο εναντίον του Λαϊκού Στρατού του Βιετνάμ, δηλαδή του Βόρειου Βιετνάμ. Αφετέρου, δεν διαθέτουν ιδιαίτερη ποδοσφαιρική παράδοση. Η Αυστραλία, ίσως η ισχυρότερη όλων, είχε αποκλειστεί, αν και γηπεδούχος, στους Ολυμπιακούς της Μελβούρνης από την Ινδία, ενώ στα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1966 διαλύθηκε (6-1, 3-1) από τη Βόρεια Κορέα, μια ομάδα που, βέβαια, θα κάνει πράματα και θάματα στην Αγγλία –αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία.

Ο αμυντικός Γκάρι Γουίλκινς δένει τα κορδόνια του εν μέσω οπαδών της αντίπαλης ομάδας

Τι στο καλό οδήγησε όλους αυτούς τους νεαρούς, κατά κύριο λόγο ερασιτέχνες, ποδοσφαιριστές, στη Σαϊγκόν; Πρώτα από όλα, λόγοι προπαγάνδας και δημόσιων σχέσεων: ο τοπικός πληθυσμός αντιμετωπίζει με δυσπιστία τα ξένα συμμαχικά στρατεύματα και, ως γνωστόν, ο αθλητισμός ενώνει – κι ανυψώνει το ηθικό των μαχομένων. Ο πιο σημαντικός όμως παράγοντας είναι το γεγονός ότι, όταν οι αθώοι παίκτες δέχτηκαν την πρόσκληση των κυβερνήσεων και των ποδοσφαιρικών ομοσπονδιών τους να πάρουν μέρος στο τουρνουά, δεν είχαν ιδέα για το τι θα αντιμετωπίσουν.

Οι Αυστραλοί το είδαν σαν ένα ακόμη σταθμό της δίμηνης περιοδείας τους στην Ασία, μια ευκαιρία να παίξουν λίγο μπάλα, να προετοιμαστούν για τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1970 και να γνωρίσουν νέες χώρες –μετά από το Βιετνάμ, θα πήγαιναν στη Μαλαισία. Έχουν ακούσει, βέβαια, ότι γίνεται πόλεμος, μερικοί έχουν φίλους που ήδη συμμετέχουν στις πολεμικές επιχειρήσεις, αλλά η ιδέα που έχουν για το τι ακριβώς σημαίνει αυτό είναι πολύ αφηρημένη και υποψιαζόμαστε ότι η ενημέρωση που είχαν πριν ξεκινήσουν δεν ήταν η πληρέστερη δυνατή. Η Αυστραλία και ο συντηρητικός πρωθυπουργός της Χαρολντ Χολτ θα στείλουν συνολικά 60.000 στρατιώτες στη μάχη ενάντια στον κομμουνισμό· μόνο για το 1967, θα μετρήσουν 81 νεκρούς.

Η περιπέτεια αρχίζει ήδη πριν πατήσουν τη ναρκοθετημένη γη της Σαϊγκόν, όταν ο πιλότος του αεροπλάνου τούς ζητά συγγνώμη για την απότομη αλλαγή ύψους στην πτήση : κάποιοι Βιετκόνγκ – σύντμηση των λέξεων «Βιετναμέζοι» και «Κομμουνιστές» – παραταγμένοι στους ορυζώνες πυροβολούν το σκάφος. Αποβιβάζονται εν μέσω δεκάδων βομβαρδιστικών αεροπλάνων κι ενώ γύρω τους κινούνται πάνοπλοι στρατιώτες διαφορετικών εθνικοτήτων. Κατευθείαν στην Πρεσβεία για μια σύντομη ενημέρωση σχετικά με τους κανόνες ασφαλείας που πρέπει να ακολουθούν για καλό και για κακό. Πρώτον, να αποφεύγουν τους ποδηλάτες, διότι υπάρχει ο κίνδυνος να είναι αντάρτες με εκρηκτικά – η ζουμερή λεπτομέρεια είναι ότι στη Σαϊγκόν κυκλοφορούν δεκάδες χιλιάδες ποδήλατα. Δεύτερον, να αποφεύγουν να συναναστρέφονται με τους κύριους στόχους των επιθέσεων, δηλαδή τους σύμμαχους Αμερικάνους, οι οποίοι έχουν πάνω από 200.000 στρατιώτες στη χώρα.

Μια τελευταία συμβουλή από τον Μπράιαν Κόριγκαν, τον γιατρό της ομάδας : να μην πίνουν το αμφιβόλου ποιότητας νερό και να προτιμούν την μπύρα. Με την τελευταία αυτή οδηγία που πρόσθεσε μια νότα κεφιού στο ταξίδι, ξεκινούν για το Golden Building, το Χρυσό Κτίριο που κάποτε ήταν ξενοδοχείο. Κάθε ομάδα έχει έναν όροφο. Αργότερα θα αποκαλυφθεί πως οι Βιετκόνγκ σχεδίαζαν να ανατινάξουν τον όροφο της Νότιας Κορέας, ακριβώς κάτω από αυτόν των Αυστραλών. Συνελήφθησαν ενώ κουβαλούσαν τα εκρηκτικά.

Μένουν τέσσερις-τέσσερις στα δωμάτια, έχοντας ως άτυπους συγκατοίκους τις ευμεγέθεις σαύρες που τρέχουν στους διαδρόμους. Ο Σταν Άκερλυ, που είχε ξεκινήσει την καριέρα του στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ πριν ξενιτευτεί στην Αυστραλία, πάτησε κάτι γυμνά ηλεκτρικά καλώδια και κόντεψε να μείνει στον τόπο. Ο διευθυντής του ξενοδοχείου το έχει σκάσει, παίρνοντας μαζί του όλα τα δελτία τροφίμων για το εστιατόριο, κι έτσι οι παίκτες τρώνε στο στρατόπεδο, ακούγοντας προειδοποιητικούς πυροβολισμούς κάθε φορά που ένας ύποπτος, δηλαδή ένας ποδηλάτης, πλησιάζει τις εγκαταστάσεις. Συχνά παίζουν για ζέσταμα και ένα φιλικό με τους συμπατριώτες τους, πριν οι τελευταίοι βάλουν στολή και ζωστούν τα όπλα για να πάνε να πολεμήσουν.

Η προετοιμασία για τα ματς είναι ένα άλλο ακανθώδες ζήτημα. Έχει αρχίσει η περίοδος των βροχών και το χωράφι που τους έχει διατεθεί για να προπονηθούν είναι σε άθλια χάλια. Όταν κάποιος έχει τη λαμπρή ιδέα να τρέξει να πιάσει την μπάλα που κατέληξε από στραβοκλωτσιά στην άλλη μεριά του φράχτη, οι περίεργοι που έχουν μαζευτεί να τους καμαρώσουν πανικοβάλλονται : «Μα τι κάνεις! Μη! Έχει νάρκες!». Στη Σαϊγκόν του 1967, η ευστοχία είναι υπέρτατη αρετή. Καταλήγουν να τρέχουν για ζέσταμα στην ταράτσα του ξενοδοχείου, από όπου μπορούν να βλέπουν από ψηλά τα άρματα μάχης να οργώνουν τους δρόμους, τα πολεμικά αεροπλάνα να απογειώνονται στο βάθος και τους δόλιους κατοίκους της Σαϊγκόν να τρέχουν αλαφιασμένοι στον ήχο των εκρήξεων. Ο αρχηγός της ομάδας και θρύλος του αυστραλιανού ποδοσφαίρου Τζόνι Γουόρεν θα γράψει αργότερα στην αυτοβιογραφία του ότι όταν είδε το φιλμ Good Morning Vietnam αναγνώρισε στην οθόνη μερικές από τις κωμικοτραγικές καταστάσεις που κι  οι ίδιοι έζησαν.

Στο πρώτο ματς κερδίζουν τους Νεοζηλανδούς 5-3. Στο δεύτερο αντιμετωπίζουν τους γηπεδούχους σε ένα ματς μεγάλης σημασίας –ο αντιπρόεδρος της βιετναμέζικης κυβέρνησης κατεβαίνει στο ημίχρονο στα αποδυτήρια για να υποσχεθεί έξι μήνες μισθούς ως πριμ νίκης. Οι Αυστραλοί κερδίζουν με ένα γκολ του Γουόρεν στο 35΄ και καταλήγουν έτσι όπως τους είδαμε στην αρχή : κλεισμένοι στα αποδυτήρια ενώ έξω βρέχει πέτρες. Η σκηνή δεν έχει τίποτε να κάνει με τον πόλεμο· είναι απλώς αυτό που αντιμετωπίζουν ποδοσφαιριστές σε όλον τον κόσμο όταν οι θεατές είναι φανατισμένοι και δυσαρεστημένοι, ακόμη κι όταν το ματς είναι φιλικό, ακόμη κι αν ο αντίπαλος είναι, θεωρητικά, σύμμαχος. Θεωρητικά, διότι η φήμη λέει ότι οι συνεχείς βομβιστικές επιθέσεις σταματούσαν στη διάρκεια των αγώνων επειδή οι ποδοσφαιρόφιλοι Βιετκόνγκ προτιμούσαν να πάνε κι αυτοί στο γήπεδο να δουν μπάλα. Οι Αυστραλοί έφυγαν μετά από δυο ώρες αναμονή, ξαπλωμένοι μπρούμυτα στο πούλμαν και με τους σάκους τους πάνω από το κεφάλι  για κάθε ενδεχόμενο.

Μετά κι από την τρίτη νίκη τους (5-1 τη Σιγκαπούρη) παίζουν ημιτελικά με τον δεύτερο του άλλου ομίλου, τη Μαλαισία. Τα επεισόδια αυτή τη φορά ξεκινούν από τον αγωνιστικό χώρο. Οι Μαλαισιανοί παίζουν σκληρά, οι Αυστραλοί ανταποδίδουν, η κατάσταση εκτραχύνεται με τσαμπουκάδες και ξύλο. Θα χρειαστεί η επέμβαση της αστυνομίας και του στρατού και η ρίψη δακρυγόνων ώστε να συνεχιστεί το ματς. Ο Αμπόνι, μικρό όνομα Αττίλας, που θα αναδειχτεί πρώτος σκόρερ του τουρνουά, θα χάσει πέναλτι αλλά τελικά οι Αυστραλοί θα κερδίσουν στην παράταση με γκολ του Ρέι Μπαάρτζ.

Ο τελικός θα παιχτεί στις 14 Νοεμβρίου. Οι Βιετναμέζοι υποστηρίζουν τώρα σύσσωμοι τους Socceroos απέναντι στη μισητή Νότια Κορέα. Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η ανέλπιστη υποστήριξη είναι υπερβολικά μαζική: το γήπεδο είναι φίσκα και οι Αυστραλοί στρατιώτες που παρακολουθούν φανατικά όλα τα ματς της Εθνικής τους, δεν χωράνε. Τελικά και αφού ο Τζόνι Γουόρεν απειλεί ότι θα πάρει την ομάδα να φύγει, θα καθίσουν στο χορτάρι, δίπλα στις γραμμές. Στην αρχή θα στριμωχτούν λίγο ώστε να γίνει ο απαραίτητος έλεγχος του τερέν για νάρκες αλλά στην συνέχεια θα καμαρώσουν την ομάδα τους να νικά 3-2 και να κερδίζει αήττητη το πρώτο τρόπαιο στην ιστορία της,

Ο ουγγρικής καταγωγής προπονητής Τζόε Βλάσιτς και οι παίκτες με τα μετάλια

Μετά τον τελικό, οι μπαρουτοκαπνισμένοι νικητές πετάχτηκαν να γιορτάσουν τη νίκη στην αυστραλιανή στρατιωτική βάση του Βουνγκ Τάο, στη νότια άκρη της βιετναμέζικης χερσονήσου με ένα αεροπλάνο-σουρωτήρι από τις σφαίρες. Απτόητοι, ξαναγύρισαν στο Βιετνάμ για προετοιμασία το 1970 και το 1972, ενώ ο πόλεμος συνεχιζόταν. Το πριμ νίκης που τους περίμενε μετά τον θρίαμβό τους ήταν η δυνατότητα να κρατήσουν ως δώρο τις πρασινοκίτρινες αθλητικές τους εμφανίσεις.

Για πολλούς αυτή η νίκη αλλά κι αυτή η απίστευτη περιπέτεια στο εμπόλεμο Βιετνάμ, η οποία, όσο να΄ναι, δημιούργησε μοναδικό κλίμα ομοψυχίας ανάμεσα στους παίκτες, ήταν το ιδρυτικό γεγονός της Εθνικής Αυστραλίας.

Οχτώ από τους θριαμβευτές της Σαϊγκόν, μαζί κι ο αρχηγός τους, οδήγησαν τους Socceroos για πρώτη φορά σε τελικά Παγκοσμίου Κυπέλλου. Θα είναι στα 1974, στο Μουντιάλ της Δυτικής Γερμανίας, που υπήρξε ίσως το πιο πολιτικό από όλα. Έχασαν από τις δυο Γερμανίες και ήρθαν ισόπαλοι με τη Χιλή. Το 2017, πενήντα χρόνια μετά τη νίκη της Σαϊγκόν, τα μέλη της αποστολής, συγκινημένοι και θαλεροί γέροντες οι περισσότερο, θα τιμηθούν από την Ομοσπονδία για την προσφορά τους στο ποδόσφαιρο.

ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

Ιστορίες για το τζάκι, παγκόσμιο ποδόσφαιρο

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

O Στράμερ, η Τσέλσι και η γέννηση του London Calling

«Τα πραγματικά μ’ αηδιάζουν, και τα ιδανικά δεν τα βρίσκω». Αυτή είναι μια φράση από το αριστουργηματικό βιβλίο του Ανρί-Φρεντερίκ Αμιέλ, Journal Intime, που αν και είναι γραμμένο το 1896, αυτή του η φράση θα μπορούσε κάλλιστα να περιγράψει την κατάσταση που βίωνε η μικρομεσαία τάξη της Βρετανίας στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Τα […]

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Αυτοί που έρχονται μέσα από τα τουρνικέ

Ένα απόγευμα του Απρίλη του 1973 η Λίβερπουλ γιόρταζε στο Άνφιλντ την κατάκτηση του πρωταθλήματος. Σε κάποια στιγμή των πανηγυρισμών ένας πιτσιρικάς από το Kop πέταξε ένα κασκόλ της Λίβερπουλ προς τον προπονητή της ομάδας, τον Σκωτσέζο Μπίλ Σάνκλι, τον άνθρωπο στον οποίο ουσιαστικά η Λίβερπουλ χρωστάει τη μεταμόρφωση της από μια ομάδα της δεύτερης […]

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

3 σχόλια σχετικά με το “Μπύρες, ναπάλμ, νάρκες, Βιετνάμ”

  1. Ο/Η berberos λέει:

    κατι αντιστοιχο με το “μηχανακια, φουλ φεης, και ροπαλα στου ρεντη” δηλαδη…
    δεν εχουμε τιποτα να ζηλεψουμε απο τη σαιγκον του 1967…
    στον 7ο ουρανο ολοι αδερφια!!!

  2. Ο/Η Sotos λέει:

    Μπράβο ρε παιδιά, πραγματικά μπράβο. Το διαβάζω και το φαντάζομαι αμέσως σαν ταινία. Σαν το MASH συγκεκριμένα.

  3. Ο/Η Brazilakis λέει:

    Απίστευτη ιστορία! Πάντως ήταν ερασιτέχνες οι Βιετναμέζοι. Αν το είχαν, αντί να ταλαιπωρούν όλους αυτούς τους φουκαράδες, θα έκαναν ένα τηλέφωνο στην CONMEBOL κι αυτοί άλλο που δεν ήθελαν· σε μηδέν χρόνο θα έστηναν ένα Κόπα Αμέρικα στο Βιετνάμ. Οι συνθήκες ιδανικές, ειδικά για ματσάκια Αργεντινή-Ουραγουάη.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *