Δυο ιχθυοπώλες, ένας πάστορας κι ένας ποδοσφαιριστής: Μαγικός ρεαλισμός στον Ισημερινό
Σύμφωνα με τη «θεωρία της μετατόπισης των Ηπείρων», την οποία διατύπωσε ο Γερμανός επιστήμονας Άλφρεντ Βέγκενερ το 1912, η αγαπημένη Νότια Αμερική ήταν κάποτε, πολύ παλιά λέμε, ενωμένη με την Αφρική. Ο Βέγκενερ βασίστηκε στο σχήμα των απέναντι ακτογραμμών που μοιάζουν να αλληλοσυμπληρώνονται, στην ύπαρξη παρόμοιων γεωλογικών ευρημάτων κλπ. Θα μπορούσε κανείς να προσθέσει και ορισμένες συνήθειες, σχεδόν έθιμα, που ενώ απαντώνται κυρίως σε χώρες της Αφρικής, έχουν υιοθετηθεί με αρκετό ενθουσιασμό και από τις νοτιοαμερικάνικες χώρες. Όλοι, λίγο ως πολύ, έχουμε ακούσει αληθινές ή θρυλούμενες ιστορίες όπου φιλόδοξοι κι ελπιδοφόροι νέοι ποδοσφαιριστές από τη Αφρική αλλάζουν την ημερομηνία γέννησής τους ώστε να φαίνονται πιο νέοι και πιο ελπιδοφόροι. Το λατινικοαμερικάνικο ταμπεραμέντο, το οποίο συνέβαλε στην άνθιση του μαγικού ρεαλισμού στη λογοτεχνία («ενδιαφέρον για ανάδειξη του μη πραγματικού ή αλλόκοτου ως κάτι καθημερινό και κοινό»), προσθέτει όμως αυτό το κάτι παραπάνω, μία θρησκευτική διάσταση ανακατεμένη με έρωτα και βία.
Πίσω στα 2010. Είμαστε στο Κίτο, την πρωτεύουσα του Ισημερινού ή, αν προτιμάτε, του Εκουαδόρ. Ο 26χρονος ταλαντούχος μέσος της Λίγκα Ντεπορτίβα Ουνιβερσιτάρια (για τους φίλους LDU) Γκονσάλο Τσίλα, από την Εσμεράλδας, μεγάλο λιμάνι στα βοριοδυτικά της χώρας, αντιμετωπίζει το μέλλον με αισιοδοξία. Κέρδισε με την ομάδα του δυο σπουδαίους τίτλους, την Κόπα Σουνταμερικάνα απέναντι στη Φλουμινένσε αλλά και τη Ρεκόπα Σουνταμερικάνα (το Σούπερκαπ της CONMEBOL.) απέναντι στην κάτοχο του Λιμπερταδόρες Εστουδιάντες. Ποιος ξέρει; Ίσως τη νέα σεζόν καταφέρουν να επαναλάβουν τον άθλο του 2008 και να κατακτήσουν το Λιμπερταδόρες! Ακούγεται ότι θα κληθεί σύντομα και στην Εθνική! Πόσα βήματα κατάφερε να κάνει από τότε που πήγαινε να δοκιμαστεί, με επιμονή και πίστη στις δυνατότητές του, σε διάφορες ομάδες ώστε να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα!
Πανηγυρισμοί για τη Ρεκόπα
Τώρα ετοιμαζόταν να ταξιδέψει στην Ιαπωνία ώστε να αντιμετωπίσουν την πρωταθλήτρια Ιαπωνίας για τη διηπειρωτική αναμέτρηση Suruga Bank Championship. Ψάχνει στο συρτάρι του να βρει το διαβατήριό του.
Πρώτος τελικός της Κόπα Σουνταμερικάνα. Μετά το 5-1 διακρίνεται ο Τσίλα να πανηγυρίζει
Την ίδια στιγμή, στη Γουαγιακίλ, μεγάλο λιμάνι στον νοτιοδυτικό Ισημερινό, ο Γκονσάλο Τσίλα, 26χρονος ευαγγελιστής ιερέας, με καταγωγή από την Εσμεράλδας, μαθαίνει από τον επίσκοπό του τα καλά νέα: το θέλημα του Κυρίου είναι να πάει να κηρύξει τον λόγο του Θεού στην Αργεντινή και το Περού! Να μια ευκαιρία να αποδείξει την πίστη και την αφοσίωσή του στο λειτούργημά του! Ολόχαρος πηγαίνει να βγάλει διαβατήριο ώστε να μπορέσει να ταξιδέψει. Εκεί τον περιμένει μία έκπληξη: το διαβατήριο με τα στοιχεία του και τον αριθμό κοινωνικής του ασφάλισης έχει ήδη εκδοθεί και χρησιμοποιείται από έναν άλλον Γκονσάλο Τσίλα. Ο νεαρός πάστορας τα έχει χαμένα. Μήπως όλα αυτά είναι ένα σημάδι του Θεού ώστε να τον αποτρέψει από το ταξίδι;
Ο νεαρός Γκονσάλο-ο-πάστορας, σε μια κρίση πίστης αποφασίζει να ερευνήσει και να μην πιστεύει απλώς. Προσλαμβάνει μια δικηγόρο, ακόμη και ιδιωτικούς ντετέκτιβ, ώστε να βγάλει άκρη. «Η δικηγόρος μετά από λίγο άρχισε να μου τα μασάει, προσπαθούσε να με αποθαρρύνει από το να ξεκαθαρίσω την κατάσταση». Ίσως γιατί, όπως λέει ο ίδιος, η δικηγόρος βρήκε την άκρη αλλά έπεσε θύμα της γοητείας του Γκονσάλο-του-ποδοσφαιριστή με τον οποίον έγιναν ζευγάρι. Μήπως κι αυτό ήταν θεϊκό σημάδι;
Οι ντεντέκτιβ υπήρξαν λιγότερο επιρρεπείς σε τέτοιου είδους πειρασμούς και η πραγματική ταυτότητα του άλλου Γκονσάλο Τσίλα δεν αργεί να αποκαλυφθεί.
Πρόκειται για τον Άνχελ Τσέμε, παιδικό φίλο ή τέλος πάντων γνωστό του πάστορα. «Μέναμε στην ίδια γειτονιά στην Εσμεράλδας, αλλά δεν ήμασταν φίλοι», εξηγεί ο αληθινός Τσίλα. «Θυμάμαι ότι ο Τσέμε ονειρευόταν να πετύχει στο ποδόσφαιρο. Περνούσε τις μέρες του κλοτσώντας μια μπάλα. Λίγα χρόνια αργότερα, εγώ έφυγα για να δουλέψω σε ένα ιχθυοπωλείο. Καθώς χρειαζόταν μια δουλειά για να ζήσει, σκέφτηκα ότι θα μπορούσα να τον βοηθήσω. Τον σύστησα στο αφεντικό μου και εκείνος πραγματικά τον προσέλαβε».
Παράλληλα με τη βιοποριστική δουλειά στο ιχθυοπωλείο, ο Τσέμε συνεχίζει να παίζει μπάλα σε χαμηλές κατηγορίες και ψάχνει κάθε ευκαιρία που του παρουσιάζεται για να υπογράψει επαγγελματικό συμβόλαιο σε κάποια ομάδα πρώτης γραμμής. Τελικά τα καταφέρνει το 2003. Η Άουκας του Κίτο τον θέλει. Μικρό πρόβλημα: είναι ήδη 22 ετών και τα δοκιμαστικά που πέρασε αφορούσαν παίκτες μέχρι 21. Ο θείος του τον συμβουλεύει να πλαστογραφήσει τα χαρτιά του, υπόθεση μάλλον εύκολη στο Εκουαδόρ ή ειδικά στην Εσμεράλδας, αν πιστέψουμε τον Γκουίντο Καμπάνια, δημοσιογράφο στην εφημερίδα El Universo: «Οι υπάλληλοι που δουλεύουν στα μητρώα είναι λίγο ως πολύ διεφθαρμένοι. Για 30 ή 50 δολάρια μπορούν να σου κατασκευάσουν μια νέα ταυτότητα με όλα τα έγγραφα που χρειάζεσαι και με τα στοιχεία που θέλεις: διαβατήριο, αριθμό κοινωνικής ασφάλισης, τα πάντα! Φαίνεται απίστευτο, αλλά ισχύει». Ο κ. Καμπάνια ξέρει για ποιο πράγμα μιλάει, καθώς λίγα χρόνια νωρίτερα, το 1999, ένας άλλος ποδοσφαιριστής, με καταγωγή επίσης από την Εσμεράλδας, ο Αλμπέρτο Κουέρο, έπαιξε στην Εθνική νέων του Ισημερινού για το Πρωτάθλημα Νότιας Αμερικής Κ-17 στην Ουρουγουάη. Σε εκείνο το τουρνουά σκόραρε, διακρίθηκε και στη συνέχεια υπέγραψε συμβόλαιο με την Εμελέκ του Γουαγιακίλ. Δυστυχώς, λίγο μετά, αποκαλύφθηκε ότι τα έγγραφα που είχαν κατατεθεί στην CONMEBOL ήταν πλαστογραφημένα, ότι δεν ονομαζόταν Αλμπέρτο αλλά Μοϊσές, και κυρίως ότι δεν ήταν 17 αλλά 20 ετών. Η Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου του Ισημερινού τον τιμώρησε με ισόβιο αποκλεισμό. Αυτά τα ισόβια διαρκούν λίγους μήνες, καθώς το 2001 ο Μοϊσές Κουέρα αναδείχθηκε με την Εμελέκ πρωταθλητής Ισημερινού.
Ο Άνχελ, λοιπόν, κλέβει τα στοιχεία του λίγο νεότερου Γκονσάλο Τσίλα, που τον έχει και πρόχειρο. Με αυτό το ονοματεπώνυμο θα υπογράψει το συμβόλαιο στην Άουκας και πέντε χρόνια αργότερα στην Ολμέδο και βέβαια μετά στην LDU.
Αυτά αποκαλύφθηκαν και αποδείχθηκαν αλλά η ιστορία έχει συνέχεια.
Ο πρώην και ο νυν Τσίλα, ο κανονικός και ο ψεύτικος, αλληλοκαταγγέλονται στις αρχές και στον Τύπο.
Ο Γκονσάλο, ο πάστορας, πηγαίνει ο ίδιος στο γραφείο του αντιπροέδρου της LDU, Πατρίσιο Τόρες. Φεύγει απογοητευμένος: «Με αποκάλεσε ψεύτη και μου είπε να μην τον ξαναενοχλήσω. Πιστεύω ότι γνώριζε την αλήθεια, αλλά ήθελε να τα κουκουλώσει. Αν η απάτη του Τσέμε (του ποδοσφαιριστή) ξεσκεπαζόταν, ο σύλλογος θα γινόταν ρεζίλι και κυρίως δεν θα μπορούσε να τον πουλήσει. Γι’ αυτό με έδιωξαν κακήν-κακώς».
Ο Άνχελ, ο ποδοσφαιριστής, λέει με τη σειρά του πως είχε ο ίδιος αποκαλύψει την αλήθεια στην ομάδα του λίγο πριν τα ματς με την Εστουδιάντες. Το ζουμί είναι αλλού: ισχυρίζεται ότι η πλαστοπροσωπία έγινε από την αρχή με τη σύμφωνη γνώμη του πάστορα-ιχθυοπώλη με τον οποίον συνέχισε να έχει επαφές όλα αυτά τα χρόνια που ζούσε με ψεύτικη ταυτότητα -η ίδια του γυναίκα ανακάλυψε εντελώς τυχαία το πραγματικό του όνομα όταν ήταν έγκυος στο πρώτο τους παιδί. Όσο η ποδοσφαιρική καριέρα του έμοιαζε να απογειώνεται, δεχόταν συνεχείς εκβιασμούς από τον παλιό του γνωστό. «Επρόκειτο να μεταγραφώ για τρία εκατομμύρια δολάρια και ο Τσίλα (ο πάστορας) ήθελε ένα μέρος των χρημάτων αλλιώς θα αποκάλυπτε την αλήθεια. Η διοίκηση ήρθε και μου είπε ότι το πρόβλημά μου δεν τους αφορούσε και ότι έπρεπε να βρω λύση μόνος μου». Ενδεχομένως να προσπάθησε να το κάνει αλλά κάπως αδέξια, όπως θα δούμε στην συνέχεια.
«Ο ποδοσφαιριστής που ήταν παλαιότερα γνωστός ως Τσίλε» εν δράσει στα δεξιά
Ο Τσίλα (ο πάστορας) απαντά με τη σειρά του πως ο Τσέμε (ο ποδοσφαιριστής) ζήτησε να βρεθούν ιδιαιτέρως σε μια μυστική συνάντηση. «Είμαι σίγουρος ότι ήθελε να με σκοτώσει. Εξάλλου, μου πρόσφερε ένα σωρό χρήματα για να μην αποκαλύψω την αλήθεια». Και δράττεται της ευκαιρίας ώστε να κηρύξει τον λόγο του Θεού ως σωστός Ευαγγελιστής: «Κανείς δεν μπορεί να παλέψει μόνος του με τα ποδοσφαιρικά λόμπι. Εκτός από εμένα! Ο Θεός είναι στο πλευρό μου. Ξέρει πώς λέγομαι. Και ξέρει επίσης πώς λέγεται ο Τσέμε. Αργά ή γρήγορα, θα αναγνωρίσει το σωστό από το λάθος και θα αποδώσει δικαιοσύνη».
Η δικαιοσύνη θα αποφανθεί ότι ο Άνχελ Τσέμε ήταν ένοχος για πλαστοπροσωπία. Θα αποκλειστεί για δύο χρόνια από κάθε ποδοσφαιρική δραστηριότητα -σε ένα χρόνο θα ξαναπαίξει.
Κανείς όμως δεν ξέρει με σιγουριά πού βρίσκεται η αλήθεια ως προς τον ρόλο του πραγματικού Τσίλα (του πάστορα). Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι ο χώρος του ποδοσφαίρου στο Εκουαδόρ είναι πολύ άγριος.
Ο Τσέμε (ο ποδοσφαιριστής), ακόμη και σήμερα επιμένει ο πάστορας, ο οποίος δε δρούσε μόνος του αλλά είχε και συνεργούς, τον εξεβίαζε για καιρό. Δεν ήταν τυχαίο ου αποφάσισαν να απευθυνθούν στις αρχές ακριβώς λίγο πριν το ματς στην Ιαπωνία: «Δεν ήθελαν να με αφήσουν να φύγω από τη χώρα γιατί φοβούνταν πως θα έμενα εκεί και θα τους ξέφευγα.
Πούλησα τα πράγματά μου, πούλησα το αυτοκίνητό μου, για να τους δώσω τα χρήματα. Συγκέντρωσα τα χρήματα που ήθελαν, αλλά ήθελα να το κάνω επίσημα, με υπογραφή, νόμιμα. Δεν ήθελα να έρθουν από το πουθενά και να μου ζητήσουν άλλη μια σακούλα λεφτά. Γιατί τότε θα έβγαινα στον Τύπο να πω όλα όσα είχαν υπογραφεί. Τα έχω ηχογραφήσει όλα, τις διαπραγματεύσεις, όλα. Η συμφωνία ήταν έτοιμη, με τα χρήματα στο τραπέζι, και δεν ήθελαν να υπογράψουν».
Ο δημοσιογράφος για τον οποίον μιλήσαμε προηγουμένως, ο Γκουίντο Καμπάνια, προσπάθησε από την πρώτη στιγμή να ξεδιαλύνει την υπόθεση, κάτι που απαιτούσε κάποια τόλμη. «Πήγα στην Εσμεράλδας. Επισκέφθηκα τους παλιούς δασκάλους, τις οικογένειες, τις δημοτικές αρχές. Όλοι μου είπαν αυτό που υποψιαζόμουν: ο Τσέμε (ο ποδοσφαιριστής) ήταν απατεώνας. Αλλά τη στιγμή που έφευγα, ένα αυτοκίνητο φρέναρε μπροστά στο λεωφορείο στο οποίο βρισκόμουν. Δύο άντρες με κουκούλες και όπλα μπήκαν και με έσυραν με τη βία προς το αυτοκίνητό τους. Με φίμωσαν, με έδεσαν χειροπόδαρα και με κράτησαν όμηρο για 7 ώρες. Με χτύπησαν, κατέστρεψαν το κινητό μου τηλέφωνο, τον δημοσιογραφικό εξοπλισμό και τις σημειώσεις μου. Έλεγαν ότι είχαν εντολές να με κάνουν να σιωπήσω, απείλησαν την οικογένεια και τη ζωή μου». Οι απειλές δεν έπιασαν και ο Γκουίντο έζησε για να μας διηγηθεί τα καθέκαστα.
Το απίστευτο είναι πως η απαγωγή και η περιπέτεια του Καμπάνια, η οποία προκάλεσε καταγγελίες από μέρους διεθνών ενώσεων δημοσιογράφων, δε συγκίνησε κανέναν στη χώρα του. Η ομάδα του Τσίλα/Τσέμε αρκέστηκε να σχολιάσει: «Λυπόμαστε που μια έγκριτη εφημερίδα όπως η El Universo αφιέρωσε τρεις συνεχόμενες ημέρες το πρωτοσέλιδό της στο θέμα».
Ο δημοσιογράφος αποκάλυψε παρόλα αυτά ότι δύο εισαγγελείς γνώριζαν για την πιθανή κλοπή ταυτότητας δύο χρόνια πριν σκάσει η υπόθεση αλλά ότι η έρευνα δεν προχώρησε ποτέ. Επίσης, ότι η Ομοσπονδία αρνούνταν να κάνει επαλήθευση στα μητρώα των επαγγελματιών ποδοσφαιριστών αλλά και γενικά να τιμωρήσει περιστατικά βίας, απειλών, ανοιχτών πολέμων ανάμεσα στους συνδέσμους οπαδών, δίνοντας κάθε φορά τη δικαιολογία ότι τα αθλητικά ιδρύματα είναι ιδιωτικά και ότι υπόκεινται σε διεθνείς ομοσπονδίες και όχι στην κυρίαρχη νομοθεσία κάθε χώρας -κάτι μας θυμίζει αυτό.
Ο Άνχελ συνέχισε να παίζει ποδόσφαιρο, σε αρκετά συμπαθητικό επίπεδο με το πραγματικό του όνομα.
Το 2018, όντας παίκτης της Ατλέτικο του Σακισλί, έβγαλε σε δημοπρασία τα μετάλλια και την φανέλα του από τη Ρεκόπα Σουνταμερικάνα. Ο σκοπός ιερός. Ήθελε να καλύψει τα έξοδα για μια χειρουργική επέμβαση που χρειάστηκε η ανιψιά του.
Το ότι η φανέλα δεν έγραφε το δικό του όνομα στην πλάτη αλλά αυτό ενός ευαγγελιστή πάστορα, πολύ μικρή σημασία είχε, τόσα εκατομμύρια χρόνια μετά τη μετατόπιση των Ηπείρων.
