Το καλοδεχούμενο πέναλτι της Μάντι Μπάρκερ
O άνθρωπος δημιουργεί, μαζεύει και φυσικά καταναλώνει σκουπίδια. Το τελευταίο το κάνει κυριολεκτικά αλλά και μεταφορικά. Αν κάνουμε μία βόλτα κατά μήκος μίας γέφυρας ή στην άκρη ενός λιμανιού, ή ακόμα και αν ξαπλώσουμε σε μια παραλία ή ακόμα και αν πάμε μία βόλτα με μια βάρκα, οι πιθανότητες να δούμε να επιπλέει κάτι στην επιφάνεια της θάλασσας ή να βρίσκεται σφηνωμένο κάπου, περιμένοντας μάταια να το μαζέψει κάποιος, είναι πάρα πολλές. Ένα πολύ συχνό σκουπίδι είναι μία σκασμένη ή μία φθαρμένη μπάλα. Τα παιχνίδια με την μπάλα, ειδικά το ποδόσφαιρο, είναι από τα πιο διαδεδομένα και όπως είναι λογικό οι πιθανότητες να χαθεί μία μπάλα κάπου που υπάρχει νερό είναι κυριολεκτικά πολλές. Ο Τζον Μπέρρυμαν άλλωστε έχει γράψει ολόκληρο ποίημα γι’ αυτό. Σκεφτείτε πόσες φορές έχετε δει μία μπάλα να επιπλέει κάπου, θεωρώ πως δεν υπάρχει κάποιος που να μην έχει δει κάτι τέτοιο και φυσικά είναι πολλοί αυτοί που -κάποτε- χάσαμε μία μπάλα με αυτό τον τρόπο, σπαράζοντας -για λίγο- την παιδική μας ψυχή. Δεν είναι μυστικό να πούμε ότι το ποδόσφαιρο βρίσκεται παντού. Σκεφτείτε πως ακόμα και στην τελευταία ταινία του Τζορτζ Μίλερ “Furiosa” σε μία σκηνή που η συμμορία των κακών ετοιμάζεται για μία εξόρμηση με τις μηχανές της, μέσα σε ένα έντονο δυστοπικό και σουρεάλ σκηνικό, κάποιος έχει κολλημένη στο τιμόνι του μία σκασμένη μπάλα ποδοσφαίρου.
Το Χαλ βρίσκεται στο ανατολικό Γιόρκσαϊρ και απέχει γύρω στη μιάμιση ώρα από το Λιντς, το μέρος δηλαδή που ζει η φωτογράφος Μάντι Μπάρκερ. Η Μπάρκερ είναι μία αρκετά γνωστή φωτογράφος που έχει πολλά χρόνια στην πλάτη της ως κάποια που ταξιδεύει σε ολόκληρο τον πλανήτη φωτογραφίζοντας πάντα με κυρίαρχο θέμα την οικολογική καταστροφή και την επίδραση που έχει ο άνθρωπος σε όλο αυτό. Σκοπός της φυσικά να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο ώστε να ελαττώσει την παραγωγή σκουπιδιών και να γίνει όσο περισσότερο μπορεί πιο ευγενικός με το περιβάλλον. Περιοδικά όπως το National Geographic και το Time την έχουν βοηθήσει υπερβολικά σε αυτό, χρηματοδοτώντας τα ταξίδια της και προβάλλοντας το αποτέλεσμα της δουλειά της. Μία από τις πιο γνωστές της εκθέσεις είναι αυτή με τον τίτλο Penalty και όπως είναι εύκολο να γίνει αντιληπτό έχει σχέση με αυτό που περιέγραψα στην εισαγωγή του κειμένου. Η ίδια συνήθιζε να πηγαίνει στο Λιντς και να περπατάει στην ανατολική ακτή ώσπου μία μέρα εκεί που φωτογράφιζε την πόλη παρατήρησε ότι ανάμεσα στα σκουπίδια που είχε ξεβράσει η θάλασσα ήταν και μία μπάλα ποδοσφαίρου. Ήταν το 2014, όλος ο πλανήτης ζούσε στους ρυθμούς του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Βραζιλίας και η ιδέα αυτού του πρότζεκτ καρφώθηκε για τα καλά στο μυαλό της και δεν έλεγε να βγει.
Η ιδέα απλή και συνάμα έξυπνη. Ένα φωτογραφικό πρότζεκτ με μπάλες κάθε λογής που συλλέχτηκαν στη θάλασσα. Η ίδια είχε μαζέψει κάποιες, λίγες όπως έχει παραδεχτεί, από τα βρετανικά ύδατα αλλά το πρότζεκτ έπρεπε να έχει παγκόσμιο χαρακτήρα και φυσικά επιρροή. Κάπως έτσι ήρθε σε επικοινωνία με την UNESCO και την Greenpeace. Η αρχική ιδέα ήταν να μαζέψει μερικές δεκάδες αλλά όσο ο καιρός περνούσε είδε το εργαστήριό της να γεμίζει από μπάλες από κάθε μεριά του πλανήτη. Μάλιστα πολλές από αυτές ήταν σε αρκετά καλή κατάσταση με ένα δεύτερο πρότζεκτ να γεννιέται μέσα στο πρώτο και εκατοντάδες από αυτές να φεύγουν για Ακαδημίες Ποδοσφαίρου, ειδικά σε φτωχές περιοχές της Αφρικής, δίνοντας χαρά σε πολλά παιδάκια. Τελικά στο πρότζεκτ χρησιμοποιήθηκαν 769 μπάλες, με τον τίτλο Penalty να υπάρχει από τη μία επειδή αυτή είναι μία από τις γνωστές λέξεις που υπάρχουν στα χείλη ενός φίλου του αθλήματος και από την άλλη επειδή φανερώνει αυτή την «ποινή» που δίνει κάποιος στο περιβάλλον με ένα σκουπίδι, όπως μία μπάλα, που φτιάχτηκε απλά για να δώσει χαρά και όχι για δημιουργήσει ακόμα ένα πρόβλημα στο περιβάλλον. Στην ερώτηση πόσο ρεαλισμό μπορεί να έχει μία τέτοια προσπάθεια ως προς το αποτέλεσμα για κάτι καλύτερο, ξέρω μόνο πως αυτές οι μικρές ενέργειες, όπως της Μάντι Μπάρκερ, ίσως είναι ένας τρόπος για να ευαισθητοποιηθεί, έστω ένας μικρός πυρήνας, και να ενδιαφερθεί για την ανακύκλωση και την προστασία του περιβάλλοντος. Απ’ την άλλη σχεδόν 11 χρόνια μετά, το πρότζεκτ παραμένει στην επικαιρότητα και αυτό από μόνο του λέει τα πάντα.
