Καλό ταξίδι γίγαντα

Στις αρχές της δεκαετίας του ’70, κάθε ομάδα που σεβόταν τον εαυτό της, μικρή ή μεγάλη, είχε τον δικό της Δομάζο, ή κάποιον που του έμοιαζε. Ηταν το 10 το καλό, κοντός συνήθως, με άριστη τεχνική, αρχηγός συνήθως, που δεν του έπαιρνες τη μπάλα με τίποτα και μοίραζε το παιχνίδι χωρίς λάθη.

Ο δικός μας ο Δομάζος, ο Δομάζος των Εξαρχείων, ήταν ο Μιχάλης ο Λώλος. Τον πρωτοείδα το 1975, σ έναν αγώνα του Αστέρα Εξαρχείων με τον Αστέρα Ζωγράφου. Ξεχώριζε από τους υπόλοιπους γιά το αρχοντικό του στυλ, αλλά και τον σεβασμό με τον οποίο οι υπόλοιποι παίκτες του μιλούσαν.

“Δώστε μου τη μπάλα κύριε Μιχάλη, τον έχω τον 3”, του έλεγε εκφράζοντας ένα μικρό παράπονο το δεξί εξτρέμ της ομάδας. Κι εκείνος χαμογελούσε και του έκλεινε με νόημα το μάτι. Στην επόμενη φάση θα του έδινε τη μπάλα ιδανικά κι αυτό θα ήταν η αρχή του νικητήριου γκολ της ομάδας. Ενα κουβάρι οι παίκτες πανηγύριζαν και στο κέντρο τους είχαν αυτόν, τον κύριο Μιχάλη, που στα παιδικά μου μάτια ήταν κάτι σαν Δομάζος και αργότερα, όσο θα περνούσαν τα χρόνια, θα μεταμορφωνόταν στον δικό μας άνθρωπο, αυτόν που περνούσε δίπλα σου στη γειτονιά και μύριζε ποδόσφαιρο, τον γίγαντα όπως αργότερα τον έλεγαν οι πάντες.

Η μακρόχρονη ιστορία του ερασιτεχνικού ποδοσφαίρου της Αθήνας είναι γεμάτη από τέτοιους άσημους γίγαντες, “ψώνια” που χωρίς λεφτά, με μοναδικό εφόδιο την αγάπη τους γιά το τόπι, κράτησαν ζωντανό το άθλημα σε χρόνια δύσκολα, χρόνια που η πρέζα, η φράπα και το πλεϊστέϊσον κρατούσαν τα παιδιά μακριά από τα γήπεδα.

Ο Μιχάλης ο Λώλος ήταν ίσως το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα. Οταν σταμάτησε να παίζει ποδόσφαιρο γιά την πλάκα του, συνέχισε σαν προπονητής του Αστέρα επίσης γιά την πλάκα του, γιατί “επαγγελματίας” δεν έγινε ποτέ. Αμέτρητες οι φορές που μπούκαρε στις καφετέριες και στα μπαρ των Εξαρχείων γιά να μαζέψει σχεδόν διά της … βίας τα “παιδιά” του και να τα κατεβάσει γιά προπόνηση. Ο ίδιος κουβαλούσε το δίχτυ με τις μπάλες, τις μεγάλες τσάντες με τα ρούχα, τα φαρμακεία και όλα τα υπόλοιπα χρειαζούμενα. Σχεδόν δεν τον χωρούσε ο πεζόδρομος της Τσαμαδού, εκεί μπροστά απ το καφενείο του Τζαννή, που όλοι σήμερα το γνωρίζουν σαν καφενείο του Σάκη.

Ο Μιχάλης ο Λώλος δεν ήταν επιτυχημένος, δεν πήρε πρωταθλήματα και κύπελλα, αν και αυτά τα λίγα που κατάκτησε αποτελούν άθλους αν αναλογιστεί κανείς τις συνθήκες κάτω από τις οποίες τα πέτυχε. Δεν μιλούσε όμορφα, σχεδόν δεν καταλάβαινες τί έλεγε μ αυτή την παράξενη παραφορά του λόγου που τον διέκρινε, δεν ήταν μάγος της τακτικής και της εκγύμνασης. Κι όμως. Τον αγαπούσαν και τον σέβονταν και οι πέτρες στα Εξάρχεια. Γι αυτόν θα μπορούσε ο Χρηστάκης ο Σπήλιος να κάνει δέκα φορές το γήπεδο πάνω-κάτω μέχρι να λιποθυμίσει, αφού ήταν άϋπνος και το βράδυ είχε γίνει “ντέφι” κι όλα τα “βαριά πεπόνια” της γειτονιάς που δεν ανέχονταν μύγα στο σπαθί τους, χαμήλωναν το κεφάλι και τον άκουγαν χωρίς να τον διακόπτουν έστω κι αν διαφωνούσαν τελείως μαζί του και στο παιχνίδι έκαναν τα δικά τους.

Ο “γίγας” δεν παραπονιόταν γιατί μέσα του δεν είχε ίχνος εγωϊσμού. Στις ήττες στενοχωριόταν και γκρίνιαζε στα … ρεμάλια του και στις νίκες ένα πλατύ χαμόγελο απλωνόταν στο πρόσωπό του και αισθανόταν την ανάγκη να το πει σε όλο τον κόσμο.

– Εμαθες τί κάναμε χθες, ε; Νικήσαμε τη Νέα Σμύρνη εκτός έδρας. Μεγάλο παιχνίδι!

Εσύ δεν έδινες πολύ σημασία, γιατί είχες άλλα στο μυαλό σου.

– Μπράβο γίγα, του έλεγες. Τί κατηγορία είμαστε τώρα;

– Τελευταία, αλλά πάμε καλά. Μπορεί να ανέβουμε, έλεγε και έτρεχε βιαστικά να προλάβει να παίξει το Τζόκερ του στο προπατζίδικο του Πρίγκηπα.

Τα μουντιαλικά τα καλοκαίρια, πολλά χρόνια πριν ανακαλυφθεί το “Πάμε στοίχημα” και ο ιντερνετικός τζόγος στην Ελλάδα, ο γίγαντας διοργάνωνε στοιχήματα στην καφετέρια τη Μαρονίτα. Είχε το τεφτέρι του και έγραφε μέσα το όνομα του καθένα και το σκορ που ποντάριζε. Ενα χιλιάρικο το σκορ ήταν το ποντάρισμα. Οσοι κέρδιζαν, στο τέλος κάθε αγώνα μοιράζονταν τα λεφτά και πάντα κάτι έμενε και γιά τον γίγαντα αν και ο ίδιος ήταν αξιοπρεπέστατος και δεν ζητούσε ποτέ δραχμή από κανέναν.

Γιά μάς, τη γενιά των 45άρηδων Εξαρχειωτών, ο γίγαντας ήταν μιά φιγούρα βγαλμένη απ τα παιδικά μας χρόνια. Ηταν ο τρόπος που πρωτογνωρίσαμε το ποδόσφαιρο και το αγαπήσαμε. Ηταν οι πρώτες μας αναμνήσεις σε κερκίδες γηπέδων, ήταν η αγάπη μας γιά τον Αστέρα Εξαρχείων, μιά αγάπη που διαπέρασε το μεδούλι μας και μας έκανε να χουλιγκανίζουμε σαν αλητάμπουρες με τέτοιο τρόπο που ούτε στις “μεγάλες” μας τις ομάδες δεν κάναμε ποτέ μας.

Κάθε μας συζήτηση γιά τον Αστέρα, είχε πάντα μέσα της – αναπόφευκτα – και μιά αναφορά στον γίγαντα. Τις περισσότερες φορές οι ιστορίες ήταν αστείες, γιατί όπως είπαμε και πιό πάνω, ο Λώλος ήταν απλά ένα “ψώνιο” που πεισματικά επέμενε να βλέπει ποδόσφαιρο εκεί που οι άλλοι έβλεπαν μερικά ρεμάλια να προσπαθούν να πάρουν τα πόδια τους.

Προχθές το βράδυ, ο γίγαντας είπε να αναχωρήσει γιά άλλες πολιτείες. Εκεί που θα συναντήσει αρκετούς παλιούς καλούς του φίλους. Μπορεί να μην βρει πουθενά ένα πρακτορείο γιά να παίξει το στοίχημα και το τζόκερ του, όμως είμαι σίγουρος πως θα ξεσηκώσει μέχρι και τον Αγιο Πέτρο, θα του φορέσει σορτσάκι και θα τον παρασύρει στην “Αλεπότρυπα” του Παραδείσου σ έναν αγώνα ποδοσφαίρου χωρίς τελειωμό.

Και ψηλά στις κερκίδες ο Θεός ο ίδιος θα του κλείνει το μάτι και θα χαμογελά, γιατί κάπως έτσι πρέπει να ναι το παιχνίδι εκεί στους παραδείσους …