Ένα νταμπλ για τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ
Ήταν ήδη 1.80 στα 12. Έκανε παρέα με τον Ζακί «το Θαύμα» Μερβέιγ, έναν πιτσιρικά κάπως πιο ανεπτυγμένο σωματικά από τον ίδιο. «Όταν τους βλέπαμε να πλησιάζουν, αλλάζαμε πεζοδρόμιο. Αν σε ρωτούσαν τι ώρα είναι, τους έδινες και το ρολόι μαζί» θυμούνται όσοι τον γνώρισαν στα προάστια του Σατορού, της πόλης της κεντρικής Γαλλίας όπου γεννήθηκε. Έψαχνε ακόμη τον δρόμο του -αργότερα θα πουλούσε λαθραία τσιγάρα, θα έκανε τον Άγιο Βασίλη σε πολυκαταστήματα, τον μπράβο σε ιερόδουλες κλπ. πριν ανέβει στο Παρίσι για να γίνει γίνει ηθοποιός. Στον ελεύθερο χρόνο του έπαιζε μπάλα, τερματοφύλακας, κανονικά, με δελτίο και με το πάθος και το φίλαθλο πνεύμα που μπορούμε να φανταστούμε πως ταίριαζε σε έναν τέτοιο τύπο: μόλις κάποιος επιθετικός πλησίαζε, ούρλιαζε και χειρονομούσε απειλητικά για να τον τρομοκρατήσει. Ο ίδιος υποστηρίζει πως χάρη στο ταλέντο του αυτό κέρδιζε την επιείκεια των δασκάλων του και κάπως καλύτερους βαθμούς. Τις Κυριακές πηγαίνει με τον αδελφό του να δει την ισχυρή ομάδα της πόλης, την Μπερισόν, σκαρφαλωμένος στα κάγκελα, κάνοντας όνειρα ότι κάποτε θα μπορούσε κι αυτός να καθίσει κανονικά στην κερκίδα.
Ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ αγάπησε πολύ στη ζωή του: γυναίκες, το χρήμα, τον Βλαντιμίρ Πούτιν, το σινεμά οπωσδήποτε, την πρόκληση, το κρασί και το φαγητό – κυρίως το κρασί-, αλλά αγάπησε, από πολύ μικρός, και το ποδόσφαιρο. Ίσως για τον ίδιο λόγο όλα: για τη συντροφικότητα και τη χαρά να είσαι με δικούς σου ανθρώπους. Ακόμη κι αν αυτός ο δικός σου άνθρωπος είναι ο Σεπ Μπλάτερ, άλλος κολλητός που απέκτησε σε πιο ώριμη ηλικία. Για χάρη του Σεπ, μάλιστα, έπαιξε σε μια από τις χειρότερες ταινίες που έχουν γίνει για το ποδόσφαιρο, το United Passions. Η ταινία, με καστ πολυτελείας και πλουσιοπάροχα προικοδοτημένη, είναι ένας ύμνος για τρεις προέδρους της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας, τον Ζυλ Ριμέ, τον οποίον υποδύεται ο Ντεπαρντιέ, τον Ζοάο Χαβελάνζε και τον τότε ηγέτη της ΦΙΦΑ. Έτσι, ο σπουδαίος Τιμ Ροθ, είκοσι χρόνια μετά το Pulp Fiction και τον «everybody be cool, this is a robbery!» κλεφτάκο Πάμκιν, ανεβαίνει κατηγορία και υποδύεται τον ίδιο τον Μπλάτερ.
Χάρη στη φιλία ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ γνώρισε όμως και μεγάλες ποδοσφαιρικές χαρές.
Τη σεζόν 1995-96 η Μαρσέιγ βρίσκεται για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στη B΄ εθνική· υποβιβάστηκε για δωροδοκία αλλά παρέμεινε εκεί λόγω χρεών. Η Παρί Σεν Ζερμέν, που στο τέλος της σεζόν θα κερδίσει το Κύπελλο Κυπελλούχων, μοιάζει να μην έχει αντίπαλο. Την προηγούμενη χρονιά είχε χάσει το πρωτάθλημα από τη Ναντ αλλά ο Λουίς Φερναντέζ και οι παίκτες του -Ράι, Λοκό, Τζορκαέφ, Λαμά…- είναι αποφασισμένοι να κερδίσουν τον τίτλο. Ένας ακόμη φίλος του Ντεπαρντιέ από το Σατορού, ο Μισέλ Ντενιζό, είναι πρόεδρος της ομάδας η οποία ήταν ήδη από τότε η αγαπημένη της σόου μπίζνες -αλλά, όπως θα δούμε, όχι του διασημότερου Γάλλου ηθοποιού.
Εκατόν εβδομήντα χιλιόμετρα από το Παρίσι, στη Βουργουνδία, ανάμεσα στους εκλεκτούς αμπελώνες, σε μια μικρή επαρχιακή πόλη 37.000 κατοίκων, η σεζόν ξεκινάει με τους χειρότερους οιωνούς. Τρεις ήττες σε πέντε ματς, ένας άδικος αποκλεισμός στο ΟΥΕΦΑ, κι ο έτσι κι αλλιώς γκρινιάρης προπονητής δηλώνει ήδη ότι μοναδικός στόχος είναι η σωτηρία. Η Οσέρ, που είχε κερδίσει το Κύπελλο δυο χρόνια πριν, έχει μια νοικοκυρεμένη ομάδα -υπενθυμίζουμε ότι ο Γκι Ρου είναι προπονητής της από το 1961!- και βασίζεται σε ένα πολύ καλό κέντρο – Μαρτάνς, Σαΐμπ, Λαμουσί- τον Ντιομέντ, τον Λαλάντ και τον Γκιβάρς στην επίθεση και μια παλιομοδίτικη άμυνα που επιμένει στο μαν-του-μαν. Ο Ταρίμπο Γουέστ θυμάται ότι στο πρώτο του ματς εναντίον της ΠΣΖ, το 1993, ο Ρου τού έδωσε οδηγίες «η ανάσα σου στο σβέρκο του και οι μύτες των παπουτσιών σου στις φτέρνες του». Ο Νιγηριανός λοιπόν συνόδεψε μέχρι τον πάγκο τον Ράι που μάρκαρε όταν εκείνος βγήκε αλλαγή. Σε μια παλιομοδίτικη άμυνα ταιριάζει βέβαια κι ένας λίμπερο, ο δανεικός από την Σεντ Ετιέν Λοράν Μπλαν, που ταλαιπωρείται από τραυματισμούς και πιστεύει ότι η καριέρα του φτάνει στη δύση της -κάνει πολύ μεγάλο λάθος.
Στον τέλος του πρώτου γύρου η Παρί βρίσκεται εφτά βαθμούς μπροστά από τη Οσέρ και τη Μετς, στις οποίες έχει ρίξει από τρία γκολ. «Δεν αισθανόμαστε δυνατοί, είμαστε δυνατοί» δηλώνει ο Λαμά. «Θέλουμε να κερδίσουμε τον τίτλο με στιλ!» φιλοδοξεί ο Τζορκαέφ. Λίγες αγωνιστικές αργότερα, η διαφορά με την Οσέρ φτάνει στους δέκα βαθμούς…
Ο πρόεδρος της βουργουνδικής ομάδας, Κλοντ Αμέλ, μαζί με τον αντιπρόεδρο και σπόνσορα Ζεράρ Μπουργκουάν, παρακολουθούν με κάποια αποστασιοποίηση τα τεκταινόμενα. Γυρίζουν τον πλανήτη με το ιδιωτικό Φάλκον τζετ του αντιπροέδρου -συχνά το πιλοτάρει ο ίδιος. Πάθος τους το κυνήγι. Μαζί τους ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ, που δεν αγγίζει όπλο αλλά του αρέσει η παρέα. Κυρίως η παρέα του Μπουργκουάν. Τους ενώνει η λαϊκή τους καταγωγή, η αγάπη τους για το μαγείρεμα και το Chablis, ένα εξαιρετικό άσπρο κρασί που παράγεται στην περιοχή της Οσέρ. Ο Μπουργκουάν, ο «Βασιλιάς του Κοτόπουλου», είναι ο ιδιοκτήτης μιας από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις επεξεργασίας πουλερικών στην Ευρώπη. Ανήσυχος και φιλόδοξος, συμφωνεί με τον Φιντέλ Κάστρο να προμηθεύει την Κούβα με τρόφιμα με αντάλλαγμα μερίδιο σε μια επιχείρηση εξόρυξης πετρελαίου. Αυτό αποτελεί και την απαρχή μιας παράδοξης φιλίας ανάμεσα στον μαρξιστή-λενινιστή ηγέτη και τον εκκεντρικό καπιταλιστή. Στην παρέα και ο Ντεπαρντιέ, ο οποίος επίσης διατηρεί μακροχρόνια φιλία με τον Φιντέλ: «Επί είκοσι χρόνια, είχαμε τη συνήθεια να συζητάμε βράδια ολόκληρα για τα πάντα».
Τρεις φίλοι, ο Ζεράρ, ο Φιντέλ κι ο Ζεράρ
Στην επιστροφή ενός από τα περιπετειώδη ταξίδια τους που τους οδήγησε στην Αφρική να κυνηγούν λιοντάρια, οι δυο Ζεράρ καταλήγουν απευθείας από το αεροδρόμιο στο Αμπέ Ντεσάν, το γήπεδο της Οσέρ. Κι εκεί αρχίζουν όλα.
Ο ηθοποιός γνωρίζει καλά το γήπεδο, και η συγκίνησή του είναι ορατή. Εκεί γυρίστηκε μια ακόμη ποδοσφαιρική ταινία, από τις αγαπημένες μας, το Coup de Tête. Πρωταγωνιστής, ο στενός του φίλος Πατρίκ Ντεβέρ, που αυτοκτόνησε το 1982, μόλις στα 37 του. Λίγο η συγκίνηση, λίγο το αλκοόλ, λίγο το τζετ λαγκ, ο Ζεράρ παθιάζεται με την Οσέρ, με τον ρουστίκ προπονητή της και με τον συνάδελφό του τερματοφύλακα, τον Λιονέλ Σαρμπονιέ. «Δεν καταλάβαινα αν με δούλευε: “Πώς πήγε το ματς, Λιό μου; Είσαι καλύτερα, Λιό μου;”. Είχα και τη σκασίλα μου, τον πήρα από τα μούτρα. Απομακρύνθηκε. Πήγα στο μασάζ, άρχισα να χαλαρώνω, ήρθα λίγο στα ίσα μου, νάτος πάλι! Μου διηγήθηκε πώς γλίτωσε από σίγουρο θάνατο στη σαβάνα: “Αν δεν ήταν ο φίλος μου ο Μπουργκουάν, αυτή τη στιγμή θα με χώνευε ένα λιοντάρι, Λιό μου!”».
Ο Ντεπαρντιέ, θα περάσει την υπόλοιπη σεζόν δίπλα στην ομάδα. Παράλληλα με τις πέντε-έξι ταινίες που γύριζε κι ενώ ήταν, σημειωτέον, ακόμη κανονικός ηθοποιός που συνεργαζόταν με σοβαρούς σκηνοθέτες, έβρισκε χρόνο να ακολουθεί την ομάδα της Βουργουνδίας όπου έπαιζε, να κατεβαίνει στα αποδυτήρια, να κερνάει στις νίκες και να παρηγορεί στις ήττες, οι οποίες γίνονται όλο και σπανιότερες. Η ομάδα μειώνει τη διαφορά από την κορυφή. Κερδίζει με ένα πειστικό 3-0 την ΠΣΖ. Ο Γκι Ρου δεν καταλαβαίνει Χριστό: «Και βέβαια θέλουμε τον τίτλο, αλλά το πρόγραμμά μας είναι πολύ δύσκολο. Δεν είμαστε φαβορί». Κι όταν, δυο αγωνιστικές πριν το τέλος, η Οσέρ βρίσκεται τέσσερις βαθμούς μπροστά: «Η κατάσταση έγινε κάπως πιο ευνοϊκή».
Στο Κύπελλο, έχουν ήδη αποκλείσει τους Παριζιάνους. Στον ημιτελικό με την Μαρσέιγ, η οποία θέλει οπωσδήποτε τον τίτλο για να βγει Ευρώπη, η κατάσταση μυρίζει μπαρούτι -ο Ρου δέχεται απειλές για την ζωή του και κανονικά φέρετρα στο σπίτι του. Ο Ντεπαρντιέ, που παρακολουθεί από κοντά την προετοιμασία, το παίρνει πάνω του. Η αποστολή, για λόγους ασφαλείας, προσγειώνεται στη Μασσαλία σε διαφορετικό αεροδρόμιο από αυτό που είχε αναγγελθεί. Εκεί τους περιμένουν κάτι άγνωστοι, τετράγωνοι τύποι, γύρω στα 150 κιλά έκαστος. Φίλοι κι αυτοί του Ζεράρ και, λέγεται, σωματοφύλακες του Προέδρου της Δημοκρατίας. Στο ματς, ο Ντεπαρντιέ κάθεται κανονικά στον πάγκο, δείχνοντας σε μερικές στιγμές διάθεση να μπει και στο γήπεδο. Η Οσέρ θα γλιτώσει το πρόστιμο ισχυριζόμενη οι Μαρσεγιέζοι τον προσκάλεσαν να κάτσει εκεί για να βλέπει καλύτερα. Θα προκριθούν στα πέναλτι με ήρωα τον Λιό, ο οποίος με το σφύριγμα της λήξης γίνεται στόχος των αγριεμένων παικτών, των θεατών και της διοίκησης της Μαρσέιγ. «Ο Ζεράρ σήκωσε το χέρι, έκανε νόημα κι οι γορίλες κατέφθασαν. Μπουμ, μπαμ, μπουμ, μας συνόδευσαν ως τα αποδυτήρια. Οι άλλοι τους βαρούσαν και αυτοί δεν καταλάβαιναν τίποτε, σα να τους χάιδευαν».
Γίνεται το γούρι της ομάδας, κι αυτός είναι και ο λόγος που ο Γκι Ρου, συνήθως Κέρβερος ως προς την πειθαρχία αλλά και φοβερά προληπτικός, ανέχεται τα γλέντια και τα ξενύχτια στα οποία παρασύρει τους παίκτες. Παράλληλα, ο σταρ συγκεντρώνει τα φώτα της δημοσιότητας κι ελαφρώνει έτσι την πίεση που αρχίζει να υπάρχει λόγω της ανέλπιστης προοπτικής του τίτλου. Ίσως κάνει ακόμη περισσότερα. Ο Σαρμπονιέ θυμάται την επιστροφή μετά από μια ήττα στη Ρεν: «Ήμουν χάλια. Καθόμουν στην θέση δίπλα στην έξοδο κινδύνου ώστε αν γίνει κάτι να έχω ελπίδα να σωθώ -πιλόταρε ο Μπουργκουάν. Ήμουν αρχηγός, και ένιωθα πως η ομάδα μου ήταν ψυχολογικά σε άθλια κατάσταση. Κι ενώ τα βλέπω όλα μαύρα, νιώθω μια δυνατή αγκωνιά στα πλευρά. Ήταν ο Ντεπαρντιέ που ήρθε να καθίσει δίπλα μου. “Λιό, σου απαγορεύω να σκέφτεσαι αυτά που σκέφτεσαι, αλλιώς χαθήκαμε. Παραμένουμε αισιόδοξοι! Αισιόδοξοι!” Ανατρίχιασα. Ήταν σα να έβλεπε μέσα μου. Σκέφτηκα: δεν έχει μόνο ταλέντο, έχει το χάρισμα να νιώθει αυτά που κανείς άλλος δε συναισθάνεται».
Μετά τη νίκη στον τελικό κυπέλλου με τη Νιμ, ομάδα-έκπληξη που παίζει στην τρίτη κατηγορία, ο Γκι Ρου θα καλέσει τον αντίπαλο προπονητή, να σηκώσουν μαζί το τρόπαιο. Στις κερκίδες πανό «Οσέρ-Νιμ. Περήφανοι που είμαστε αγρότες»: δάκρυα, καρδούλες, κι όλη σχεδόν η Γαλλία υποστηρίζει πλέον την ανθρώπινη, ταπεινή, επαρχιακή Σταχτοπούτα που διεκδικεί το πρωτάθλημα από τους νεόπλουτους πρωτευουσιάνους.
Οι εορτασμοί που ακολουθούν είναι, θεωρητικά, περιορισμένοι, καθώς το πρωτάθλημα δεν έχει τελειώσει. Το γούρι της ομάδας, μαζί με την τότε σύντροφό του, Καρόλ Μπουκέ, και τα παιδιά του, συμμετέχει κανονικά μαζί με τς οικογένειες των ποδοσφαιριστών σε ένα καραόκε που οργανώνει ο Μπουργκουάν στο Τριανόν, στις Βερσαλλίες. Πηγαίνουν νωρίς για ύπνο, κυρίως επειδή ο Γκι Ρου εμφανίζεται έξαλλος γύρω στη μία μετά τα μεσάνυχτα, βγάζει όλα τα μηχανήματα από την πρίζα και τους διώχνει. Πέντε λεπτά αργότερα διακρίνονται στο σκοτάδι μαύρες λιμουζίνες με σοφέρ, παραγγελιά των Ζεράρ. Η παρέα το σκάει από το παράθυρο και τελειώνει τη νύχτα σε μια παριζάνικη ντισκοτέκ.
Μία εβδομάδα αργότερα, οι ξενύχτηδες εξασφαλίζουν μαθηματικά το πρωτάθλημα, μια αγωνιστική πριν το τέλος, με ισοπαλία στο Γκενγκάν. Στις κερκίδες, φυσικά, ο Ντεπαρντιέ, σκαστός από ένα γύρισμα. Η αποθέωση θα έρθει στο Αμπέ Ντεσάν, μπροστά σε περισσότερους θεατές από όσους χωράει το γήπεδο και με αντίπαλο την προηγούμενη πρωταθλήτρια, τη Ναντ.
Οι παίκτες έχουν βάψει τα μαλλιά τους μπλε-κόκκινα-άσπρα. Το καλοκαίρι, ο Μπλαν θα πάει στη Βαρκελώνη, ο Μαρτάνς στην Κορούνια, μετά ο Γουέστ στην Ίντερ, ο Ντιομέντ στη Λίβερπουλ, ο Γκιβάρς στη Νιουκάστλ… Ο Κανονισμός Μποσμάν έχει μόλις αλλάξει το ποδόσφαιρο και οι ανθρώπινες, ταπεινές, επαρχιακές Σταχτοπούτες θα δυσκολεύονται όλο και περισσότερο απέναντι στις νεόπλουτες αντιπάλους τους. Εκτός αν έχουν στο πλευρό τους, όπως η Οσέρ το 1996, κάποιον που έπεσε μικρός στη μαρμίτα με το μαγικό φίλτρο.
