Για όλα φταίνε οι άλλοι

Σε κάθε λήμμα ποδοσφαιριστή στη Wikipedia υπάρχει το κομμάτι με τους τίτλους που έχει κατακτήσει. Δυο πρωταθλήματα Αγγλίας με διαφορετικές ομάδες, ένα FA Cup, ένα Charity Shield, ένα Champions League με ισπανική ομάδα, ένας ακόμα τελικός Τσάμπιονς Λιγκ, ένα Ιντερτότο, ένα πρωτάθλημα Ιταλίας και ένα Eurο. Επιτυχίες που οι περισσότεροι ποδοσφαιριστές στον κόσμο θα έδιναν τα πάντα για να έχουν. Μια πλήρης και μεγάλη καριέρα; Όχι ακριβώς. Ο Νικολά Ανελκά ξεκίνησε μια καριέρα ως ένα παιδί-θαύμα, με όλο το ταλέντο του κόσμου και τη νοοτροπία του μαχητή, του νικητή και την τελείωσε με τον κόσμο να μην τον συμπαθεί (για να είμαστε ακριβείς, πολλοί να τον αντιπαθούν) και να μιλάει για το πώς σπατάλησε το πλούσιο ταλέντό του.

Το Netflix έχει ανάγκη από περιεχόμενο, κάτι που πολύ συχνά το κάνει να αποδέχεται σχεδόν τα πάντα (όπως πολύ εύστοχα σχολιάζει το South Park στο παρακάτω επεισόδιό του). Εκεί που μπορεί να δεις το The Last Dance ή το Sunderland Til I Die, μπορεί να πετύχεις ψευδοεπιστημονικά ντοκιμαντέρ ή βαρετές ποδοσφαιρικές σειρές για τη Γιουβέντους και τη Μάντσεστερ Σίτι που μοιάζουν με διαφημιστικά σποτ. Αυτή τη φορά, το Netflix ανέβασε την ταινία διάρκειας 1,5 ώρας “Anelka: Misunderstood” ή όπως θα λέγαμε στα ελληνικά “Ανελκά: Παρεξηγημένος”. Το γεγονός ότι δεν έχει ένα ερωτηματικό στο τέλος, δεν είναι τυχαίο όπως θα δούμε στη συνέχεια. Όπως και ότι έχει γυριστεί από έναν προσωπικό φίλο του Ανελκά.

Η ζωή τού Ανελκά είχε όλα τα εχέγγυα να αποτελέσει θέμα ντοκιμαντέρ. Παιδί μεταναστών από τη Μαρτινίκα, δεν μεγάλωσε στα χειρότερα banlieue του Παρισιού και όπως λέει κι ο ίδιος δεν ήταν φτωχός, αλλά σίγουρα δεν βρήκε τίποτα έτοιμο στη ζωή του. Ο Ανελκά ξεχώρισε από πιτσιρικάς και πολύ γρήγορα μετακόμισε στις Ακαδημίες Κλερφοντέν της γαλλικής Π.Ο., εκεί που πολλά από τα ταλέντα του γαλλικού ποδοσφαίρου έχουν μάθει μπάλα. Στις Ακαδημίες συνάντησε και τον Τιερί Ανρί με τον οποίο έγιναν φίλοι (και συμπαίκτες στην εθνική αργότερα). Ο Τιτί μαζί με τον Βενγκέρ, τον Πετί, τον Πιρές και τον Γκαλάς είναι μερικοί από τους ανθρώπους που μιλάνε στην ταινία-ντοκιμαντέρ.

Το ταλέντο του Ανελκά έφερε το ενδιαφέρον της Παρί Σεν Ζερμέν και ο πιτσιρικάς έγινε μέλος της ομάδας πριν καλά καλά κλείσει τα 17 του. Από τότε ξεκινά και η πορεία του με ένα σωρό δηλώσεις, αντιδράσεις, φασαρίες και παρεξηγήσεις που τον συνόδευσαν σε όλη την καριέρα. Και από το σημείο αυτό ξεκινά και το πρόβλημα με το ντοκιμαντέρ. Ναι, είναι αρκετά καλογυρισμένο, έχει πολλές διασημότητες που μιλούν, έχει παιδικούς φίλους, έχει ακόμα και πλάνα που δεν έχουμε δει ποτέ από τα παιδικά χρόνια του Ανελκά και σίγουρα έπεσε πολλή δουλειά για να γυριστεί, αλλά δεν πρόκειται για ένα “ντοκιμαντέρ”, αλλά επί της ουσίας για μια αγιογραφία του Ανελκά.

Όλοι οι φίλοι που μιλάνε γι’ αυτόν λένε πόσο διαφορετικός είναι από αυτό που νομίζει ο κόσμος, τον γεμίζουν με κοσμητικά και ο ίδιος ο Ανελκά παίρνει κάθε προβληματική στιγμή της καριέρας του και μεταφέρει αλλού τις ευθύνες. Πολλοί ίσως να μην το θυμούνται, αλλά ο 18χρονος μόλις Ανελκά γκρίνιαζε επειδή δεν ήταν βασικούρα στην ΠΣΖ στην πρώτη επί της ουσίας σεζόν του και αναστάτωσε τον κόσμο, όταν έκλεισε στην Άρσεναλ. Και μπορεί τώρα οι “αρπαγές” πιτσιρικάδων να είναι κάτι σύνηθες, αλλά τότε όλο το γαλλικό ποδόσφαιρο (και όχι μόνο η ΠΣΖ) συγκλονίστηκε από το γεγονός ότι μπορεί μια ξένη ομάδα να έρθει και να κλέψει ένα ταλέντο με τέτοια μεγάλη ευκολία. Ο Ανελκά το κοιτά όλο αυτό και με φυσικότητα λέει ότι αφού δεν έπαιζε, αποφάσισε να φύγει.

Στη συνέχεια θεωρεί ότι ήταν φυσιολογικό να κρατάει μούτρα στον Βενγκέρ και να αρνείται να μπει στο λεωφορείο της ομάδας, όταν τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά στην Άρσεναλ και αυτός δεν έπαιζε. Η ομάδα περίμενε να φύγει κι ο Αρσέν προσπαθούσε να πείσει τον κακομαθημένο πιτσιρικά ότι πρέπει να ακολουθήσει την αποστολή. Ο Νικολά το περνάει έτσι απλά, σαν η αντίδρασή του να ήταν φυσιολογική, όπως περνάει απλά και το γεγονός ότι μετά από μόλις δύο σεζόν παράτησε την Άρσεναλ “για να πάει στη μεγαλύτερη ομάδα της Ρεάλ”. Και φυσικά η αγιογραφία δεν περιλαμβάνει μόνο τον ίδιο, αλλά και τα αδέρφια του που για πολλούς είναι συνυπεύθυνοι για πολλά από τα καμώματά του. Τα τρία αδέρφια δεν έχουν κάνει τίποτα κακό, για όλα φταίνε οι άλλοι. Οι εφημερίδες που συμπτωματικά σε κάθε χώρα που ο Ανελκά έπαιξε τους κατηγορούσαν, το έκαναν άδικα.

Ένα από τα πιο πετυχημένα παρατσούκλια που έχουν βγάλει οι Άγγλοι είναι το “Le Sulk” για τον Ανελκά, βάζοντας το “λε” μπροστά για να τονίσουν τη γαλλική προέλευση του “κατσούφη” Νικολά.

Αφού δεν έκανε κάτι κακό που αρνήθηκε να μπει στο πούλμαν της Άρσεναλ γιατί να είναι κακό όταν στη Ρεάλ Μαδρίτης αρνήθηκε να προπονηθεί; Και πάλι δεν έφταιγε ο ίδιος. Το κλίμα ήταν δύσκολο στη Μαδρίτη, η πίεση μεγάλη κι ο ίδιος αποφάσισε να κόψει τις προπονήσεις και να χαβαλεδιάζει στη βίλα του. Μα μισό λεπτό, αυτός δεν ήθελε να φύγει από την “μικρότερη” Άρσεναλ; Τι περίμενε; Ότι η Marca θα τον άφηνε ήσυχο; Ότι στη Μαδρίτη δεν θα υπήρχαν απαιτήσεις; Όταν δε επέστρεψε, οι συμπαίκτες του ήταν σκληροί μαζί του λέει. Προφανώς για τον Ανελκά, έπρεπε να τον υποδεχτούν σαν ήρωα. Για να μην πολυλογούμε, σε κάθε επεισόδιο που έγινε στην καριέρα του έφταιγε κάποιος. Η ΠΣΖ που δεν τον έβαλε βασικό, ο Βενγκέρ που δεν του έδινε ευκαιρίες, η Ρεάλ που ήταν σκληρό σωματείο, ο Αιμέ Ζακέ που δεν τον πήρε στο Μουντιάλ του 1998, ο Ζεράρ Ουγιέ που παρότι ο Ανελκά έπαιξε καλά για ένα 6μηνο στη Λίβερπουλ δεν τον κράτησε (ευτυχώς ο σκηνοθέτης μας κάνει τη χάρη και δείχνει τον Ουγιέ να λέει ότι θεώρησε απαράδεκτη την ενέργεια των αδερφών του να ψάχνουν προτάσεις από άλλες ομάδες) και φυσικά η Εκίπ στο τεράστιο σκάνδαλο του Μουντιάλ του 2010 με τον Ραϊμόν Ντομενέκ που έκανε άνω κάτω τη Γαλλία. Πιθανόν σε αυτό να είχε εν μέρει δίκιο, ο Ντομενέκ δεν είναι και ο πιο συμπαθής άνθρωπος του κόσμου και τα λόγια του Ανελκά μεταφέρθηκαν αλλιώς. Αλλά αν τα πάρεις με τη σειρά (και δεν τα αναφέρουμε όλα), δεν γίνεται βρε Ανελκά. Κάτι έχεις κάνει κι εσύ λάθος.

Παράλληλα (και με όλα τα καλά λόγια των ανθρώπων που μιλάνε) ξεχνάμε αρκετά και το ποδοσφαιρικό. Ο Ανελκά κατέκτησε τους τίτλους που είπαμε στην αρχή, έπαιξε σε μεγάλες ομάδες, αλλά οι αποτυχίες του ήταν πολλές. Στη Ρεάλ απέτυχε πλήρως, στην επιστροφή του στην ΠΣΖ (που το ντοκιμαντέρ περνά πολύ γρήγορα) δεν έκανε τίποτα ιδιαίτερο. Αλλά ας πούμε ότι αυτά είναι πταίσματα. Ο Ανελκά μιλά πολύ, λέει κάποια ενδιαφέροντα (όπως το τελευταίο πλάνο, όμορφα σκηνοθετημένο, μόνος να περπατά στην έρημο, με τον Γάλλο να μας μιλά για τον μοναχικό δρόμο που διάλεξε), συχνά μας λέει και κάποια αδιάφορα (το ντοκιμαντέρ στέκεται πολύ στο πόσο αγαπάει τα παιδιά του και πόσο ευτυχισμένος είναι ως πατέρας στο Ντουμπάϊ όπου ζει και μόνιμα), αλλά στο τέλος νομίζω ότι δεν κάνει τον Ανελκά πιο συμπαθή και σίγουρα δεν δικαιολογεί τη σιγουριά του τίτλου του. Ο Ανελκά δεν ήταν παρεξηγημένος. Και ίσως ακόμα πιο άσχημη είναι η προσέγγιση στην περίφημη ιστορία με την “κενέλ”, την γνωστή στους Γάλλους χειρονομία. Η χειρονομία αυτή απέκτησε αντισημιτικό χαρακτήρα, όταν τη χρησιμοποίησε o Γάλλος κωμικός Ντιοντονέ. Ένας Γάλλος κωμικός γνωστός για τις “αντισιωνιστικές” όπως λέει ο ίδιος απόψεις του, που έχει καταδικαστεί αρκετές φορές για αντισημιτισμό (και έχει συνεργαστεί πολιτικά με κόμματα από την άκρα αριστερά μέχρι την άκρα δεξιά) και έχει ξεσηκώσει αντιδράσεις με τις απόψεις του (π.χ. για το 9/11). Ο Ανελκά (που το 2004 ασπάστηκε τον ισλαμισμό) για μια ακόμα φορά φωνάζει μπροστά στην κάμερα: “Παρεξήγησις!”. Λέει ότι δεν είχε ιδέα τι σήμαινε η χειρονομία στη Γαλλία εκείνη την εποχή, ότι την έκανε για τον πρώην προπονητή του και ότι απλά έπεσε σε μια εποχή που η αγγλική Ομοσπονδία είχε γίνει αυστηρή. Το ντοκιμαντέρ κατά έναν μαγικό τρόπο φυσικά ξεχνά να μας πει ότι ο Ανελκά κι ο Ντιοντονέ είχαν φιλικές σχέσεις και ότι γι’ αυτές υπάρχουν και φωτογραφικές αποδείξεις:

Δεν είναι αυτό που νομίζεις, απλά βρεθήκαμε στον δρόμο τυχαία και κάναμε την ίδια χειρονομία…

Μετά από 1000 λέξεις ρε Σομπρέρο, θα μας πεις αν αξίζει να το δούμε; Η απάντηση είναι ότι δεν χάνεις και κάτι να το δεις (εκτός από 1,5 ώρα). Έχει κάποια ενδιαφέροντα πράγματα για την καριέρα του Ανελκά και κυρίως για την εθνική Γαλλίας και την Άρσεναλ και μόνο που βλέπεις φάτσες όπως του Ανρί και του Πιρές να μιλάνε, δεν είναι κακό. Αν όμως νομίζεις ότι αυτό που βλέπεις είναι μια ειλικρινής προσέγγιση στο φαινόμενο Ανελκά, τότε κάνεις λάθος. Ο Ανελκά παρουσιάζεται ως μεγαλύτερος παίκτης από αυτό που πραγματικά έγινε και κυρίως, είναι 90κατι λεπτά ενός blame game, εκεί που για όλα φταίνε οι άλλοι (σύλλογοι και προπονητές) και σχεδόν ποτέ ο ίδιος. Αν το δει κάποιος που δεν έζησε τον Ανελκά ή δεν έτυχε να είχε ασχοληθεί ιδιαίτερα με τα πραγματικά γεγονότα, ίσως και να πειστεί. Μιλώντας για τον εαυτό μου, στο τέλος της ταινίας ο Ανελκά μου έγινε περισσότερο αντιπαθής, παρά συμπαθής.