Το δουλεμπόριο του σύγχρονου ποδοσφαίρου: η ιστορία του Σίλας
Δεν είναι καθόλου σπάνιο το φαινόμενο, να εμφανίζονται ποδοσφαιριστές από την Αφρική με “πειραγμένα” τα προσωπικά τους στοιχεία. Η Αφρική, αποτελώντας πάντα ένα εξαιρετικό μέρος για πρώτες ύλες, από… διαμάντια μέχρι ποδοσφαιριστές, συνεχίζει να είναι και σήμερα αχαρτογράφητη ποδοσφαιρικά. Κάπως έτσι, με τις ευρωπαϊκές ομάδες να ψάχνουν όλο και πιο νέα ταλέντα, η ζήτηση έφερε την προσφορά. Ποδοσφαιριστές που απλώς με μια ματιά στα χαρακτηριστικά του προσώπου τους φαίνονται να έχουν πατήσει για τα καλά τα πρώτα -άντα τους, εμφανίζονται να είναι αρκετά πιο νέοι. Αυτό οδηγεί σε ορισμένα κωμικά συμβάντα που φέρνουν το χαμόγελο, όπως για παράδειγμα το τουρνουά Κ17 της COSAFA. Το τουρνουά της Νότιας Αφρίκης διακόπηκε και συνεχίστηκε αργότερα, καθώς στις εξετάσεις που γίνονται με…. μαγνητική τομογραφία, κοιτάζοντας τα οστά του καρπού για να βρεθεί αν κάποιος είναι κάτω των 17, τέσσερις χώρες βρέθηκαν να χρησιμοποιούν παίκτες πάνω από το όριο ηλικίας και φυσικά αποκλείστηκαν. Εξίσου αστεία είναι και η ιστορία του Κανγκά, του Γκαμπονέζου παίκτη του Ερυθρού Αστέρα. Ή τουλάχιστον έτσι πιστεύαμε, καθώς η Π.Ο. του Κονγκό κατηγόρησε την Γκαμπόν ότι έβγαλε στον παίκτη ψεύτικα χαρτιά, ότι ο παίκτης δεν λέγεται Γκουέλορ Κανγκά, αλλά… Κιάκου-Κιάκου Κάνγκα και είναι φυσικά Κονγκολέζος. Το κορυφαίο είναι ότι υπάρχουν κατηγορίες ότι εκτός από ψεύτικη εθνικότητα και όνομα, ο Κανγκά είναι και αρκετά μεγαλύτερος, καθώς τα χαρτιά του λένε ότι γεννήθηκε το 1990, ενώ η μητέρα του πέθανε το 1986, κάτι που θα τον καθιστούσε ένα μοναδικό ιατρικό θαύμα. Όλα αυτά σίγουρα είναι διασκεδαστικά, αλλά, όπως θα δούμε, συχνά κρύβουν και μεγάλα δράματα.
This lad is going places! 🔝🌟
You’ve been voting all season and now your #BLRookie of the Season winner can be revealed 👇@VfB_Int‘s Silas Wamangituka. 👏🏆🥇 https://t.co/clHgKB6JEL pic.twitter.com/Yu0ip1jlyM
— Bundesliga English (@Bundesliga_EN) May 17, 2021
Στα μέσα Μαΐου, η Μπουντεσλίγκα ανακοίνωσε το βραβείο του καλύτερου rookie της χρονιάς. Νικητής ο Σίλας Γουαμανγκιτούκα Φουντού. Ο Κογκολέζος επιθετικός που βοήθησε πολύ την Στουτγκάρδη στην άνοδό της πέρσι, συνέχισε στους ίδιους ρυθμούς και φέτος. Πήρε το βραβείο του καλύτερου rookie για τρεις διαφορετικούς μήνες και τελικά, πήρε και το βραβείο της σεζόν, έχοντας σκοράρει 11 φορές στο πρωτάθλημα, 2ος σκόρερ της ομάδας πίσω από τον Κάλατζιτς, συμμετέχοντας σε μεγάλο βαθμό στην κατάκτηση της 9ης θέσης. Τα καλά όμως τελείωσαν κάπου εδώ. Ή, για να είμαστε ακριβείς, είχαν τελειώσει αρκετά νωρίτερα. Τον Μάρτιο, όταν ο Σίλας έπαθε ρήξη χιαστού στο δεξί του πόδι, χάνοντας την υπόλοιπη σεζόν και φυσικά μέρος και της επόμενης. Κανείς όμως δεν περίμενε τη συνέχεια.
Ο Σίλας, μέλος επί δύο χρόνια της Στουτγκάρδης, ένιωθε πλέον άνετα στο νέο του περιβάλλον και αποφάσισε να κάνει το βήμα, να ξεπεράσει τους φόβους του και να πει την αλήθεια στους ανθρώπους της Στουτγκάρδης. Όχι, το αληθινό του όνομα δεν ήταν Σίλας Γουαμανγκιτούκα, αλλά Σίλας Κατομπά Μβουμπά. Όπως επίσης δεν ήταν γεννημένος 6 Οκτωβρίου του 1999, αλλά του 1998. Μικρή διαφορά. Τι έγινε όμως; Γιατί αυτή η αποκάλυψη; Ο Σίλας βρέθηκε στις Βρυξέλλες το 2017, στα 18 του, για να δοκιμαστεί από την Άντερλεχτ μαζί με άλλους παίκτες. Για να το κάνει αυτό, έπρεπε να πάρει προσωρινή βίζα. Ταξίδεψε κανονικά, ως Κατομπά Μβουμπά, με το πραγματικό του όνομα. Ο νεαρός Κονγκολέζος τα πήγε πολύ καλά κι οι Βέλγοι του ζήτησαν να μείνει. Η βίζα του όμως είχε λήξει και θα έπρεπε να επιστρέψει στην πατρίδα του για να βγάλει μία νέα.
Κάπου εκεί, εμφανίζεται ο κακός της υπόθεσης. Ένας μάνατζερ-δικηγήρος, ο Ολιβιέ Μπελεζί, τον οποίο ο Σίλας γνώριζε από το Κονγκό. Μπείτε λίγο στη θέση του Σίλας. Ένα παιδί που έκλεισε τα 18 του, γεννημένο στην Κινσάσα και χωρίς καμία εμπειρία από τη ζωή, χωρίς χρήματα, σε μια ξένη χώρα, χωρίς καμία επαφή με την πατρίδα του. Ο μάνατζερ τού λέει ότι αν πάει στο Κονγκό, δεν πρόκειται να πάρει νέα βίζα, δεν θα γίνει δεκτό το αίτημα και θα μείνει. Τον πείθει ότι με το που θα φύγει από το Βέλγιο, τελειώνει επί της ουσίας. Η υπόθεση πραγματικά θυμίζει πρακτικές εμπορίας λευκής σαρκός. Το σύγχρονο δίκτυο των μάνατζερς άλλωστε δεν ντρέπεται να φτάσει σε τέτοια σημεία. Υπάρχει η ιστορία ενός παιδιού από το Καμερούν που πέρασε στην Ευρώπη με όνειρα για να γίνει διάσημος ποδοσφαιριστής και τελικά κατέληξε να πουλάει το κορμί του:
Ένα σχετικά απλοϊκό, αλλά αρκετά ενδιαφέρον βίντεο από το Tifo για το σύγχρονο σκλαβοπάζαρο του ποδοσφαίρου.
Γίνεται αναφορά και στο βιβλίο: The Lost Boys: Inside Football’s Slave Trade
Ο Σίλας πιστεύει τον μάνατζερ και αρχίζει να βασίζεται όλο και περισσότερο σε αυτόν. Δεν επιστρέφει στην πατρίδα του και ακούει τις υποσχέσεις ότι ο Μπελεζί θα του βρει ομάδα. Μετακομίζει στο Παρίσι μαζί με τον μάνατζερ που πλέον γίνεται ολόκληρος ο κόσμος του. Ο Σίλας δεν έχει τα χαρτιά του (τα κρατά ο μάνατζερ), δεν έχει πρόσβαση στον τραπεζικό του λογαριασμό, δεν έχει καμία επαφή με την πατρίδα του. Ο μάνατζερ γνωρίζοντας ότι το παιδί ανήκει σε μια ομάδα, τη Φούτμπολ Κλουμπ ΜΚ, προσπαθεί να τη βγάλει από τη μέση. Κάπως έτσι, φτιάχνει ψεύτικα χαρτιά για τον Σίλας. Αλλάζει το όνομά του, αλλάζει και κατά έναν χρόνο τη γέννησή του, δίνοντάς του μια νέα ταυτότητα. Ταυτόχρονα όμως, δεν κερδίζει απλώς χρήματα από μία πιθανή μεταγραφή, αλλά παίρνει και τον πλήρη έλεγχο του Σίλας. Του βρίσκει ομάδα στην 5η εθνική της Γαλλίας, την Ολιμπίκ Αλές, θυγατρική της Μονπελιέ, στην οποία ο Μπελεζί έχει χτυπήσει πρώτα την πόρτα.
Οι εμφανίσεις του φέρνουν το ενδιαφέρον μια ακόμα καλύτερης ομάδας, αυτή τη φορά της FC Paris, στη Λιγκ 2. Τα νέα όμως φτάνουν κάπως πίσω στο Κονγκό και την ΜΚ. Οι άνθρωποί της υποψιάζονται ότι ο Σίλας Γουαμανγκιτούκα είναι το ίδιο πρόσωπο με τον Σίλας Κατομπά Μβουμπά. Ξεκινούν ενέργειες, καθώς θεωρούν ότι ο σύλλογος πρέπει να λάβει χρήματα για τον παίκτη που ήταν δικός τους από το 2015 (πιο πριν είχε παίξει σε άλλες δυο ομάδες της χώρας) και επικοινωνούν με την Παρί. Η εφημερίδα Λ’ Εκίπ βγάζει την είδηση και κάνει την έρευνά της. Η Παρί λέει ότι έχει στα χέρια της τα χαρτιά του παίκτη, την άδεια παραμονής και ότι όλα φαίνονται γνήσια. Κατόπιν πίεσης, οι άνθρωποι του συλλόγου παραδέχονται ότι έχουν δώσει κάποια χρήματα στην πρώτη ομάδα του Σίλας (που πιθανώς να συμμετείχε και αυτή στη δημιουργία μιας νέας ταυτότητα) και ότι είναι σύνηθες να εμφανίζονται διάφοροι σύλλογοι και όλοι να θέλουν το κατιτίς τους. Η έρευνα δεν βγάζει κάπου και το θέμα ξεχνιέται.
Τα κατορθώματα του Σίλας (με λάθος επώνυμο)
Ο Σίλας πλέον βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Παίζει με άλλα στοιχεία και ο Μπελεζί τον εκβιάζει. Μπορεί να κάνει ό,τι θέλει γιατί τον απειλεί ότι θα τα αποκαλύψει όλα και θα του καταστρέψει την καριέρα, ενώ παράλληλα αφήνει να αιωρείται μια απειλή και για την οικογένεια του Σίλας πίσω στο Κονγκό. Ο Κονγκολέζος ζει υπό συνεχή παρακολούθηση (είπαμε, το δουλεμπόριο του ποδοσφαίρου δεν είναι πιο φτιασιδωμένο από οποιοδήποτε άλλο εμπόριο ανθρώπινων ψυχών) και φυσικά από τα χρήματα που βγάζει, ελάχιστα καταλήγουν στη δική του τσέπη. Ο Σίλας όμως είναι πραγματικό ποδοσφαιρικό διαμάντι και η Στουτγκάρδη τον ανακαλύπτει και τον κάνει δικό της με 5ετές συμβόλαιο το καλοκαίρι του 2019.
Τα γερμανικά ΜΜΕ γνωρίζουν την υπόθεση, η Στουτγκάρδη όμως κάνει τον έλεγχό της και δεν βρίσκει κάτι περίεργο στα χαρτιά, πιστεύοντας τα λόγια του μάνατζερ που κλείνει τη μεταγραφή. Όλα δείχνουν φυσιολογικά. Ο Σίλας πλέον έχει πάρει το ΟΚ μετά τη Γαλλία και στη Γερμανία και η καριέρα του φτάνει στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο, όταν κερδίζει την άνοδο στην Μπουντεσλίγκα. Μοιάζει σαν ταινία, αλλά ο Σίλας σιγά σιγά αποκτά εμπειρίες, ωριμάζει σαν άνθρωπος, καταλαβαίνει πράγματα, βρίσκεται σε άλλο επίπεδο και μπορεί να απογαλακτιστεί από τον μάνατζέρ του. Βρίσκει ανθρώπους που τον στηρίζουν και παρά τις απειλές του μάνατζερ, αποφασίζει να αλλάξει εκπρόσωπο. Βρίσκει το θάρρος και τη δύναμη και τα λέει όλα στην ομάδα του πριν λίγο καιρό. Η Στουτγκάρδη δεν αντιδρά έντονα, δεν τον κατηγορεί. Στέκεται δίπλα του. Κάνει όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να μπορέσει ο Σίλας να βγάλει τα σωστά του χαρτιά, τη σωστή άδεια παραμονής. Όπως κάθε σοβαρός σύλλογος θα έκανε, καταλαβαίνει ότι ο παίκτης δεν είναι απατεώνας, αλλά είναι ένα ακόμα θύμα της ποδοσφαιρικής σκλαβιάς που εκμεταλλεύεται την Αφρική. «Ο Σίλας είναι ο ίδιος παίκτης και άνθρωπος που κέρδισε τις καρδιές της ομάδας και των οπαδών της», λέει ο Σβεν Μίσλιντατ στην ανακοίνωση του συλλόγου. «Χωρίς να φοβηθεί για τις συνέπειες, αποφάσισε να αποκαλύψει την αλήθεια. Θα τον βοηθήσουμε με κάθε τρόπο, θα συνεχίσει να είναι μέλος της οικογένειάς μας μόλις επιστρέψει από τον τραυματισμό του».
“Ζούσα υπό συνεχή φόβο τα τελευταία χρόνια και ανησυχούσα πολύ για την οικογένειά μου στο Κονγκό. Ήταν ένα δύσκολο βήμα για μένα, να αποκαλύψω την ιστορία μου. Χάρη στην υποστήριξη των νέων συμβούλων μου το τόλμησα. Κατάλαβα ότι δεν πρέπει να φοβάμαι πια και ότι μαζί μπορούμε να τα πούμε όλα. Δεν θα το είχα κάνει, αν η Στουτγκάρδη δεν γινόταν το δεύτερο σπίτι για μένα, ένα μέρος που νιώθω ασφαλής. Σήμερα, νιώθω ανακουφισμένος και ελπίζω ότι έτσι θα ενθαρρύνω και άλλους παίκτες που είχαν παρόμοιες εμπειρίες με ατζέντηδες. Είμαι πολύ ευγνώμων στην Στουτγκάρδη και στην πίστη και την υποστήριξη που μου έδειξαν. Ελπίζω ότι θα τους το ξεπληρώσω, όπως και σε όλους τους οπαδούς της ομάδας, πάνω στο χορτάρι”.
Ίσως κάποιοι πουν ότι κι ο παίκτης έχει ευθύνη, ότι είπε ψέματα και ίσως βολεύτηκε στην αρχή. Είναι γενικά εύκολο, έξω από τον χορό, να κοιτάζουμε κάποιες καταστάσεις και να τις θεωρούμε απλές. Σίγουρα κάποιος πιο θαρραλέος θα είχε αρνηθεί εξ αρχής και θα αποφάσιζε να θυσιάσει το όνειρό του, επιστρέφοντας στην Κινσάσα. Πόσοι όμως θα είχαμε αυτό το θάρρος; Με την ίδια λογική θα μπορούσαμε να το πούμε και για τις κοπέλες που πιστεύουν ότι μεταναστεύουν για να γίνουν μοντέλα και καταλήγουν να γίνονται δέσμιες σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Με ευκολία θα σχολιάσουμε από τη δική μας άνεση “μα δεν το κατάλαβε ότι ο μάνατζερ/προαγωγός έλεγε ψέματα;”. Έτσι όμως, μπαίνουμε σε ένα πολύ πολύ επικίνδυνο μονοπάτι. Γιατί είναι προφανές ποιοι είναι τα πραγματικά θύματα και ποιοι οι ένοχοι, ενώ δεν είναι καθόλου προφανές το πώς όλα τα θύματα εκμετάλλευσης, αγόρια και κορίτσια, ποδοσφαιριστές ή οτιδήποτε άλλο, έφτασαν σε αυτό το σημείο. Το ίδιο μάλλον πιστεύει και η γερμανική Π.Ο. που τιμώρησε με 3μηνο αποκλεισμό τον Σίλας και 30.000€, μια ποινή χάδι που θα περάσει το καλοκαίρι, με τον παίκτη ήδη τραυματία. Ας ελπίσουμε ότι ο Σίλας (ο artist formerly known as Wamangituka), ξαλαφρωμένος από το βαρύ μυστικό του θα επανέλθει υγιής και, κυρίως, ότι η ιστορία του θα δώσει το έναυσμα και σε άλλους ανθρώπους να μιλήσουν. Άλλωστε, η ιστορία του Σίλας δεν είναι από τις χειρότερες. Υπάρχουν παιδιά που βρέθηκαν στη Μανίλα χωρίς χρήματα, για να παίξουν σε μια ομάδα που δεν υπάρχει, παιδιά που έφτασαν να ζητιανεύουν στους δρόμους ευρωπαϊκών πόλεων, οικογένειες που έχασαν τα λίγα χρήματά τους για ένα αεροπορικό εισιτήριο. Το παγκόσμιο αυτό δίκτυο δεν σταματά πουθενά.