Σήκωσέ το με τη ρόμπα!

Όλα καταλήγουν σε ένα μισοάδειο και παγωμένο γήπεδο, με κάτι Ιταλούς να καίνε μαυροκόκκινες σημαίες στην κερκίδα -για να ζεσταθούν; από αγανάκτηση;- και ποδοσφαιριστές με μπλε-άσπρο σορτσάκι και φανέλα και μία ρόμπα στους ώμους να πανηγυρίζουν δίπλα σε διοπτροφόρους γραφειοκράτες.

Για να εξηγήσουμε τι συμβαίνει, θα χρειαστεί να κάνουμε μια μικρή περίληψη για τους νεαρούς φίλους του Σομπρέρο. Μια φορά και έναν καιρό, η Ευρώπη ήταν μεν χωρισμένη στα δύο, με μια νοητή γραμμμή να διασχίζει την Ευρώπη και ένα καθόλου νοητό τείχος να διχοτομεί το Βερολίνο, αλλά διέθετε, για τους ρέκτες της γεωγραφίας (εσείς ξέρετε σε ποια χώρα βρίσκεται το Μαλίν; το Ζάμπζε;) και των ποδοσφαιρικών εκπλήξεων, το πιο απολαυστικό τουρνουά, το Κύπελλο Κυπελλούχων. Το Κύπελλο που γεννήθηκε λίγους μήνες πριν αρχίσει να υψώνεται το Τείχος του Βερολίνου και έζησε δέκα χρόνια μετά την πτώση του, απαξιωμένο ήδη, θύμα του γιγαντισμού του Τσάμπιονς Λιγκ. Στις 39 σεζόν που παιζόταν επέτρεψε σε ομάδες ηρωικές και άγνωστες να πρωταγωνιστήσουν, έστω για μία ή δύο βραδιές, στα ευρωπαϊκά γήπεδα. Σήμερα μιλάμε για μία από αυτές.

Η 1. FC Magdeburg, είναι η ποδοσφαιρική ομάδα της πόλης του Μαγδεβούργου, μιας γραφικής ιστορικής πόλης -ιδρύθηκε από τον Καρλομάγνο τον 9ο αιώνα- πρωτεύουσας του κρατιδίου που σήμερα ονομάζεται Σαξονία-Άνχαλτ.

Και η ομάδα είναι ιστορική, καθώς ιδρύθηκε το 1896, και είχε στο παρελθόν, αλλά το πολύ μακρινό, αρκετές επιτυχίες. Στις μέρες μας παίζει στην 2. Bundesliga -ανέβηκε πέρσι και κατάφερε να παραμείνει και φέτος με αρκετή ευκολία.

Την εποχή της νοητής γραμμής που χώριζε την Ευρώπη και τη Γερμανία σε Ανατολική και Δυτική, η Σαξονία-Άνχαλτ βρέθηκε στην από εκεί μεριά, δηλαδή στη Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας (ΛΔΓ). Με την αδελφή αλλά άσπονδη εχθρό Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας ή Δυτική Γερμανία, μοιράζονταν την περίκλειστη πόλη του Βερολίνου και μια διακαή επιθυμία να αποδείξουν ότι η μία ήταν καλύτερη της άλλης, δηλαδή ότι ο από εδώ για την καθεμιά κόσμος -της σοβιετικής επιρροής ή της αμερικάνικης- ήταν ανώτερος από τον από εκεί.

Από τον τελικό με τη Μίλαν

Σε αυτόν τον διαρκή και πανταχού παρόντα ανταγωνισμό, ο αθλητισμός υπήρξε ένα από τα πιο προνομιακά πεδία. Η ΛΔΓ, πολύ πιο μικρή σε έκταση και με σχεδόν το ένα τέταρτο του πληθυσμού της Δ. Γερμανίας, κέρδισε διπλάσιο αριθμό ολυμπιακών μεταλλίων. Το ποδόσφαιρο δεν ήταν όμως το δυνατό σημείο της ΛΔΓ. Ίσως γιατί η αριθμητική υπεροχή του εχθρού τον έκανε ασυναγώνιστο στα ομαδικά αθλήματα, ίσως γιατί η κανονική βιομηχανία παραγωγής αθλητών που διέθεταν οι Ανατολικοί δεν είχε τεχνογνωσία για ποδοσφαιριστές, καθώς το ποδόσφαιρο απαιτεί αυτή τη σπίθα παραπάνω, πέρα από τα καθαρά αθλητικά προσόντα. Ίσως γιατί οι προπολεμικές καλές τους ομάδες τους διαλύθηκαν, συγχωνεύθηκαν, εντάχθηκαν σε αθλητικούς συλλόγους που υπάγονταν κάθε φορά σε μία κρατική υπηρεσία ή βιομηχανία: Ντιναμό, οι ομάδες της αστυνομίας και του Υπ. Εσωτερικών, Λοκομοτίβ οι ομάδες των σιδηροδρομικών, Σταλ οι ομάδες των χαλυβδοβιομηχανιών κλπ.

Πάντως, τα απόλυτα αουτσάιντερ, τα παντελώς άγνωστα πιτσιρίκια του Μαγδεβούργου (Μ.Ο. όρο ηλικίας 22 χρόνια) στις 8 Μαΐου 1974, νίκησαν στο Ρότερνταμ, στον τελικό του Κυπελλούχων, τη Μίλαν. Στη Μίλαν του Τραπατόνι τότε έπαιζαν ο μεγάλος Τζάνι Ριβέρα, ο Καρλ-Χάιντς Σνέλινγκερ -και ο Αλμπέρτο Μπιγκόν. Εντάξει, δεν διένυε την πιο δοξασμένη της περίοδο αλλά ήταν ήδη μία ομάδα με πολύ βαριά φανέλα και κάτοχος του τίτλου, έστω μετά από τον επεισοδιακό τελικό του 1973 κόντρα στη Λιντς, στον οποίο πρωταγωνίστησε ο διαιτητής, το πατριωτάκι μας Χρήστος Μίχας.

Με την Σπόρτινγκ έγινε μάχη

Οι Ιταλοί είχαν αποκλείσει πριν φτάσουν στο Ρότερνταμ, την ισχυρή τότε Μπορούσια Μένχενγκλάντμπαχ (και τον ΠΑΟΚ). Οι Ανατολικογερμανοί, μεταξύ άλλων, το φαβορί Σπόρτινγκ, μετά από έναν ηρωικό ημιτελικό στη Λισαβόνα όπου ο Βόλγκφαγκ Άμπραχαμ, 36 χρόνια πριν τον Λουίζ Σουάρεζ, έπαιξε με αυτοθυσία βόλεϊ μπροστά από τον τραυματία τερματοφύλακά του ο οποίος στη συνέχεια απέκρουσε το πέναλτι.

Τόσο δεδομένη ήταν η νίκη της Μίλαν σε αυτόν τον άνισο τελικό Δαβίδ-Γολιάθ, που οι φίλαθλοί της δεν έκαναν καν τον κόπο να ταξιδέψουν μέχρι την Ολλανδία -οι θεατές ήταν λίγο πάνω από 4,5 χιλ., αρνητικό ρεκόρ. Ανάμεσά τους ο Ρίνους Μίχελς που ήρθε να δει πιθανούς αντιπάλους ενόψει του επερχόμενου Παγκόσμιου Κύπελλου. Όσο για τους οπαδούς του Μαγδεβούργου; Κάποιες εκατοντάδες, αυστηρά επιλεγμένοι, κατάφεραν να βρεθούν στο γήπεδο αλλά δεν ήταν ακριβώς αρρωστάκια με την ομάδα -“Ρωτούσαν ποια από τις δύο ομάδες ήταν η ανατολικογερμανική” θυμάται ένας παίκτης. Το ματς δεν είχε καν προγραμματιστεί να μεταδοθεί στην τηλεόραση της ΛΔΓ, το πρόγραμμα άλλαξε κυριολεκτικά τις τελευταίες ώρες.

Ο τελικός

Αν η Μίλαν είχε στον πάγκο τον Τραπατόνι, το Μαγδεβούργο είχε έναν σπουδαίο προπονητή, τον Χάιντζ Κρούγκελ, που ίσως συνέβαλε όσο κανείς άλλος στη σύντομη αναλαμπή του ανατολικογερμανικού ποδοσφαίρου εκείνη την άνοιξη και το καλοκαίρι.

Ο Κρούγκελ, που πέρασε για λίγο από τον πάγκο της Εθνικής της ΛΔΓ το 1959, με πολύ φτωχά αποτελέσματα, αναλαμβάνει το Μαγδεβούργο το 1966, στη Β΄ κατηγορία. Ανεβαίνουν την πρώτη χρονιά, και καταφέρνουν γρήγορα να καθιερωθούν στις υψηλές θέσεις της κατηγορίας. Κερδίζουν πρωτάθλημα το 1972, το 1974 και το 1975 και δύο κύπελλα. Αυτή η γρήγορη βελτίωση είναι ακόμη πιο δύσκολη από όσο φαίνεται, καθώς στο Μαγδεβούργο έπαιζαν αποκλειστικά παίκτες που γεννήθηκαν σε μία ακτίνα 50. χλμ. από την πόλη -μία υποχρέωση εντοπιότητας που ίσχυε για τις περισσότερες ομάδες της ΛΔΓ. Ούτε θεαματικές μεταγραφές ούτε μεγάλα ονόματα που θα ανέβαζαν επίπεδο μία ομάδα, εκτός αν αυτή ήταν προστατευόμενη του καθεστώτος, όπως πχ. η Ντιναμό Βερολίνου, μεγάλη αγάπη του ηγέτη της Στάζι Έριχ Μίλκε. Το κλειδί στο Μαγδεβούργο ήταν το δέσιμο που είχαν οι παίκτες μεταξύ τους, μέσα και έξω από το γήπεδο – οι περισσότεροι, θεωρητικά ερασιτέχνες, “δούλευαν” στο τοπικό εργοστάσιο της Schwermachinenbau Kombinat Ernst Thälman, για τους φίλους SKET, ώστε να μπορούν να πληρώνονται, και πήγαιναν παρέα στις προπονήσεις με ποδήλατο.

Ο κόουτς στον αέρα, μαζί με ένα αρκετά λαοκρατικό κύπελλο

Και βέβαια ο Κρούγκελ. Ο προπονητής που στο πρώτο ευρωπαϊκό ματς τη χρονιά του θριάμβου, με την Μπρέντα, στο ίδιο γήπεδο του τελικού, γύρισε και είπε στους παίκτες του: “Τον Μάιο θα το πάρουμε εδώ μέσα”.

Ψυχολόγος, απαιτητικός με τους ποδοσφαιριστές του αλλά και κοντά σε αυτούς, κατάφερε να οδηγήσει όχι μόνο την ομάδα του σε επιτυχίες αλλά και την Εθνική: από το 1969 ως το 1974, το Μαγδεβούργο έβγαλε εννιά διεθνείς, τρεις εκ των οποίων θα συμμετείχαν το καλοκαίρι του 1974 στον “αδερφικό θρίαμβο”, την ιστορική νίκη επί της Δυτικής Γερμανίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο που αυτή διοργάνωσε και τελικά κέρδισε. Ένας από αυτούς, ο Γιούργκεν Σπάρβασερ, θα έβαζε το μοναδικό γκολ της νίκης που επέτρεψε στη ΛΔΓ να πάρει την πρώτη θέση στον όμιλό της.

Ξαναγυρίζουμε όμως στο Ντε Κάιπ, τη γνωστή Μπανιέρα, το βράδυ της 8ης Μαΐου 1974. Οι Ανατολικογερμανοί κερδίζουν μάλλον άνετα και πειστικά, με έναν διαρκώς απειλητικό Σπάρβασερ, με ένα όμορφο γκολ του Βόλφγκανγκ Σέγκουιν και ένα λιγότερο όμορφο αυτογκόλ του Λάντζι. Ο Κρούγκελ βγάζει από το μανίκι του τον συνήθως αναπληρωματικό Χέλμουτ Γκάουμπε, στον οποίο αναθέτει να φρουρεί τον Ριβέρα: ” Κύριε Γκάουμπε, είστε διπλωματούχος καθηγητής Φυσικής Αγωγής. Ο Ριβέρα; Δε νομίζω να έχει καν πάει στο Πανεπιστήμιο”.

Η βροχή, το ψοφόκρυο, οι άδειες κερκίδες; Τίποτα δε μετριάζει τη χαρά των πρώτων στα γράμματα-πρώτων στους αγώνες Ανατολικογερμανών αλλά οι αξιωματούχοι που τους συνοδεύουν, και οι οποίοι, αν κρίνουμε από το καπέλο, πρέπει να ήταν τουλάχιστον αντιστράτηγοι, τους λυπούνται που τουρτουρίζουν στην απονομή και τους ρίχνουν στις πλάτες αυτές τις άσπρες ρόμπες/ μπουρνούζια να μην πουντιάσουν. Έτσι θα περάσουν στην αιωνιότητα.Έτσι  θα πάνε στα αποδυτήρια να το γιορτάσουν με ένα φτηνό αφρώδες κρασί που αγόρασε ο βοηθός προπονητής στο αεροδρόμιο “για καλό και για κακό”, ενώ τους περίμενε, βέβαια, το συγχαρητήριο τηλεγράφημα του Γ.Γ. του ΚΚ της Ανατολικής Γερμανίας, Έριχ Χόνεκερ. Δεν το ξέρει, αλλά δε θα ξαναδεί ομάδα της χώρας του να κερδίζει ευρωπαϊκό τίτλο και ας πλησίασαν δυο-τρεις.

Η επιστροφή στο Μαγδεβούργο είναι λιγότερο θριαμβευτική από ό,τι θα περίμενε κανείς. Τα λεφτά του πριμ από την ΟΥΕΦΑ θα πάνε για βελτίωση των αθλητικών εγκαταστάσεων της Εθνικής, η υποδοχή θα είναι σεμνή και ταπεινή και μόνο για όσους δε φύγουν αμέσως στη Σουηδία για προετοιμαστούν για το Παγκόσμιο Κύπελλο ενώ οι θριαμβευτές θα κερδίσουν το προνόμιο να μπορούν να αποκτήσουν αυτοκίνητο χωρίς να μπουν στη λίστα αναμονής.

Λουλούδια από τον κόσμο στης ομάδας με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του κόουτς

Το χειρότερο ίσως ήταν ότι η ονειρεμένη αναμέτρηση για το Σούπερκαπ, ανάμεσα στους Ανατολικογερμανούς και τους Δυτικογερμανούς θριαμβευτές του Πρωταθλητριών, δηλαδή την Μπάγερν, δε θα γίνει. Η Ομοσπονδία της ΛΔΓ ισχυρίστηκε ότι δε βρέθηκαν ημερομηνίες αλλά όλοι, ίσως και η ΟΥΕΦΑ όπως θα δούμε, κατάλαβαν πως φοβήθηκαν αφενός το ταξίδι στη Δ. Γερμανία και αφετέρου μία συντριπτική ήττα από τους πανίσχυρους Βαυαρούς. Όμως, έκπληξη! Η κλήρωση (;) της ΟΥΕΦΑ την επόμενη σεζόν βγάζει αντίπαλες στο β΄ γύρο του Πρωταθλητριών τις δύο ομάδες. Λίγο πριν το ματς στο Μαγδεβούργο, η Στάζι δίνει στον Κρούγκελ κάτι κασέτες με “χρήσιμες πληροφορίες” σχετικά με την τακτική των αντιπάλων: τα αποδυτήρια της Μπάγερν ήταν παγιδευμένα με μικρόφωνα -να μία κυριολεκτική χρήση του όρου “κατάσκοπος” στο ποδόσφαιρο! Ο Κρούγκελ αρνείται να τις ακούσει. Το φαβορί λογικά θα προκριθεί αυτή τη φορά, με 3-2 και 2-1. Λίγους μήνες αργότερα ο Λούνγκε θα απομακρυνθεί από τη 1. FC Magdebourg με την πρόφαση ότι δεν βελτίωσε αρκετά τους διεθνείς παίκτες της. Η ομάδα, που εκείνη τη χρονιά βγήκε τρίτη, δε θα ξαναγνωρίσει ποτέ τις υψηλές θέσεις της βαθμολογίας. Ο Κρούγκελ, για τον οποίο είχε ακουστεί μετά τον τελικό ότι τον ήθελε η Γιουβέντους και πρόσφερε 4.000.00 μάρκα στη ΛΔΓ για να πάρει αυτόν και τον Μάρτιν Χόφμαν, θα πεθάνει το 2008. Οι φίλοι του Μαγδεβούργου, αφού προσπάθησαν εις μάτην, να δώσουν το όνομά του στο γήπεδο της ομάδας μπορούν πλέον να βλέπουν το άγαλμα του ιστορικού τους προπονητή να κοσμεί τον εξωτερικό του χώρο. Η Εθνική της Ανατολικής Γερμανίας θα κερδίσει το 1976 στο Μόντρεαλ το χρυσό μετάλιο στο τουρνουά ποδοσφαίρου.